شهر مجازی؛ گزارش یک نشست

این نشست که با عنوان شهر مجازی، بررسی و ارزیابی شاخص های فناوری اطلاعات ایران و کشورهای جهان برگزار شد؛ دومین نشست تخصصی  انجمن ایرانی مطالعات جامعه اطلاعاتی در قالب نشست های ماهانه بود [نشست اول]

ریاست نشست را دکتر شهیندخت خوارزمی؛ نائب رئیس انجمن ایرانی مطالعات جامعه اطلاعاتی (IRASIS) بر عهده داشت. [سابقه خبر]

دکتر سعید رضا عاملی عضو گروه ارتباطات و رئیس موسسه مطالعات آمریکای شمالی و اروپا دانشگاه تهران به عنوان اولین سخنران دیدگاه‌های خود را تحت عنوان شهر و شهر نشینی مجازی، منطق و مفاهیم مجازی ارائه کرد.

وی با طرح 6 پرسش اساسی در حوزه شهر مجازی گفت: در مسیر فهم شهر مجازی ابتدا باید بدانیم با چه منطقی شهر مجازی را درک میکنیم. دیگر اینکه منطق عام فضای مجازی و منطق خاص شهر مجازی چیست. سوم اینکه اساسا شهر مجازی را با چه متغیر هایی می‌توان تعریف کرد. چه نسیتی بین شهر مجازی و شهر واقعی وجود دارد. تیپ‌های قابل اجرا برای شهر مجازی چیست و آخر اینکه با توجه به شرایط موجود چه نوع تیپی برای تهران مناسب است.

وی در ابتدا معانی و کاربردهای لغوی مجاز را برشمرد و گفت: امر مجازی را گاهی در مسائل اعتباری در مقابل امر حقیقی به‌کار می‌بریم. امر مجازی از منظر دیگر گاه به‌عنوان یک امر وهمی و خیالی فرض می‌شود. گاه مجاز در مقابل واقعیت محسوس و یا با بدن استفاده می‌شود. مجاز گاهی به عنوان امر ذهنی در مقابل امر عینی به کار برده می‌شود. در ادبیات،  استفاده لغت در خارج از معنای اولیه را نیز معنای مجازی می‌گویند. معمولا کلمه ربط وجود دارد که معنای مجازی را با معنای متبادر ربط می‌دهد.

وی افزود: مجاز را به اثر یک ذات هم می‌گویند. کسانی که در صنعت مجازی‌سازی کار می‌کنند مدعی حذف فاصله فضای مجازی با واقعیت هستند. به هر حال ما با اثر ذات در فضای مجازی روبه‌رو هستیم نه با خود ذات. لذا بحث از نزدیک کردن مجاز به واقعیت است نه تکرار عین به عین واقعیت.

جهان مجازی در واقع تلاشی است برای بازنمایی واقعی جهان واقعی است. جهان مجازی اثر جهان واقعی است. وقتی می‌گوییم شهر مجازی و فضای مجازی با محتوای جدید به اثر ذات، مجاز واقعیت و پیامدهایی که در این فضاست روبه‌رو هستیم.

دکتر عاملی با اشاره به اینکه سه فضای ارتباطی در نظام فراگیر واقعی – مجازی وجود دارد گفت: هر سه فضا به صورت جدی قابل بحث است. نظام فراگیر واقعی – مجازی از نظام فراگیر کامپیوتری گرفته شده است. در این سه نظام سه نوع ارتباط وجود دارد. 1- فضای ارتباطی حاضر با حاضر 2 – فضای ارتباطی حاضر با غایب ( زیرساختی‌ترین بنیاد جهانی شدن فضای مجازی و صنعت واقعیت مجازی همین نوع از ارتباط است و با مورس آغاز شد). نوع سوم،  ارتباط غایب با غایب است به این معنا که ماشین با ماشین ارتباط برقرار می‌کند و در اینجا با یک نظام ارتباطی کاملا صنعتی و اتوماتیک و در عین حال برنامه ای شده مواجه هستیم.

وی افزود: براساس تقسیم متافوریک (استعاره‌ای) سه جهان به‌وجود می‌آید. 1- جهان واقعی که می‌توان با آن تعامل برقرار کرد دنیایی که در آن بوی برف را می‌شنوید و فضای برنده سرما را حس می کنید. 2- جهان دیگر مجاز واقعی است و این  غیر از صنعت واقعیت مجازی است. مجازی است که به رقابت جهان واقعی آمده است و تلاش می‌کند تا آنچه در جهان واقعی است را تکرار کند. 3. جهان دیگری نیز وجود دارد و آن جهان واقعی – مجازی است جهانی است که وقتی ترکیب می‌شود دیگر off و on در آن بی‌معنا می‌شود.

وقتی بخشی از تعاملات اجتماعی خود را در فضای مجازی انجام دادید و بخش دیگر در فضای واقعی قدم به جهان واقعی – مجازی گذاشته‌اید.این جهانی است ترکیبی.
وقتی از جهان مجازی صحبت می کنیم در واقع از نظام ارتباطی حاضر با غایب و غایب با غایب و همچنین از جهان دوم یعنی جهان مجاز واقعی صحبت می کنیم.

منطق شهر مجازی و فضای مجازی
دو منطق عام و خاص وجود دارد که با هم ارتباط معناداری دارندکه منطق خاص شهر مجازی را با منطق عام فضای مجازی مرتبط می کند. این منطق چرایی و چگونگی شکل‌گیری این فضا را تفسیر می‌کند. بدون فهم منطق عام فضای مجازی و منطق خاص شهر مجازی سیاستگذاری و عملکردها بدون نتیجه می‌ماند.

5 منطق عام حاکم بر فضای مجازی:
دکتر عاملی در مورد منطق‌های حاکم بر فضای مجازی گفت: اولین منطق  توسعه فضای جهانی انسان است. انسان همیشه دنبال توسعه خود بوده است. نگاه فراگیر در ادبیات و دین هم وجود دارد. خطابات دین همواره عام بوده و همه انسانهای جهان را مورد هدف قرار می داده است.  سلطه بر جهان و با جهان حرف زدن و در جهان بودن جزو آمال انسان بوده و همان نگاه باعث شده است با به‌وجود آمدن صنعت همزمان ارتباطات جرقه‌های یکی کردن جهان شکل بگیرد. ایده اینترنت از این نقطه نشات می گیرد.

وی با تاکید بر اینکه توسعه جهانی انسان منطق و فلسفه محکمی دارد گفت: اگر سیاست‌گذاری‌های‌مان به گونه‌ای باشد که انسان را در این فضا محدود کند، نمی‌توان انتظار پیشرفت در این فضا را داشت.

توسعه جهانی دسترسی‌ها ، منطق دومی است که پشت فضای مجازی وجود دارد. با این نگاه صنعت همزمان ارتباطات خلق شد و از سوی دیگر مفهوم زمان و مکان باز تعریف شد و جهان بدون مرز و جهان خارج از جغرافیای زندگی شکل گرفت.

وی در مورد منطق سوم گفت: این منطق در مورد رقابت جهان مجازی با واقعیت است. جهان مجازی غیر از آرمانشهرهایی است که ما به عنوان عالم مجاز می‌سازیم. جهان مجازی به‌وجود آمده است تا عین واقعیت را تکرار کند و به همین دلیل است که ما در این فضا آشنا و خود راهبر هستیم و یک نوع احساس در فضای خود بودن و آشنا بودن در فضا وجود دار. تلاش بر این است که آدم‌ها خودشان پیشرفت کنند تنها ترس موجود در این فضا، ترس ندانستن است.وقتی این فضا شکسته می‌شود وارد شدن به این فضا کار مشکلی نخواهد بود.

وی افزود:با شروع به کار رسانه‌ها نظریه «واقعیت، واقعیت نیست» شکل گرفت. واقعیت فرض کردن واقعیت به قول «بودری لارد» وهمی بیش نیست. به عبارتی همه چیز می‌تواند روایت باشد. چیزی که شما تصویر می‌گیرید از یک آدم روایتی است که از یک فردی وجود دارد. این فضا در عین‌حال نگاهش به دنبال رقابت با واقعیت در فضای فرا واقعیت است.
بخش بزرگی از صنایع دنیا به دنبال محو مرز واقعیت و مجازند. این نگاه تا مرز از بین بردن انسان واقعی و خلق انسان مجازی و ماشینی در حرکت است.اینکه انسان ماشینی را طوری طراحی و برنامه‌ریزی کنند که به مانند انسان طبیعی رفتار کند.

عضو هیات علمی دانشکده ارتباطات دانشگاه تهران در مورد منطق چهارم گفت:منطق چهارم انعطاف در تکثرهای موازی است. از آنجایی که فضای مجازی برخلاف فضای واقعی دیجیتال است انعطاف بیشتری دارد. امر آنالوگ‌ شی‌ء است و امر دیجیتال عدد است. امر دیجیتال ذاتاً منعطف است. مثل نور، صدا و ... اصولا منطق آنالوگ با دیجیتال فرق می‌کند.

منطق آنالوگ براساس یک تولید برای یک کار مشخص است اما منطق دیجیتال یعنی یک تولید برای بی‌نهایت کار و براین اساس می‌توان تفاوت شهر آنالوگ و دیجیتال را در شهر تک کارکردی و شهر چند کارکردی تعریف نمود. در واقع ظرفیت شهر مجازی، ظرفیت کار دیجیتال است و یا بی نهایت کار است.

منطق دیجیتال مبتنی بر منطق تغییر با ظرفیت زبان ریاضی است. همان‌طور که با چهار عمل اصلی n مقدار فرمول و تغییر عددی می‌توانید ایجاد کنید، می‌توانید در فضای دیجیتال کارهای متعددی تعریف نمود.

وی افزود: خصیصه‌های امر دیجیتالی قابل دستکاری بودن، شبکه‌ای شدن، قابل فشرده و متراکم شدن و کوچک شدن است. اطلاعات دیجیتال اطلاعات خنثی است و بنابراین عکس‌العمل‌هایش سیستمی است نه براساس انتخاب‌های قومی و نژادی و یا سلیقه های حزبی و ایدئولوژیک.

پنجمین منطق فضای مجازی «تفاوت زمان در فضای مجازی با زمان فیزیکی است». به اعتقاد دکتر عاملی ما همیشه زمان را براساس منطق انیشتین و نیوتن فهمیده‌ایم و زمان را در نسبت با حرکت و سرعت انتقال درک کرده‌ایم.

فضای مجازی مفهوم زمان را دچار تحول کرده است. زمان فیزیکی به منزله اجسادی است که با افتادن یک جسد، حیات جسد بعدی تحقق پیدا می‌کند و لذا زمان موضوع مرگ و حیات است و از یک روند جبری غیر قابل برگشت برخوردار است.

زمان مجازی، زمان موازی است. زمان‌ در جهان مجازی همزمان و به معنای متافیزیکی و ماورایی است. چرا که به یک معنا مفهوم ابدیت زمان را به‌وجود می‌آورد.

فهم منطق خاص شهر مجازی به ما راهبرد فلسفی را معرفی می‌کند که چه جنبه‌هایی از شهر باید مجازی شود. کسی که به دنبال مجازی کردن یک روستا براساس منطق شهر مجازی است بی‌گمان منطق شهر مجازی را به درستی درک نکرده است. روستا مساله‌اش چیز دیگری است.شهر مجازی بایستی با منطق شهر مجازی و متناسب با واقعیت ها در شهر فیزیکی به جلو برود.

وی تصریح کرد:باید توجه داشت شهر مجازی به لحاظ بهینه سازی و همگنی و هم‌سازی به مراتب آسیب‌پذیرتر از شهر واقعی است. هر چه جهان تخصصی‌تر می‌شود، تخریب‌هایش نیز گسترده تر است. اگر چندین میلیون نفر جمعیت کنکوری کشور پشت سایت سازمان سنجش نتوانند پاسخ نیازشان را بگیرند مشکل ایجاد می‌‌شود، بنابر این شهر مجازی بدون برنامه قدرتمندو محاسبه شده، سرگردانی های به مراتب پیچیده تر از شهر فیزیکی را بدنبال می آورد.

منطق خاص شهر مجازی
شهر مجازی نیز 5 منطق کلی دارد. دکتر عاملی در مورد آنها می گوید: منطق اول شهر مجازی جهان‌گرایی شهر است. جهانی شدن شهر و شهری شدن جهان به معنای بومی‌سازی جهان و فرامحلی کردن شهر است. شهر مجازی، امکن دسترسی شهر در جهان و دسترسی به جهان در شهر را فراهم می آورد. شهر مجازی یک نوع بومی سازی هالیوودی نیاز دارد که با یک استاندارد بالا همه سلیقه ها را جذب کیفیت کار کند.

شهر مجازی از این منطق استفاده می‌کند. تولیدات شهرهای مجازی در فضای جهانی است. بومی‌سازی جهان به معنای وجود وطن در همه جا و یا در  دسترس بودن وطن در همه جا است.

وی در موردمنطق دوم گفت:منطق دوم توسعه دسترسی‌های شهری است. در شهرهای فیزیکی دور بودن امکانات محسوس است. در شهرهای مجازی، شهر نسبت مساوی برای همگان فراهم می‌کند. در شهر واقعی با استبداد فاصله یا مکان مواجه هستیم. به همین دلیل جبر پائین شهر بودن و با بالای شهر بودن، امکانات متفاوت شهر را تحمیل می کند.
واقعی- مجازی بودن فضا سومین منطق فضای مجازی شهری است.دکتر سعید رضا عاملی گفت: براساس منطق سوم شهرهای مجازی بر منطق نوع ارتباط با فضای شهرهای واقعی تعریف تعریف می‌شوند و نوع رابطه لاله و لادن و یا دوقلو های به هم چسبیده بر شهر واقعی و شهر مجازی حاکم است.

وی تصریح کرد: شهرهای مجازی سه نوع رابطه را با شهرهای واقعی برقرار می‌کنند: 1- گاهی‌ نقص‌ها و ضعف‌های شهر واقعی در شهر مجازی جبران می‌شود. که به آن رابطه «xy» می‌گویند. گاهی اوقات فضا رابطه «xx» است. عین امکاناتی را که در شهر واقعی وجود  دارد به این فضا هم منتقل می‌کنند و نوعی تکرار شهر واقعی در شهر مجازی اتفاق می افتد. مثل خرید آنلاین و یا خرید از سوپر محل.

بعضی اوقات این ارتباط به شکل y است به این معنی که شهر مجازی به عنوان شهر مستقل و بدون ارتباط با فضای شهر واقعی شکل می گیرد و نوعی Second life محسوب می شود. 

به نظر من در ایران اولویت اول ما باید کلانشهرها و اولویت بعدی شهرهای توریستی باشد.
توسعه انتخاب‌های شهری منطق دیگر شهرهای مجازی است. به این معنا که فرد در مسیر انتخابهای جهانی قرار دهد. در این منطق فرد در میان 6 میلیارد جمعی جهان با ظرفیت های ان زندگی می کند.

تغییر در مفهوم زمان و کار مجازی،  منطق پنجم شهر مجازی است. به این معنا که زمان در فضای مجازی از وسعت بیشتر برخوردار است. با این نگاه شهر حضوری دائمی پیدا می کند و استبداد زمان از بین می‌رود یا می توان گفت کم رنگ می شود.

ماشین بر خلاف انسان خسته نمی‌شود. حضور مجازی شهر، حضور دائمی و شهردائمی و شهر همزمان خواهد بود که ساعت کار و تعداد تراکم در آن از بین می رود.

براساس محتوای شهر 7 تیپ مختلف شهر مجازی را می‌توان از هم متمایز نمود. شهرهای تاریخی، ماهواره‌ای، داده‌ای، کارگاهی، خدمات شهری (شهر کامل مجازی)، توریستی و شهر های انتخاب دوم: زندگی متفاوت با زندگی واقعی (زندگی دوم).

دکتر عاملی در توضیح بیشتر این تیپ ها گفت: شهرهای تاریخی به شهرهایی گفته می‌شوند که ایده ساخت فضای شهری در فضای واحد را دنبال می‌کند. پروژه گوست در آلمان (شبیه‌سازی دو جنگ جهانی) از این ایده پیروی می‌کند. شهر های تاریخی مجازی تلاشی است برای نزدیک کردن تاریخ شهر و متراکم نمودن موازی مقاطع مختلف تاریخی شهر در کنار یکدیگر.

شهرهای نوع دوم، شهرهای مجازی کارگاهی است که در آن افراد می‌توانند شهردار شوند و در سایت‌هایی چون Zanpo.com به شهرسازی مشغول شوند. بسیاری از شهرهای ما با آزمون و خطا ساخته می‌شوند. از این طریق می‌توان خطاها را کاهش داد.

شهرهای مجازی ماهواره‌ای با گوگل‌ مپ تحقق پیدا کرده است. ماهواره‌ها سعی می‌کنند تعامل ما را با شهر بیشتر کنند. در جهان جدید حوزه عمل آگاهانه تقویت شده است.

شهر مجازی داده‌ای تیپ چهارم شهر مجازی است. ژئوتکنولوژی  امکان داده‌ای کردن کلیه ظرفیت‌های جغرافیایی را فراهم می‌کند. شرکت‌های زیادی جغرافیا را به داده تبدیل می‌کنند تا شهر جغرافیایی و سیاسی به وجود بیاید. شهر مجازی نوع پنجم بحث مفصلی دارد که در فرصت مناسب مطرح می‌‌کنم اولین شهر کامل مجازی آمستردام بود که سال 94 راه افتاد.
شهر ششم شهرهای مجازی توریستی است مثل نیویورک. تمام ظرفیت‌های شهر را در اختیار دیگران قرار دهند. شهر های توریستی، شهر اطلاعات صرف نیست، بلکه تلاشی برای ایجاد تعامل نزدیک به فضاهای شهر.

شهرهای نوع هفتم، برای آن دسته از افراد که بدنبال تجربه متفاوت و  زندگی با نامی دیگر و شرایط دیگر را دنبال می کنند، جذاب می باشد. این نوع شهرهای مجازی برای زندگی متفاوت با زندگی واقعی است. در www.secondlife.com  تا امروز دو میلیون و 652 هزار نفر شهروند شده اند. و فقط امروز 26 دیم ماها گردش مالی آن 855 هزار دلار بوده است.

وی با اشاره به خصوصیات شهر واقعی گفت: شهر مجازی کاربران بومی، منطقه‌ای و جهانی دارد. هر کسی که کد شناسایی تهرانی‌ بودن را دارد عضو رسمی شهر تهران به حساب می‌آید . کدی که بعنوان مثال شهروندان بومی   آمستردام را با  توریستهای آنجا متفاوت می کند.

وی با تفکیک دو نوع شهر مجازی از هم گفت: شهر مجازی سازمان یافته و شهر مجازی غیر سازمان یافته دو نوع متفاوت از این گونه شهر ها هستند.. نوع غیر سازمان یافته را هر کس می‌تواند تولید کند. آنها شهرهایی رها شده‌اند. اما نوع سازمان یافته‌اش بایستی در اختیار دولت باشد و از یک سامان و سازمان دقیق برخوردار باشد.

وی در مورد فرهنگ در شهر مجازی گفت: انتقال هیجانات و احساسات مهمترین رکن ارتباطات در فضای مجازی است. این امکان از طریف نمادین کردن هیجانات، صدا، تصویر زنده و حتی انتقال بو و همچنین انتقال حس توسط سنسورها فراهم می شود.

از آنجایی که منطق تکرار، تکمیل‌ و تضادها ، برقراری تعامل با فضای واقعی است فرد همواره تجربه‌های واقعی خود را در فضای مجازی تعمیم می‌دهد. فضای مجازی هم به صورت گسترده از صنعت بدل سازی هیجانات استفاده می‌کند.

فرسایش انرژی، آسیبهای گسترده نظام صنعتی در مقابل نظام دیجیتال، احساس نوستالژیک عقب افتادگی و آسیبهای ناشی از تفاوت نظام تولید در آمد توزیع منابع و خدمات عمومی و مصرف در شهر واقعی و مجازی آسیبهایی است که بر اثر نپیوستن به شهر مجازی بوجود می آورد.

برای رسید به یک منطق دقیق برای ساخت شهر مجازی تهران، مهمتر از سرشماری نفوس و مسکن، سرشماری علت حرکت ماشین در تهران است. با این کار می‌توان تراکم و علت تراکم ها را اندازه گیری نمود و  بر اساس آن برنامه‌ریزی مجازی برایش انجام داد.

او در پایان گفت: به دست آوردن اینکه چه تیپی برای تهران ضرورت دارد مستلزم فهم شهر واقعی است. به عبارت دیگر مستلزم تبیین منطق انتقال و ضرورت‌ها است. اگر نیاز شهر مساله تراکم و ترافیک و... است به دنبال تیپ پنجم شهر مجازی برویم اگر نیاز تهران واقعی مساله توریسم است نوع دیگر از شهر مجازی را انتخاب کنیم.

وی با تاکید بر اینکه برای شناخت مساله تهران باید با تدبیر و برنامه ریزی زیرساختی دقیق برنامه‌ریزی کرد، گفت: ایران جایی است که فاصله واقعیت زندگی و انتظار از زندگی بالا است. ایرانی خود را با پکن و بنگلادش مقایسه نمی‌کند. او به دنبال استانداردهای پاریس، نیویورک و لندن است. لذا استاندار ایرانی یک استاندار پیشرفت گرایانه است که می تواند با ارزش های فرهنگی و دینی ایرانی نیز همراه باشد. شهر مجازی تهران و کلان شهر ایران، فرصتی است برای متراکم کردن تاریخ شهر، فرصتی است برای برجسته کردن، ارزش های فرهنگی و هنری شهر و فرصتی برای ایجاد حس عضویت شهری بومی و ایرانی است.

زیر ساخت‌های تکنولوژیک ایران
شهر مجازی و بررسی شاخص‌های فناوری اطلاعات در ایران و جهان عنوان دومین سخنرانی نشست شهر مجازی است.

مهندس رضا رشیدی عضو هیات مدیره شرکت فن آوری اطلاعات با ارائه تعریفی از شهر مجازی گفت: شهر الکترونیک شهری است که در آن از ابزار ICT برای دسترسى الکترونیک شهروندان به ادارات دولتى، بنگاههاى اقتصادى و کلیه خدمات فرهنگى و بهداشتى شهرى به صورت شبانه روزى و قابل اطمینان و امن استفاده می‌شود .این شهر از بستر پیشرفته اطلاعات مخابراتى برخوردار است، به صورتى که مى‌توان ازطریق کامپیوتر با خانه‌ها، مدارس، ادارات و غیره ارتباط برقرارکرد، در یک شهر هوشمند، کلیه اطلاعات و خدمات به صورت الکترونیک به مردم ارائه می‌شود.

وی با اشاره به شهر‌های الکترونیک لندن، لوس آنجلس، ونکوور، توکیو گفت:  شهر نیوسونگدو در کره جنوبی اولین شهر تمام الکترونیک جهان است در سال 2014 ساخت آن  پایان می پذیرد.

رضا رشیدی با اشاره به فواید ایجاد شهرهای الکترونیک گفت: در ایجاد شهر الکترونیک ایجاد سه بخش دولت الکترونیک، تجارت الکترونیک و آموزش الکترونیک الزامی است.
 
وی افزود:دولت الکترونیک عبارت است از متحول کردن دولت و فرایند کشورداری از طریق قابل دسترس تر، کارآمدتر و پاسخگوتر کردن آن و ارائه اطلاعات و خدمات به شهروندان و سایر نهادهای دولتی با استفاده از فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) است.

وی با اشاره به اینکه تجارت الکترونیک جزء لاینفک دنیای الکترونیکی است گفت: امروزه فروشگاهای بزرگ به آسانی محصولات خود را از طریق اینترنت به فروش می گذارند و شرکت ها تبادلات عظیم خود را بر روی اینترنت انجام می دهند. به عنوان مثال مردم آمریکا در سال ‪ ۲۰۰۶بیش از یکصد میلیارد دلار خرید اینترنتی کردند .

وی آموزش ا لکترونیک را هرم اثربخش برای افزایش مــــوفقیت اقتصادی و رشد نیروی کار دانست و گفت: زیر ساخت‌های تکنولوژیکی، منابع انسانی و زیر ساخت فرهنگی پیش نیازهای رسیدن به این سه بخش است.

وی در ادامه آماری را در مورد زیرساخت‌های موجود در عرصه فن‌آوری اطلاعات ارائه کرد و گفت: در انتهای سال گذشته تعداد پورت‌های پرسرعت 220 هزار  عدد بود. دولت به دنبال افزایش این تعداد به 1.5 میلیون پورت در برنامه چهارم توسعه است.

آنچه که در برنامه پنج‌ساله چهارم پیش بینی و هدف گذاری شده است  ضریب نفوذ ۳۰% جهت کاربران اینترنت (۲۲,۰۴۲,۸۴۷ نفر) و ضریب نفوذ ۴۳% جهت کاربران دیتا (۳۱،۵۹۴،۷۴۷ نفر) است.

وی افزود: تعداد کاربران اینترنت از 200 هزار نفر در سال 79 به 11 میلیون 260 هزار نفر در آذر امسال رسیده است.( 16 نفر از 100 نفر) دولت به دنبال افزایش کاربران در برنامه چهارم توسعه (30 نفر از هر 100 نفر) است.

تعداد مجوزهای صادره به بخش خصوصی (تا انتهای اسفند۸۴) بخش دیگری از آمارهای عضو هیات مدیره شرکت فن‌آوری اطلاعات است . او در این باره جدول زیر را ارائه کرد:

      ICP(Internet Connection Providers)  ۳۹
    ۱۰۰۳ ( ISP (Internet Services Providers
     IDC( Internet Data Center)         ۳
     VoIP(Voice over Internet Protocol ) ۱۰۰
      PAP(Private Access Providers) ۱۱   ۵
( SAP(Satellite Access Provider

           
وی در توضیح وضع موجود و آینده نمودارهای زیر را ارائه کرد:

مهندس رشیدی در  مورد وضعیت ارتباطات بین المللی دیتا (آذر 1385) گفت: در سال 75 میزان دریافت و ارسال اطلاعات 2 مگابایت بوده است ام این رقم امسال به 7 هزار مگابایت رسیده است.
 
وی با اشاره به دروازه های بین المللی اینترنت از طریق فیبر نوری گفت: ایران در مرکز یک حلقه ۴۰۰ میلیون نفری از کاربران کشورهای همسایه قرار گرفته و می تواند به خوبی از این موقعیت استفاده کرده و به عنوان HUB منطقه ایی عمل کند.

وی با اشاره به موقعیت کشور و فیبرهای نوی و ارائه نقشه های زیر در مورد پروژه اتصال مراکز دانشگاهی کشور به شبکه فیبر نوری گفت: فاز اول و دوم این پروژه که به اجرا در  آمده است مربوط به واحد های اصلی و دانشکده های دانشگاهها، مراکز آموزشی، درمانی (بیمارستان‌ها و..) و فاز سوم آن مربوط به مجتمع های آموزش عالی -دانشگاههای آزاد - غیرانتفاعی – و دیگر مراکز آموزشی ,پژوهشی در کلیه شهرها می شود.

وی در مورد مقایسه ضریب نفوذ کاربران اینترنت در سالهای 84  گفت: در آن سال ضریب نفوذ اینترنت در برخی از کشورهای آسیا 9.9 درصد ، در برخی از کشورهای اروپا 11.2 و در ایران 11 درصد بوده است.

وی در موردجایگاه فناوری اطلاعات در اقتصاد کشورها گفت: بازار IT  در سال 2004 در چهار حوزه سخت افزار ، نرم افزار ، سخت افزار، شبکه و محتوا  970 میلیارد یورو در آمد کسب شده است.

آمریکا 41.9 درصد ، اروپا31.6 ، ژاپن 12.2 و سایر کشورها 14.4 درصد ازاین در‌آمد را کسب کرده‌اند.

وی در مورد سهم استفاده از IT در تولید ناخالص داخلی گفت: IT در ایران  با 0.3 درصد از تولید ناخالص داخلی (10کمتر از  دلار) در رتبه 15 قرار دارد.

وی در بخش دیگری از سخنانش مقایسه ای از کاربران  کامپیوتر در کشورهای مختلف ارائه کرد و گفت: بر اساس میانگین جهانی به ازای هر 100 نفر 9 کامپیوتر وجود دارد. در ایران این رقم 7 است.

آمادگی  کشورها برای تحقق جامعه اطلاعاتی  با 6 مقوله قابل بررسی است. رضا رشیدی در این باره گفت: بررسی زیر ساخت ارتباطات و فناوری ، وضعیت محیط ، مصرف کنندگان وانتخابهای محیط قانونی وسیاستگذاری، محیط فرهنگی و اجتماعی و پشتیبانی از خدمات ملاک های ارزیابی جامعه اطلاعاتی در کشورها‌ است.

با توجه به این 6 مقوله 5 کشور اول دنیا دانمارک، ایالات متحده، سوئیس، سوئد و انگلیس هستند. ایران در این جدول در رتبه 65 قرار دارد.

وی با اشاره به رتبه بندی کشور ها بر اساس شاخص فرصت های دیجیتال در سال 2006 گفت: شاخص فرصتهای دیجیتال،  پیشرفت به سمت ایجاد جامعه اطلاعاتی را در پرتوی اهداف WSIS و اهداف توسعه هزاره ترسیم می کند . شاخص مذکور دسترسی به مخابرات و فرصت‌های دیجیتال در ۱۸۰ کشور جهان را مورد ارزیابی قرار می دهد و تاثیر سیاست ها را برای تحویل بیشتر جامعه اطلاعاتی از طریق شاخص فرصتهای دیجیتال بررسی می کند .

شاخص فرصتهای دیجیتال یک شاخص ترکیبی است که یک ساختار انعطاف پذیر و چند منظوره دارد و بر مبنای سه مقوله فرصت (میزان دسترسی و توانایی مالی مورد نیاز به پوشش جمعیت سیار قیمت های دسترسی به اینترنت  و موبایل برای مشارکت در جامعه اطلاعاتی)، زیر ساخت (شامل معیارهای شبکه های مختلف و امکانات) و استفاده 0ارزیابی نحوه‌ی کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در بین کاربران اینترنت و مشترکین باند پهن (ثابت و سیار) استوار شده است.

بر این اساس ایران با امتیاز 0.36 در رتبه 94 جهان قرار دارد. این در حالی است که بر اساس همین آمار  رتبه ایران درIP های ثبت شده در جهان 55 است.

پایان نشست انجمن ایرانی مطالعات جامعه اطلاعاتی با پرسش و پاسخ همراه بود.