در مهاجرت درون کشوری مردم از روستاها و شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ میروند تا فرصتهای بیشتری برای کار و یا تحصیل پیدا کنند و شرایط زندگی خود را بهبود ببخشند ولی در مهاجرت بین کشوری مردم به سرزمین دیگری میروند تا زندگی کاملاً متفاوتی را شروع کنند. معمولاً آنها قصد ندارند به کشور خود باز گردند.
جریان مهاجرت معمولاً از طرف کشورهای توسعه نیافته به سوی کشورهای توسعه یافته است و بعضی از کشورها در دنیا به مهاجر پذیر بودن، شهرت دارند. کشورهای واقع در اروپای شمالی، غربی و مرکزی،امریکای شمالی و اقیانوسیه از دسته مهاجرپذیر و مقصد افرادی از قاره آفریقا، آسیای مرکزی و جنوبی، خاورمیانه و امریکای مرکزی هستند.
مسافران قاچاق معمولاً به مقصد نمی رسند
بنابه آمار آژانس مهاجران سازمان ملل متحد، از هر هفت نفر ساکنان کشورهای توسعه یافته یک نفر مهاجر است و بنابه گزارش مدیر اجرایی برنامه توسعه سازمان ملل هر سال نزدیک به 300 میلیون نفر برای مهاجرت تلاش میکنند. کشورهای غربی برای پذیرفتن قانونی این مهاجران شرایطی تعیین کردهاند.
یعنی هر فرد باید امتیازاتی مانند تحصیلات، شغل یا ثروت داشته باشد تا زودتر پذیرفته شود ولی در کنار آن قوانین دیگری این کشورها را موظف میکند فردی را که به خاک آنها پناهنده شده و نمیتواند به کشور خود برگردد بپذیرند.
بنابر این کسانی که امتیازهای مهاجرت را ندارند تلاش میکنند به صورت غیر قانونی وارد خاک یکی از این کشورها شوند؛ در دهههای اخیر جنگ، فقر، قحطی، بیثباتی اجتماعی و فشارهای سیاسی باعث زیاد شدن تعداد مهاجران شده و ترکیب جمعیتی کشورهای غربی در حال تغییر است،طوری که دیگر مهاجرها یک استثنا در بین مردم بومی نیستند.
بعضی از مهاجران سنتهای گذشته خود را تا حدی حفظ کردهاند و فرزندان آنها وابستگیهایی به فرهنگ پدری خود دارند درحالی که در کشور دیگری به دنیا آمدهاند و به زبان آنها تحصیل میکنند. به همین دلیل نسل دوم مهاجران فرهنگ و ارزشهایی متفاوت با اطرافیان خود دارند. در بعضی از این کشورها محلههایی بهوجود آمده است که بیشتر محل سکونت مهاجران فقیر است. مانند بعضی از محلههای حاشیه شهر پاریس.
مهاجرت همچنین میتواند موجب کمبود نیروی انسانی در کشور های مبدأ و بیکاری در کشورهای مقصد شود. رشد نژادپرستی هم از دیگر مشکلات جوامع مهاجر پذیر است.
راستی بسیاری از شخصیتهای موفق و مشهور درکشورهای توسعه یافته در واقع مهاجر هستند. یکی از این نمونهها «آرنولد شوارتزنگر» است که در 14 سالگی از آلمان به امریکا رفت. او ابتدا قهرمان ورزشی و سپس بازیگر سینما شد. شوارتزنگر که از راه تجارت ثروت زیادی به دست آورده است اکنون فرماندار ایالت کالیفرنیاست. کشورهای غربی دوست دارند این گروه از مهاجران را جذب کنند.
جالبترین نکته در مورد مهاجرت این است که مردم سرزمینهایی که قبلاً مستعمره یک کشور اروپایی بودند اکنون همان کشور را بیشتر به عنوان مقصد مهاجرت انتخاب میکنند و هندیها به انگلیس، اهالی آفریقای مرکزی به فرانسه و ساکنان شمال آفریقا به ایتالیا میروند. قرنها بعد از اینکه استعمارگران به این مناطق حمله کردند، حالا مردم این سرزمینها هستند که به سوی کشور استعمارگر سرازیر شده اند.