هر وقت سفره خاص پهن شد و عده‌ای در کنار آن سفره الهی به ضیافت موفق شدند، برای آنها عید است. وقتی سفره قرآن مطرح است، عید خواهد بود؛ وقتی سفره عترت و ولایت مطرح است، عید خواهد بود. اگر عید فطر و أضحی از یک سو و غدیر از سوی دیگر عید است، برای آن است که آن مائده خاص و مأدبه مخصوص گسترده شد و آماده شد تا مهمانان ویژه الهی از آن غذای ملکوتی تناول کنند؛ این اصل اول. مطلب دیگر آن است که ماه مبارک رمضان در زبان کسانی که اهل این ماه بوده‌اند، مثل اهل‌بیت(ع)، مخصوصاً امام‌سجاد(ع) به‌عنوان بهترین راه و بهترین شهر و ازالطاف الهی و برجسته‌ترین خصلت و وظیفه و خصیصه یاد شده است.
امام سجاد(ع) می‌فرماید: این شهر طَهور است و شهر صیام است و شهر قیام است و شهر تَمحیص(1) که انسان باید یک ماه خود را پاک کند، از همه رجس‌ها و رِجزها با «وَ الرجزِ فَاهجُر»(2) و مانند آن مأنوس بشود. وقتی تطهیر کرد، شبیه فرشته شد، می‌تواند عید داشته باشد.
در روز عید فطر و شب عید فطر که جائزه‌ها را توزیع می‌کنند، انسان سالک صالح که روزه‌دار بود به این عید دسترسی پیدا می‌کند تا جائزه خود را بگیرد. جائزه‌ای که به صائم می‌دهند در بیانات امام سجاد به این صورت در آمده است که حضرت عرض می‌کند: خدایا! توفیقی بده که ما در این روزه‌داری هدفی جز تو نداشته باشیم! «لا نُشرِکَ بِکَ شِیئاً، وَ لا نَبتَغِی مُراداً سِواکْ»(3)؛ ما مطلوبی جز تو نداشته باشیم.
البته آنها که عبادت آنها خائفانه است، عید آنها هم خائفانه است. آنهایی که عبادتشان تاجرانه و مشتاقانه است، عید آنها هم در همین حد است. ولی اولیای الهی که صدر و ساقه ماه مبارک رمضان برای آنها عید است، آنها عیدشان وصال الهی است که عرض کرد: خدایا! توفیقی بده «لا نَبتَغِی مُراداً سِواکَ»؛ ما چیزی غیر از تو نخواهیم. وقتی خدا با انسان بود، همه عالم با انسان است؛ چون «لِلهِ جُنُودُ السمواتِ وَ الأرضْ»(4).
بنابراین روز عید فطر، شب عید فطر و فرصت فطر در حقیقت جائزه‌گرفتن است، تا کسی محصول عبادت یک ما‌هه‌اش را به‌عنوان جائزه دریافت بکند. البته جائزه به‌مراتب بیش از عبادت است، چون «مَنْ جآءَ بِالحَسَنَه فَلَهُ عَشرُ اَمثالِها»(5)؛ کسی که یک کار خیر انجام داد، خدای سبحان 10برابر عطا می‌کند. گاهی هم به 700 یا هزار و 400 یا «وَ‌الله واسِعٌ عَلیمْ»(6).
نماز عید فطر در زمان ظهور امام(ع) واجب است مثل نمازهای واجب دیگر؛ این یک. در غیر آن حضرت اِحتشاد عمومی است، سرور عمومی است؛ این دو. زکات فطر واجب است؛ این سه. روزه‌گرفتن حرام است؛ چهار. آغاز اَشهُر حج است؛ پنج. اینها باعث شد که به این روزها حرمت بدهند و اهمیت بدهند.
پی‌نوشت:
(1) برداشت از صحیفه سجادیه/ دعای 44 - ... إذا دَخَلَ شَهرُ رَمَضان، (2) سوره مدثر/ آیه5، (3) صحیفه سجادیه/ دعای44- ... إذا دَخَلَ شَهرُ رَمَضان
(4) سوره فتح/ آیات 4 و 7، (5) سوره انعام/ آیه 160، (6) سوره بقره/ آیه 247