پروندهها اکنون دوران کهولت را پشت سر میگذارند ولی هنوز مسئولان وعده پیشرفت میدهند و البته گاهی از مشکلات و موانعی سخن میگویند که موجب تأخیر در راهاندازی آنها شده است.
استان کهگیلویه و بویر احمد تکهای از خاک ایران واقع در منطقه زاگرس مرکزی است که به گفته عبدالحسین نافیان، معاون برنامهریزی استاندار، از آغاز انقلاب تاکنون فقط 800میلیارد تومان توانسته است برای سرمایهگذاری در بخشهای عمرانی جذب کند. با این حال، همین سرمایهگذاری اندک نیز در بسیاری از موارد پس از گذشت سالها به سرانجام نرسیده است.
در این استان، طرحهایی را میتوان سراغ گرفت که علیالقاعده باید در مدت 4 تا 5 سال به بهرهبرداری میرسیدند، اما بعد از گذشت نزدیک به 2دهه، کمی بیشتر از 50درصد پیشرفت فیزیکی داشتهاند.
کمبود اعتبارات، مشکلات حقوقی، ضعف پیمانکاری و اعمالنشدن نظارت دقیق از جمله دلایلی است که تاکنون در توضیح دلایل نیمهکاره ماندن طرحهای عمرانی در کهگیلویه و بویراحمد عنوان شده است. اکنون تعداد این طرحها به حدی رسیده است که منوچهر حبیبی، معاون عمرانی استاندار کهگیلویه و بویراحمد میگوید: «از تعریف پروژهای جدید در سال90 جلوگیری میشود.» با این حال میزان اعتبار مورد نیاز برای تکمیل طرحهای نیمهکاره استان بسیار بیشتر از اعتباراتی است که در یک سال برای کهگیلویه و بویر احمد در نظر گرفته میشود. از این رو، حتی درصورت تعریف نشدن طرح جدید، اعتبارات سال90 برای تکمیل این طرحها کافی نیست.
محور 17ساله
معاون عمرانی استاندار کهگیلویه و بویراحمد درباره محور ارتباطی پاتاوه- دهدشت میگوید که این طرح در سال92 یعنی پس از 19سال به بهرهبرداری میرسد. کلنگ ساخت این جاده که یکی از طرحهای عمرانی پیر استان به شمار میرود، در سال73 به زمین خورده است.البته معاون عمرانی استاندار، تمام شدن این پروژه در سال92 را نیز به تخصیص بموقع اعتبارات مشروط میداند. تاکنون این جاده 137کیلومتری 60 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
حبیبی اضافه میکند: «در مجموع 13 دهنه تونل به طول 7هزار و 500 متر در این محور حفر میشود که تاکنون 3 هزار و 500 متر آن اجرایی شده است. وی همچنین تعداد پلهایی را که در این محور باید ساخته شود، افزون بر 500دستگاه در 3 اندازه کوچک، متوسط و بزرگ اعلام میکند و میافزاید که 207 دستگاه پل تاکنون به اتمام رسیده است.
به گفته وی، این محور نیمهکاره بخشی از کریدور شمال- جنوب کشور است که با بهرهبرداری از آن فاصله بندر امامخمینی(ره) که یکی از گلوگاههای تجاری و اقتصادی ایران محسوب میشود، تا پایتخت 220 کیلومتر کوتاهتر میشود و در نتیجه متوسط زمان مسافرت 4 ساعت کاهش مییابد.
جاده 12 ساله
یکی دیگر از طرحهای نیمهکاره کهگیلویه و بویراحمد محور ارتباطی یاسوج - دهدشت است که از بخش سادات میگذرد.
اهمیت این جاده به اندازه تکمیل کریدور شمال - جنوب کشور نیست و زمان کلنگ خوردن آن به سال 78 برمیگردد، اما برای ساکنان شهرستان کهگیلویه که تردد زیادی با مرکز استان دارند، تکمیل این محور بسیار مهم است.
معاون عمرانی استاندار زمان بهرهبرداری از این طرح را امسال اعلام میکند و میگوید: «کل مسیر در حال ساخت دهدشت - یاسوج 170 کیلومتر است که 28 کیلومتر آن باقی مانده است.»به گفته وی، ساخت این محور ارتباطی فاصله 2 شهر بزرگ و پرجمعیت استان را 35 کیلومتر کوتاهتر میکند و به روند توسعه استان سرعت بیشتری میدهد.
فرودگاه 17 ساله
در فهرست طرحهای نیمهکاره حوزه راه و ترابری میتوان از فرودگاه گچساران نام برد که در یکی از شهرهای نفتی ایران واقع شده است. ساخت این فرودگاه از سال73 شروع شده اما تاکنون به بهرهبرداری نرسیده است. حبیبی زمان افتتاح این فرودگاه را نیز سال 90 اعلام کرده است.
این روزها که درباره به پایان رسیدن طرحهای پیرشده استان در حوزه راه پس از نزدیک به 2دهه خبرهای امیدوارکنندهای منتشر میشود، عدهای نگران طرحهایی مانند راه آهن استان و چندین بزرگراه هستند که اواخر سال گذشته و اوایل امسال کلنگ ساخت آنها به زمین خورد و میترسند که مبادا طرحهای جدید نیز به سرنوشتی مشابه دچار شوند.
در انتظار 2 واحد پتروشیمی
طرحهای بخش صنعت نیز وضعی مشابه پروژههای حوزه راه دارند؛ بهطوری که دیگر وعدههای داده شده درباره 2پتروشیمی دهدشت و گچساران توجه کسی را بهخود جلب نمیکند و این درحالی است که مکان پیشبینی شده برای ساخت این دو کارخانه پتروشیمی در کنار چاههای نفت و گاز استان قرار دارد و فاصله آنها با دریا در حدود یک ساعت است.عملیات اجرایی کارخانه پتروشیمی گچساران که در سال81 کلنگ آن به زمین زده شده پس از 9سال چندان پیش نرفته است و به گفته محمدحسین حیدرپور، رئیس سازمان صنایع و معادن استان، فقط 30درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
وضع واحد پتروشیمی دهدشت نیز که وعده راهاندازی آن در سفرهای استانی دولت به ساکنان استان کهگیلویه و بویراحمد داده شده بود، بدتر از پتروشیمی گچساران است، زیرا از سال 86 تاکنون تنها تابلویی در محل ساخت آن مشاهده میشود. این در حالی است که غلامحسین نجابت، معاون وقت وزیر نفت در امور پتروشیمی، در مراسم کلنگزنی این طرح گفته بود مجتمع پتروشیمی دهدشت با 400 میلیون دلار اعتبار، در سال 89 به بهرهبرداری میرسد.
وی افزوده بود: «برای اجرای این طرح بزرگ ملی 237 میلیون یورو از محل حساب ذخیره ارزی و فاینانس و 797 میلیارد ریال نیز تسهیلات بانکی و اوراق مشارکت هزینه میشود.»
تغییر سرمایهگذار
در بخش معدن نیز میتوان چندین طرح نیمهکاره را سراغ گرفت. معدن فسفات چرام جزو معادنی است که مسئولان استان همیشه برای راهاندازی آن، برنامهریزی کردهاند اما هیچگاه نتوانستهاند سرمایهگذاری برای این معدن جذب کنند و این در حالی است که به گفته رئیس سازمان صنایع و معادن استان، معدن چرام بزرگترین معدن فسفات خاورمیانه است.
رئیس سازمان صنایع و معادن استان درباره آخرین وضع این معدن که مطالعاتش در اواخر دهه60 به پایان رسیده است و از همان موقع بسیاری از جمعیت بیکار استان به زمان بهرهبرداری آن چشم دوختهاند، گفته است که معدن بزرگ فسفات چرام به سرمایهگذار جدیدی واگذار شده است و پیشبینی میشود این سرمایهگذار بتواند این معدن را به بهره برداری برساند.
حیدرپور اضافه میکند: «سرمایهگذار جدید که بهنظر میرسد از سرمایهگذار قبلی از لحاظ علمی و توان سرمایهگذاری توانمندتر باشد، قرارداد اولیه را منعقد کرده است.»
تغییر پیمانکار
در زمینه طرحهای عمرانی نیمهکاره که کاربری خدماتی دارند، نیز میتوان از بیمارستان 200 تختخوابی یاسوج نام برد که پس از 4سال فقط 30درصد پیشرفت فیزیکی داشته است؛ حال آنکه مطابق زمانبندی اعلام شده امسال باید به بهرهبرداری میرسید.
به گفته معاون عمرانی استاندار کهگیلویه و بویراحمد، درصورت تأمین منابع مالی، بیمارستان 200 تختخوابی یاسوج تا 30ماه دیگر به بهرهبرداری میرسد. حبیبی علت تاخیر در ساخت این بیمارستان را که عملیات اجرایی آن از سال 86 شروع شده است، سهلانگاری پیمانکار قبلی اعلام کرد و افزود: «عملکرد این پیمانکار مورد رضایت مسئولان نبود، به همین دلیل برکنار شد.»