سومین همایش بین‌المللی مطالعات ژاپن در ایران: چالش‌ها و دیدگاه‌های جهان در حال تغییر، شنبه 28 آذر 1388 در تالار حنانه دانشکده مطالعات جهان برگزار شد
دکتر غلامعلی حداد عادل در مراسم گشایش این همایش با قرائت متنی از خاطرات ملاقات ناصرالدین شاه با شاهزاده‌ای به نام میجی که امپراتور قدرتمند ژاپن شد به اهمیت ژاپن برای ایرانیان اشاره کرد و گفت: ژاپن در میان کشورهای آسیایی همواره موضوع مورد علاقه و مطالعه ایرانیان بوده است.
وی در مقایسه سیر تحولات در ایران و ژاپن افزود: اصلاحات در ایران و ژاپن آغاز شد. در ایران با امیر کبیر و در ژاپن توسط میجی در ژاپن توسعه پیدا کرد و نتیجه‌اش ژاپنی است که امروز می‌بینیم و در ایران ادامه پیدا نکرد که این خود سوالی است که مطرح است.
رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی به ذکر جمله «ایران را به ژاپن اسلامی تبدیل می کنیم» پرداخت و خاطر نشان کرد: این جمله را به نقل از من مطرح کرده‌اند اما آنچه من ذکر کرده بودم این بود که دیگران گفته‌اند ایران می‌تواند به ژاپن اسلامی تبدیل شود که به نظر من حرف بی‌راهی نیست.
دکتر حداد عادل در بخش دیگری از سخنان خود گفت: ژاپن از جهات مختلف برای ما قابل مطالعه و جذاب است که جمعیت زیاد و مساحت کم، کمبود منابع طبیعی و فراوانی تولیدات صنعتی و تبدیل شدن آن به یک قدرت اقتصادی بزرگ از جمله این جذابیت هاست.
وی با اشاره به بحث مدیریت در اداره کشور عنوان کرد: پیشرفت‌های ژاپن مرهون مدیریت قوی است که ما ایرانی‌ها از نوع ضعیف آن برخورداریم که البته باید عوامل دیگری چون اهمیت کار در فرهنگ ژاپن و صرفه جویی در مصرف را به آن اضافه کرد.
دکتر حداد عادل در پایان به اهمیت مطالعه ژاپن اشاره کرد و گفت: همایش‌هایی از این دست بسیار ارزشمند است و باید از دانشگاه تهران و دانشکده مطالعات جهان قدردانی کرد که راه‌اندازی رشته مطالعات ژاپن را در دستور کار قرار داده‌اند.
دکتر فرهاد رهبر، رئیس دانشگاه تهران نیز در این مراسم با ارائه مقاله‌ای درباره اصلاحات در ژاپن گفت: اصلاحات در ژاپن مدیون تلاش‌های امپراتور میجی است که به سه شیوه تحقق پیدا کرد: اعاده قدرت دولت مرکزی؛ انقلاب در ساختار اقتصادی و سیاسی و اصلاح در سیستم آموزشی و، سیاسی، علمی و اراضی.
رئیس دانشگاه تهران افزود: در دوره بعد از جنگ جهانی دوم اصلاحات بزرگ دیگری صورت گرفت که طی آن زمین‌های کشاورزی توسط دولت از فئودال‌ها گرفته شد و همراه با آن شرکت زنان در انتخابات و ترغیب تشکیل اتحادیه‌های کارگری توانست طبقه متوسط را تقویت کند.
وی در ادامه گفت: ژاپن پس از جنگ به میزان بسیار زیادی ویران شده بود اما مردم آن با عزم جدی و وحدت ملی توانستند با افزایش سرمایه و تولید ملی و اتخاذ سیاست های پولی و مالی مناسب و نیز جذب تکنولوژی ژاپن را به یک ابرقدرت اقتصادی تبدیل کنند.
آقای آیکاوا، وزیر مختار سفارت ژاپن در ایران در سخنران خود در مراسم گشایش این همایش ضمن سپاسگزاری از پروفسور محمد نقی زاده، ژاپن شناس ایرانی دریافت کننده مدال افتخار از امپراتور ژاپن گفت: هرچند امسال هشتادمین سالگرد آغاز روابط دیپلماتیک ژاپن و ایران است اما پیوند روابط فرهنگی و تاریخی این دو کشور از تاریخ دیرینه ای برخوردار است.
وی افزود: ایران و ژاپن در قاره آسیا واقع اند که این امر باعث شده در سنن و فرهنگ کهن خود از مشترکاتی برخوردار باشند و یکدیگر را دوست داشته باشند و روابط صمیمانه آنها روز به روز توسعه یابد.
این مقام ژاپنی تاکید کرد: تاسیس گروه مطالعات ژاپن دانشکده مطالعات جهان در دانشگاه تهران برای ما امیدبخش است چرا که این دانشکده به عنوان یک نهاد اصیل در زمینه مطالعه کشور ژاپن فعالیت داشته و امیدوارم که دانشجویان ایرانی این دانشکده به عنوان پلی ارتباطی بین دو کشور قرار بگیرند. همچنین امیدواریم در آینده کارشناسان دو کشور در تحکیم روابط و درک متقابل ایران و ژاپن به رقابت سالم بپردازند.
در ادامه دکتر محمد علی موسوی، معاون امور بین الملل دانشگاه تهران طی سخنان کوتاهی به روابط دانشگاهی ایران و ژاپن پرداخت و رابطه دانشگاه تهران با دانشگاه‌های ژاپنی را خوب توصیف کرد.
معاون امور بین الملل دانشگاه تهران گفت: دانشگاه تهران اولین دانشگاهی است که این رشته را راه می‌اندازد که البته هرهون تلاش‌های پروفسور نقی زاده است.
عضو گروه مطالعات آمریکای شمالی دانشکده مطالعات جهان خاطر نشان کرد: رده علمی و آکادمیک استادان و مسئولان دانشگاهی ژاپنی که در این همایش حضور یافته‌اند به خوبی اهمیت این رشته در شرف تاسیس را نشان می‌دهد.
دکتر موسوی ابراز امیدواری کرد که گروه مطالعات ژاپن در سال تحصیلی آینده بتواند نخستین گروه دانشجویان علاقه مند به این رشته را پذیرش کند و این حرکت دانشگاه تهران الگویی برای سایر دانشگاه ها در اره اندازی مطالعات ژاپن باشد.
پایان بخش مراسم افتتاحیه سومین همایش بین المللی مطالعات ژاپن در ایران بازدید از نمایشگاهی بود که بخش فرهنگی سفارت ژاپن در تهران آن را برپا کرده بود.
این همایش با همکاری دانشگاه میجی گاکوئین، دانشگاه سوجو، بنیاد ژاپن، سفارت ژاپن در تهران و سفارت ایران در توکیو در دو روز و با ارائه مقالات علمی برگزار شده است