فرزانه پاکزاد: بدون تردید، ترس از امتحان بین دانش‌آموزان و دانشجویان تقریبا همه‌گیر و رایج است و می‌توان گفت مهم‌ترین علت این موضوع، نتیجه‌ای است که از امتحان به دست می‌آید

نتیجه‌ای که مدرک قبولی یا مردودی محسوب شده و باعث ارتقا، تهدید، تشویق یا تنبیه می‌شود. گاهی اوقات این نتیجه می‌تواند سرنوشت را نیز رقم زند؛ به همین علت هرچه نتیجه، حساسیت و اهمیت بیشتری داشته باشد به همان نسبت می‌تواند باعث افزایش اضطراب و ترس از امتحان شود.

برخی از مواردی که باعث افزایش استرس می‌شوند عبارتند از:
1 – ترس از فراموش‌کردن مطالب خوانده شده
2 – سختگیری مدرسین طی سال تحصیلی
3 – انتظار بیش از حد والدین
4 – عدم وجود خودباوری در فرد
5 – نامشخص بودن سؤالات.

با اضطراب و استرس شب امتحان چه کار کنیم؟

همه انسان‌ها اضطراب را در زندگی خود تجربه می‌کنند و این کاملا طبیعی است که مردم هنگام مواجهه با موقعیت‌های تهدید‌کننده و تنش‌زا مضطرب شوند. اضطراب اگر در برابر عاملی حقیقی ایجاد شود سازنده است چون فرد را از خطر دور می‌کند اما احساس اضطراب شدید و مزمن در غیاب علت واضح، غیرعادی است و نه‌تنها سازنده نیست بلکه آثار مخرب و زیانباری نیز دارد. در رابطه با اضطراب امتحان باید نوع اضطراب بررسی شود که واقعی است یا اخلاقی. اضطراب واقعی بر اثر تسلط نداشتن بر مطالب درسی حاصل می‌شود و اضطراب اخلاقی، نگرانی از به‌دست‌نیاوردن نتیجه مورد انتظار خود یا والدین یا معلم مربوطه است (ترس ازدست‌دادن موقعیت و جایگاه خود). چنین دانش‌آموزی حتی در صورت آمادگی کامل برای امتحان ممکن است نتیجه مورد قبولی از آزمون نگیرد.

علائم و نشانه‌های اضطراب

عصبی‌بودن، آرام و قرار نداشتن، تنش، احساس خستگی، سرگیجه، تکدر ادرار، بی‌حالی، تپش قلب، اسهال، تنگی نفس، نگرانی و دلهره، لرزش، تعریق، بی‌خوابی، اشکال در تمرکز حواس و گوش به زنگ‌بودن؛ تمام اینها علائمی هستند که حتما همه طعم آنها را کم‌و‌بیش چشیده‌ایم اما به‌راستی چرا شب‌های امتحان این‌‌قدر طولانی و سخت می‌گذرند و چطور می‌توان این شب‌های پراضطراب را به‌راحتی سپری کرد؟

اضطراب مشکل همه انسان‌ها در کارهای سخت و حتی مشکل بسیاری از انسان‌ها در شرایط عادی زندگی است. اضطراب مشکل رایج بشر امروزی و عصر جدید است. اضطراب به خودی خود بد نیست و حتی وجود آن برای زندگی لازم است. انسان بدون اضطراب، انسان بی‌خیال و شاید بی‌تفاوت خواهد بود. اضطراب زمانی مشکل محسوب می‌شود که روند زندگی را با دشواری همراه سازد و در فعالیت‌های انسان مانع ایجاد کند. اضطراب زیاد موجب کاهش عمکرد می‌شود و در این حالت باید با آن مقابله کرد..

با اضطراب چه کنیم؟

یاد خدا
درس‌خواندن و همه فعالیت‌های دیگر با فلسفه زندگی ارتباط دارند. یاد خدا اگر همراه با یک فلسفه زندگی روشن و آگاهانه باشد به طور حتم در آرامش انسان مؤثر خواهد بود. انسان خدامدار، افق زندگی بسیار گسترده و وسیعی دارد و اهداف زندگی را در امور کوچک و گذرا خلاصه نمی‌کند. آگاه باشید که یاد خدا آرامش‌بخش دل‌هاست

کلید: «ایمان و اعتقاد قلبی به خداوند آرامش بیشتری را در همه امور زندگی به ارمغان خواهد آورد.»

اعتماد به نفس و خودباوری

محکم، قوی، مسلط، شجاع و باحوصله و جدی باشید تا اضطراب از شما دور شود.
 اگر هر کاری را که می‌توانسته‌اید انجام دهید انجام داده‌اید و با این همه مضطرب هستید بگذارید بدون تعاریف بگوییم ترسویید! اگر هم می‌دانید که فعالیت‌هایتان کمی‌ها و کاستی‌هایی داشته ولی می‌پذیرید که باید توقعی منطقی از خودتان داشته باشید باز جای نگرانی و اضطراب نیست. به هر حال یادتان باشد که انسان‌های مسلط و منطقی کمتر مضطرب می‌شوند.

کلید: «برای کاهش اضطراب، اعتماد به نفس خود را تقویت کنید.»

ورزش و تحرک جسمی

یکنواختی و رکود جسمی، از نظر روانی هم انسان را خسته می‌کند. خستگی روانی هم، موجب اغتشاش فکری و در نهایت اضطراب می‌شود. کسالت، تنبلی و بی‌تحرکی را از خود دور کنید. کسی که لمیده، درازکش یا در حالتی که به استراحت شبیه است درس می‌خواند یا خیلی بی‌خیال است و یا برای افکار اضطرابی که در آینده به سراغش خواهد آمد، فکری نکرده است؛ به خصوص در ایام امتحانات، ماه‌ها، هفته‌ها و روزهای آخر کنکور سعی کنید با ورزش و تحرک جسمانی به نشاط و شادابی خود کمک کنید. ساعات و زمان‌های معین را برای ورزش و نرمش اختصاص دهید، حتی اگر شده برای چند دقیقه.

کلید: «ورزش و تحرک جسمانی، شادابی و نشاط و آمادگی‌های روانی را افزایش می‌دهد.»

آموزش آرمیدگی

شاید شما هم اسم ریلکس را شنیده باشید. در آموزش ریلکس یا آرمیدگی فرد یاد می‌گیرد تا ماهیچه‌های بدن خود را به آرامش کامل درآورد به این ترتیب که ابتدا یک دسته از ماهیچه‌های بدن خود را به حال انقباض (جمع‌کردن و فشرده‌کردن) درآورد و بعد آنها را شل کند تا اینکه احساس شل‌شدن را در آن دسته عضلات احساس کند. از فرد خواسته می‌شود تا این تمرین انقباض و شل‌کردن را با تمامی قسمت‌های بدن خود مانند ماهیچه‌های بازوها، گردن، صورت، شانه‌ها، پاها و... انجام دهد. هرچند این تمرین‌ها ممکن است چند جلسه به طول انجامند، اما سرانجام فرد قادر خواهد بود که در یکی، دو دقیقه به حالت آرمیدگی کامل درآید.

حداقل استفاده از آرمیدگی این است که وقتی خسته شدید یا اضطراب به شما دست داد روی صندلی، راحت بنشینید، چند نفس عمیق بکشید و تعدادی از عضلات را سفت و شل کنید.

کلید: «آموزش آرمیدگی، روش سریعی برای بازگشت به حالت آرامش است.»

برچسب‌ها