ارده به کنجد بوداده و آسیاب‌کرده گفته می‌شود.گیاه کنجد، درختچه‌ای است با برگ‌های کرک‌دار که ارتفاعش حداکثر به یک متر و نیم می‌رسد.
اواخر فصل تابستان که کپسول بیضی‌شکل آویخته بر ساقه گیاه کنجد به رنگ قهوه‌ای یا سیاه درآمد، زمان برداشت دانه کنجد رسیده است.
این گیاه در بخش‌های شمــالـی، مرکز، شرق و جــنوب شرقی ایران می‌روید اما به لحاظ کیفیت، ابتدا کنجد آمل، سپس کنجد پاکستان، کنجد افغانستان و در مراحل بعدی کنجد استان‌های فارس و مرکزی از مرغوبیت بسیار بالایی برخوردار است؛ به همین دلیل قیمت بعضی انواع حلوا ارده‌ها که در ساختشان از کنجد بسیار مرغوب استفاده شده، گران‌تر است.
بعضی حلواها را با میزان کمتری از ارده درست می‌کنند؛ یعنی مقدار کنجد بوداده و ساییده‌شده آن کم است و در عوض شکر بیشتری در ترکیب آن وجود دارد که به آن حلواشکری می‌گویند.
این نوع حلوا خشک بوده و انرژی‌زایی کمتری دارد و البته به خاطر بالابودن میزان شکرش برای بیماران دیابتی پرخطرتر است.
البته شما می‌توانید از بازار، انواع دیگری از حلوا مثل حلواپسته‌ای و حلوابادامی را هم بخرید که در این محصولات به جای شکر، بیشتر از پسته یا بادام استفاده می‌کنند و ارده‌شان مثل حلوا شکری کمتر است؛ پس حواستان باشد که حلواارده را با حلواشکری اشتباه نگیرید.
در ضمن در استان‌های جنوبی کشور، مخلوطی از ارده و خرمای له‌شده که به آن کنجد پاشیده‌اند را به‌عنوان چاشنی می‌خورند که هم خیلی خوشمزه است و هم خیلی انرژی‌زا.
چند نکته:
شیره را لازم نیست حتما در یخچال نگه دارید ولی بهتر است آن را در جای خشک و خنک و به دور از تابش آفتاب نگه دارید تا مزه‌اش زودتر از موعد تغییر نکند.
فرو بردن قاشق خیس یا نگه داشتن شیره در جای مرطوب باعث پایین آمدن کیفیت آن می‌شود و به غیر از رقیق شدن، مزه‌اش هم تغییر می‌کند.
شیره انگور خرابی ندارد اما بعد از گذشت 2سال، با وجود حفظ خاصیت‌هایش، تغییر مزه داده و ترش می‌شود.
شیره خرما هم خرابی ندارد ولی بعد از گذشت یک سال ممکن است تغییر مزه دهد.
اگر در اثر سردی هوا شیره خرما یا انگورتان خیلی سفت شد، می‌توانید با کمی حرارت‌دادن به آنها، شیره‌تان را به حالت عادی برگردانید.
ماندگاری شیره انگور و خرما در ظروف پلاستیکی بیشتر از ماندگاری آنها در ظروف فلزی است؛ پس بهتر است آن را در همان ظروف پلاستیکی تولید کارخانه نگه دارید و در مواقع لزوم به اندازه مصرفتان آن را داخل ظرف دیگری بریزید.
اگر شیره‌تان مدتی در خانه ماند و خورده نشد، می‌توانید با آن مربای هویج درست کنید. همدانی‌ها با هویج و با استفاده از شیره به جای شکر، مربای هویجی درست می‌کنند که خیلی تعریفی است.
حلواارده‌تان را هم لازم نیست حتما در یخچال نگه دارید ولی بدانید که تاریخ مصرفش کوتاه است؛ حداکثر 4 ماه. البته تاریخ مصرف حلواشکری‌ها 6ماه است.
بهتر است حلواارده‌تان را در جای خنک و به‌دور از تابش مستقیم آفتاب نگه دارید چون جای خنک باعث می‌شود که حلوا کمتر روغن بیندازد و خراب هم نمی‌شود.
حلواارده‌تان را حتما قبل از مصرف به‌هم بزنید تا روغنش به همه جای حلوا برسد و یکدست شود.
اگر شیره‌تان در فصل سرما خورده نشد و به فصل گرما رسیدید، نگران نشوید و دورش هم نریزید؛ فقط با سرکه بجوشانیدش و سرکه شیره درست کنید که بهترین شربت ضدعطش را برای خود و افراد خانواده‌تان درست کرده‌اید.
