آیت‌الله عبدالله‌جوادی آملی: هم «قدر» به معنای شرف و فضیلت است و هم به معنای تدبیر امور.


 شرف و فضیلت در این است که فرشتگان مرتب به صائمین و صائمات سلام عرض می‌کنند. از اول شب تا مطلعَ‌الفجر ملائکه می‌آیند، سلام می‌کنند. این سلام ملائکه را اگر کسی بشنود، معلوم می‌شود لیله‌قدر را درک کرده است. گفتند: آیا برای شب قدر علامتی هست؛ گفتند: آری، هوای لطیف و ملایمی دارد. گاهی انسان احساس می‌کند یک نسیمی دارد می‌وزد؛ نسیم بهاره. خواه تابستان باشد، خواه پاییز و زمستان؛ آن نسیم ملایم بهاری را در شب قدر احساس می‌کند. می‌گویند: اینها همان نفحه رحمانی لیله‌قدر است، اینها اثر سلام ملائکه است.

این تسلیم کردن تنها مخصوص وجود مبارک ولی عصر نیست. آنچه مخصوص آن حضرت است، آن است که حقایق و مقدرات را به حضور آن حضرت تقدیم می‌کنند. اما به هر مؤمن روزه‌‌دار، فرشتگانی که نازل می‌شوند، سلام می‌کنند. اگر سلام می‌کنند، برای آن است که یا سلام خدا را می‌رسانند، یا سلام ملائکه حامل عرش را می‌رسانند، یا سلام خود را ابلاغ می‌کنند.

در سوره مبارکه احزاب فرمود: هُوَ الَّذِی یُصَلِّی عَلِیکُمْ وَ مَلائِکَتُهُ لِیُخرِجَکُمْ مِنَ الظُّلَماتِ إلَی النُّور (1) خدای سبحان همان‌طوری که نسبت به رسولش تَصلیه دارد، نسبت به مؤمنین و مؤمنات هم تَصلیه و تسلیم دارد. فرمود: هُوَ الَّذِی یُصَلِّی عَلِیکُمْ وَ مَلائِکَتُهُ؛ خدا بر شما صلوات می‌فرستد، ملائکه خدا بر شما صلوات می‌فرستند تا شما را از ظلمت به در آورند و نورانی کنند.

خُب چه کمالی برتر از آن است که انسان خود را به جایی برساند که خدا به او سلام بفرستد، ملائکه خدا به او سلام بفرستند! شب قدر به ما این قدر و شرف را خواهد داد که مخاطبان سلام و صلوات خدا و حمله عرش و ملائکه الهی باشیم؛ تا کدام مرتبه نصیب مخاطب بشود، چه سلامی او را دریافت بکند! پس هم قدر به معنای شرف و فضیلت است، هم قدر به معنای تقدیر امور است؛ هم ما مقدرات جوامع انسانی ـ اسلامی و شیعی را از خدای سبحان مسئلت کنیم، هم شرف و منزلت مان را در این شب از ذات أقدس اله درخواست کنیم که ما را با آبرومندی در دنیا و در آخرت اداره کند و به غیرخود واگذار نکند.

و مطمئن باشید که در این خواستن هر چه وسیع‌تر بخواهیم، برکت بیشتر است. این‌چنین نیست که کم بیاید! اگر گفتیم: «وَ اغفِرْ لِمَنْ فِی مَشارِقِ الأرضَ وَ مَغارِبِهَا مِنَ المُؤمِنینَ وَ المُؤمنات»، اینطور نیست که کم بیاید و به ما یا به نیاکان مان نرسد! اگر بگوییم:‌«اللهمَّ اَغنِ کُلِّ فَقیرْ، ‌اللهمَّ اَشبِعْ کُلِّ جائِعْ، ‌اللهمَّ اکْسُ کُلِّ عُریانْ» (2)؛ این‌چنین نیست که کم بیاید! بنابراین تنها به فکر خود و شهر و حوزه و دیار و سرزمین خویش نباشیم. به فکر جوامع انسانی، اسلامی و جوامع شیعی عموماً و در کنار آنها حوایج مشروعه خاص خودمان را هم مسئلت بکنیم.

پی‌نوشت:
1- سورة احزاب / آیه 43
2- مستدرک الوسائل / جلد 7 / صفحه 447

برچسب‌ها