زیتون درختچه‌ای است به ارتفاع حدود سه متر که در شرایط مساعد، ارتفاع آن به 12 متر و قطر تنه‌اش به 3 متر می‌رسد.
چوب درخت زیتون بسیار سخت و مقاوم و رنگ آن زرد است که خطوط قهوه‌ای رنگ در آن وجود دارد.
این گیاه در اوایل تابستان شروع به گل دادن می‌کند و میوه آن کم کم و در اواخر تابستان به ثمر می‌رسد که در این هنگام زیتون سبز روشن است و در اواخر پاییز به رنگ سبز تیره در‌می‌آید.
اگرچه میوه این گیاه، حاوی چربی بالایی (بین 35- 15 درصد) است با این وجود منبع خوبی از اسید اولئیک (اسیدهای چرب اشباع نشده امگا9) و ویتامین E است.
زیتون می‌تواند از بروز بیماری‌های قلبی پیشگیری کند و اشتها را افزایش دهد.
برگ زیتون کاهش دهنده فشارخون است و جوشانده آن برای تسکین درد دندان مفید است.
روغن زیتون علاوه بر کاهش کلسترول و پیشگیری از بروز عوارض عروقی، مانع رسوب کلسترول درون رگ‌ها و تنگ شدن آن‌ها می‌‌شود.
زیتون و روغن آن میزان قند خون را تنظیم می‌کند و خاصیت ضد سرطان و ضد التهابی دارد و ممکن است از التهاب روده پیشگیری کند.
زیتون برای پیشگیری و درمان آسم و آرتروز نیز می‌تواند مفید باشد.