در ابتدای این همایش دکتر سعید رضا عاملی، استاد ارتباطات دانشگاه تهران با اشاره به اصالت بحث فلسفه رسانه در ایران گفت: بحث فلسفه رسانه در مدرسه ارتباطات دانشگاه تهران پایه گذاری شده است و اهمیت بسیار زیادی در تولید عمیق علم ارتباطات در ایران دارد.
استاد ارتباطات دانشگاه تهران در مقدمه‌ای بر سمینار خاطرنشان کرد: ما از این رو فلسفه رسانه را مطرح می‌کنیم که این حوزه به راستی حوزه‌ای است که از فلسفه «بودن و نبودن» رسانه سخن می‌گوید و به نوعی از بایسته هاو نبایسته‌های رسانه و هویت رسانه کارآمد سخن می‌گوید.
دکتر عاملی در پاسخ به این پرسش که رسانه برای چه فعالیت میکند افزود: دو کارکرد مهم می توان برای رسانه متصور شد که یکی کارکرد تخریبی و استفاده از آن برای تخریب افراد و جامعه است و دیگری کارکرد سازنده آن است که به ساخت و بازسازی افراد و جوامع در مسیری انسانی و مطلوب می‌پردازد.
وی ادامه داد: رسانه می‌تواند برای بیان و نشان دادن راستی و درستی به کار رود و در عین حال اگر بی اخلاقی و عدم تعهد به مسائل انسانی و الهی بر اداره آن حاکم شود منبع دروغ و گمراهی میشود.
نویسنده کتاب استعمار مجازی آمریکا، بعد مطلوب و انسانی رسانه را گسترش عدالت و مبارزه با ظلم توصیف کرد و یادآور شد: رسانه هم می‌تواند تولید مسئله کند و بن بست در مسائل اجتماعی جامعه ایجاد کند و هم می‌تواند در جهت حل مسئله فعالیت کند.
تولید مسئله کار چندان دشواری نیست اما رسالت رسانه باید حل مسئله و برطرف کردن مشکلات جامعه باشد. رسانه باید بتواند زمینه هایی برای طرح مسائل اجتماعی به منظور ایجاد ارزش افزوده اجتماعی مهیا کند. فلسفه رسانه و رسالت آن، در بدترین شرایط ایجاد امید در دل مردم است البته این به معنای خودداری از بیان تلخی ها نیست بلکه بیان آنها به زبان و بیانی است که هدفش ساختن است نه سوزاندن و از میان بردن.
وی بعد دیگر رسانه را آگاهی بخشی دانست و گفت: توسعه اگاهی می تواند یکی از کارکردها و رسالت های رسانه باشد و از سویی هم رسانه می تواند به جهل و نادانی مردم عمق ببخشد و آن را گسترش دهد. ما باید بدانیم که آیا رسالت و فلسفه رسانه عمق بخشیدن به جهل است یا توسعه آگاهی.
دکتر عاملی در ادامه پرسش چیستی فلسفه رسانه یادآور شد: فلسفه رسانه برای عدالت اقتصادی است یا توسعه سلطه اقتصادی؟ چنانکه شاهد هستیم فلسفه بعضی از رسانه های قدرتمند کنونی سلطه اقتصادی و به تبع آن برتری جویی سیاسی است.
وی توضیح داد: فلسفه رسانه نقش مهمی برای تصحیح هدف و مسیر رسانه دارد. اما نباید از نظر دور داشت که رسانه در ذات خود یک تکنیک گرایی دارد که آن را به سمت صنعت سلطه، صنعت توسعه مشکلات اجتماعی، کسب منفعت اقتصادی و سیطره فرهنگی پیش می برد که آگاهی از آن و آثار مخربش می تواند برای جامعه بسیار سودمند باشد.
دکتر عاملی در پایان یادآور شد: در یک کلمه فلسفه حقیقی رسانه توسعه خیر و فلسفه واقعی رسانه امروز که با تکنیک‌های رسانه‌ای حمایت میشوند تامین منافع صاحبان رسانه و توسعه سلطه فکری است و این دو مسیر متفاوت است که باید تلاس نمود رسانه‌های عمومی در مسیر توسعه خیر و سلامت اجتماعی قرار گیرند.
این سمینار در چند پانل با موضوعات گوناگون ادامه یافت که چکیده این پانل‌ها همراه با نام ارائه کنندگان در پی می‌آید.
خودشیفتگی ستارگان و اثر انعکاسی آن بر روی جامعه- ارائه کنندگان: میرمحمدمهدی مدیرزاده، مینا عینی‌فر، آصف یعقوبی، مسعود اسدی‌نژاد، زهرا طوفانی
واژه خودشیفتگی از داستانی باستانی معروف در روم باستان می‌آید که در آن جوانی به نام نارسیس به دلیل علاقه بیش از حد به خودش نمی‌توانسته کسی را دوست داشته باشد و در نهایت به همین دلیل می‌میرد. اما خودشیفتگی واقعی به حالتی گفته میشود که در آن فرد نمی‌تواند خود را بشناسد. فرد خودشیفته کسی است که از جامعه گسسته و نمی‌تواند دیگران را درک کند و طبیعتا از احساس همدلی به جامعه نیز تهی است. برای چنین فردی تمام دنیا یک آیینه است که او عکس‌العمل‌های دیگران حاکی تحسین و رضایت از اوست را در بر می‌گیرد. اما برای چهره‌های مدرن خودشیفته امروزی این دیده شدن در رسانه‌هاست که آنها را ارضا میکند. اما رسانه‌هایی که به این افراد شهرت می‌بخشند بلاگ‌ها، دوربین‌ها و سایت‌های شبکه‌ای اجتماعی هستند که این امکان را فراهم میکنند و آن هم یعنی تبلیغ کردن خود است.
همه ما قدری از خودشیفتگی را در وجود خود داریم که می‌تواند جنبه‌های مثبتی که باعث پیشرفت ما میشود داشته باشد اما میزان آن در چهره‌ها بالاتر است. بعضی چهره‌ها حتی درباره خودشیفتگی که در خود احساس میکنند صحبت کرده‌اند. 7 خصیصه وجود دارد که نمایانگر میزان خودشیفتگی است. حس اختیار، محق بودن، عریان‌گرایی، استثمار، رضایت از خود، برتری و غرور.
اما یکی دیگر از مفاهیم اساسی همراه با خودشیفتگی اثر آیینه‌ای است. اثر آیینه‌ای مراحل مشخصی را طی میکند؛ مخاطب مرتب تصاویری ازچهره‌ها دریافت میکند، سپس تمایل بیشتری به آنها پیدا میکند به طوری که برای او عادی و حتی به آرزو بدل میشوند. مخاطب به طور آگاهانه یا ناآگاهانه شروع به تقلید رفتارها میکند و سپس در سطحی گسترده‌تر در معرض عموم به کار می‌گیرد. در هر حال این اثر می‌تواند بر روی هر کسی که مرتب در معرض تصاویر شیفته‌وار این چهره‌ها قرار دارد گذاشته شود.
نوجوانان که پیام‌های فرهنگی را به راحتی دریافت میکنند در برابر اثر آیینه‌ای بسیار آسیب‌پذیر هستند. نوجوانان به عنوان آسیب‌پذیرترین مخاطبان که هر روز با انواع رسانه‌ها با این محتواها در ارتباط هستند ممکن است به رابطه یکسویه فرا اجتماعی رو آورند به این معنا که آنها از طرف مقابل خود بسیار می‌دانند اما طرف دیگر هیچ نوع اطلاعی از او ندارد.
در روانشناسی نوجوان دو نظریه وجود دارد یکی نظریه‌ی حضار خیالی و نظریه حکایت شخصی. این دو نظریه توجیهی برای جذبه فرهنگ افراد مشهور برای کودکان و نوجوانان است. نوجوانان خودمحوری به گونه‌ای زندگی میکنند که انگار روی صحنه‌ی بزرگی هستند و روبه‌رویشان تماشاچیان حواس جمعی قرار گرفته‌اند که کوچکترین حرکات آنها برایشان با اهمیت است. نظریه‌ی حکایت شخصی باوری را توصیف میکند که نوجوان از خود دارد؛ او خود را خاص و بی‌نظیر می‌بیند اما قوانین عرفی، او را به هدفش نمی‌رساند و از رسیدن به سرنوشتش باز می‌دارد. نوجوانان تنها افرادی نیستند که در ارتباط با پیام‌های ابهام‌آمیز فرهنگ شهرت دچار ابهام میشوند. والدین نیز در برابر آسیب‌های فرهنگی در رابطه با فرزندانشان در ارتباط با ارتقاء شهرت آسیب‌پذیر هستند.
در دنیای مدرن امروز پدر و مادر بودن به حد کافی سخت است و با تغییر ماهیت بلوغ، هرکدام از نسل‌های متوالی در قرن بیستم در مرز متناسب با رفتارهای مجاز دوران خود، بیشتر و بیشتر از نسل والدین خود فاصله می‌گیرند و به نظر می‌رسید که خودشیفتگی هر نسل نسبت به نسلی دیگر افزایش می‌یابد.زمانیکه کودک نمی تواند نیازهای والدینش و یا انتظارات آنها را برآورده سازد احساس کمبود میکند و یا شکست و کنار گذاشته شدن به او دست می‌دهد. بچه‌هایی که در این موقعیت قرار می‌گیرند، می‌آموزند که به والدین خود اعتماد نکنند و در نهایت نیز زمینه‌های خودشیفتگی در آنها دیده میشود.
بنابراین در گذشته این رسانه‌های چاپی و تلویزیونی بودند که افراد معدودی را معروف و به ستاره تبدیل می‌کردند و پشت سر این بازیگران بودند اما امروزه پیشرفت اینترنت و ایجاد شدن شبکه‌های اجتماعی این امکان را به تمامی افراد داد که خود (کاذب) را عرضه کنند و باعث تقویت این باور شد که هر فردی می‌تواند مشهور باشد. در کل پدیده ستاره شدن رابطه مستقیمی با رسانه دارد و این رسانه‌ها هستند که باعث مشهور شدن و ستاره شدن یک فرد میشوند؛ در گذشته افراد معدود با رسانه‌های چاپی و تلویزیونی و امروزه تمامی افراد به و سیله اینترنت.
- مشاهیر قرن 21
ارائه کنندگان: علیرضا اشرف، فرزانه امینی، بهاره بدیعی، زهرا خارستانی، سارا رحیمی
مفهوم فرهنگ معاصر یکی ازمفاهیمی است که در دنیای جدید با آن رو به رو می شویم. فرهنگی که بیش از هر چیز در قالب رسانه ها اعم از تلویزیون، رادیو، مطبوعات، فیلم، سینما و اینترنت تجلی پیدا می کند. رسانه هایی که بخش بزرگی از زندگی روزمره ما را شکل می دهند و ما قسمت زیادی از ادراک خود از امور جهان را مدیون آنها هستیم. در چنین فرهنگی و با سلطه ی همین رسانه است که مفهومی به نام "شهره" شکل می گیرد. شهره ها کسانی هستند که رسانه آنها را به ما معرفی می کند و ما را تحت تاثیرشان قرار می دهد. این افراد شهرت خود و جاودان شدن در اذهان مردم را مدیون رسانه ها هستند.
تاریخچه شکل گیری مفهوم شهره بررسی می شود. اینکه مشاهیر اولیه در تمدن های باستانی چه کسانی بودند و این مفهوم در طول تاریخ چه تغییراتی را پشت سر گذاشته است. در ادامه مسائل و چالش های پیش رو در مفهوم شهره را بررسی می کنیم. به این نکته می پردازد عدم رعایت قوانین ومحدودیت های اخلاقی توسط مشاهیر چه پیامد هایی در جامعه خواهد داشت. بعد از آن تصویری از مشاهیر جهانی عرضه می شود، مشاهیری که به واسطه رسانه دیگرمتعلق به یک فرهنگ خاص نیستند بلکه فرهنگ جهانی از آنها بهره می برد. در آخر نیز تعدادی از مشاهیر قرن 21 معرفی می شوند و پیش بینی می شود که این افراد تا پایان قرن حاضر همچنان صاحب شهرت جهانی باشند.
- ارائه خبر در رسانه های مختلف
ارائه کنندگان: خاطره آئینی، شهلا عبدالهی، سندوس محمدی، آمنه ویسی مهر
مقاله گروهی ما نحوه ارائه خبر در رسانه های مختلف است که این مقاله بر چهار رسانه رادیو، تلویزیون، رسانه الکترونیک و رسانه چاپی تکیه کرده است و تلاش می شود به این پرسش پاسخ دهد که نحوه ارائه خبر در رادیو، تلویریون، رسانه الکترونیک و رسانه چاپی به چه صورت است؟
اهمیت اجتماعی و سیاسی برنامه های خبری در سراسر جهان روز به روز افزایش می یابد. شاهد این مدعا رشد کمی و کیفی برنامه‌های خبری در سراسر جهان است. برنامه های خبری که در آغاز تنها پانزده دقیقه از پخش تلویزیونی را درهفته به خود اختصاص می دادند، اینک معمولا به طور متوسط در هر هفته، حدود هفتاد ساعت از زمان را اشغال می کنند. برای رسانه تلویزیون به این مطالب توجه شده است: خبر به عنوان ژانر تلویزیونی، ویژگی های ساختار خبر تلویزیونی، دسته بندی انواع خبر تلویزیونی، چگونگی نگارش خبر در تلویزیون، ارزشهای خبری رایج در تلویزیون و مفاهیم نظری و عملی خبر تلویزیونی.
سخن و گفتار اصلی ترین دستمایه ای است که رادیو در امر ارتباط به کار می‌گیرد. شالوده ارتباط رادیویی بر کاربرد جنبه گفتاری و شنیداری بنا شده و این ویژگی، رادیو را به عنوان رسانه ای کور و تک حسی در میان دیگر رسانه ها ی دنیای امروز معرفی کرده است. از آنجایی که یکی از نقشهای برجسته رادیو اطلاع رسانی است و تولید و انتشار خبر در دایره این نقش قرار می گیرد.
روزنامه‌نگاری الکترونیک بخشی از فعالیت روزنامه‌نگاری و رسانه‌ای در جوامع و کشورهایی شده است که با تسامح و با درجاتی کمتر یا بیشتر جوامع اطلاعاتی یا جوامع شبکه‌ای خوانده شده‌اند. سه امتیاز برجسته جستجو در اینترنت به طور کلی و جستجوی خبر و گزارش‌های خبری به طور خاص تعاملی، فرامتنی و چند رسانه‌ای بودن است این امتیازات تحول شکرفی در خبر رسانی و خبر خوانی اینترنتی ایجاد کرده‌اند که تفاوت‌های زیادی با شیوه ها در رسانه های مرسوم دارد.
آگاه سازی به جای اقناع، کنترل بیشتر از سوی استفاده کننده، برقراری ارتباط به صورت دو سویه و جایگزینی آن با ارتباط یک سویه، فعالیت بیشتر از طرف استفاده کننده و برقراری ارتباط در زمانه‌های انعطاف پذیر از جمله این تفاوت‌هاست. با بر شمردن امتیازات روزنامه‌نگاری الکترونیک، علل گرایش به رسانه الکترونیک و انواع روزنامه‌نگاری الکترونیک به این پرسش پاسخ خواهد داد که نحوه ارائه خبر در رسانه الکترونیک به چه صورت است که باعث گرایش به روزنامه الکترونیک شده است؟
خبر در روزنامه چاپی دارای ویژگیهایی مثل دوام اخبار، تنوع اخبار و وسعت اخبار می باشد. سبک ارائه خبر در روزنامه به صورت هرم وارونه است بعد از پیدایش رادیو و تلویزیون روزنامه برای حفظ حیات خود در برابر غولهای صوت و تصویر در ارائه خبر مجبور به ابداع روش تازه ای شد یعنی ارائه اخبار به صورت تحلیلی و تفسیری. و از عکس و تصویر استفاده کرد و با چاپ های متعدد در طول شبانه روز به بقای خود کمک کرد.
- فلسفه فضای مجازی
ارائه کنندگان:مرضیه شریفی، راضیه صیادی، خدیجه دماوندی، طوبی کریمی
مهم‌ترین توسعه اجتماعی معاصر توسعه فضای اجتماعی است که با دو فضایی شدن و دو جهانی شدن‌ها اتفاق افتاده است. به دنبال توسعه جدید فضای اجتماعی ظرفیت جدیدی به جهان واقعی اضافه شده است که از آن تعبیر به جهانی مجازی می شود. مهم‌ترین خصوصیت متمایزکننده عصر جدید که دوره جهانی شدن نام گرفته است. لذا با توجه به اهمیت این فضای جدید شکل گرفته شناخت ابعاد ان لازم می‌اید. در این نوشته سعی بر ان است تا ابعاد مهم این فضا شناسایی و مورد تحلیل قرار گیرد. چهار بعد یعنی زمان و مکان، تعامل دوسویه، هویت و در نهایت فرهنگ در فضای مجازی با روش کتابخانه‌ای و برمبنای پاردایم دو جهانی شدن مورد بحث قرار می گیرد.
مسئله زمان و مکان از آن رو مهم است که در طول تاریخ منعکس کننده ظرفیت‌ها و محدودیت‌های انسان بوده است. در حالی که فضای مجازی جهانی است کاملا صنعتی که از استبداد زمان و استبداد مکان فیزیکی رها شده است. در این نوشته که بر مبنای نظری دو جهانی شدن ها پیش می رود مشخص می شود آرزوی دیرین بشر یعنی زمان بی زمان، پیوستگی مکان و زمان، حذف فاصله و مکان، جاودانگی زمان در این فضا تحقق یافته است. بررسی ها حاکی از ان است که زمان در فضای مجازی فشرده، موازی، دیجیتالی و غیرمرکزی شده است. به موازت این تغییر ماهیتی زمان، مکان خاصیت خود را از دست داده و با مرگ فاصله هاو مکان زدایی امکان حضور همه جایی را فراهم اورده است.
فضای مجازی با ظهور خود علی رغم اینکه مفهوم مکان و زمان را دگرگون کرد برخی از مفاهیم دیگر مثل تعامل را دوباره در مرکز توجه قرار داد.چراکه رسانه های دیگر به میزان کمتری ویژگی تعاملی بودن داشتند. کیوسیس تعاملی بودن راچنین تعریف می کند:« میزانی که یک فناوری ارتباطی می تواند محیط با واسطه ای خلق کند که در آن شرکت کنندگان هم به طور همزمان و هم به طور غیر همزمان ارتباط (یک به یک یک به چند چند به چند) برقرار کنند و در تبادل دو سویۀ پیام شرکت نمایند. به علاوه با توجه به کاربران انسانی، تعاملی بودن به توانایی آنها به دیدن یک تجربه به عنوان شبیه سازی از ارتباطات بین فردی بر می گردد و آگاهی آنان را از حضور از راه دور افزایش می‌دهد».
دیگر بعد مهم فضای مجازی هویت مجازی، در بستر شبکه جهانی اینترنت که در آن اجتماعات مجازی به سرعت رشد کرده‌اند و میلیون‌ها نفر را در جهان به یکدیگر پیوند داده است، شکل گرفته است. هویت مجازی فارغ از تکیه گاه بدن است و ماهیت اطلاعاتی بودن- نوشتاری بودن امکان تغییر اطلاعات هویتی را فراهم آورده، به طوری که افراد نویسنده «خویش» می شوند و به ساخت یابی و ساخت زدایی هویت خود می پردازند.هویت های مجازی با ویژگی هایی چون تکثر، چندوجهی، غیرمتمرکز بودن، انتخابی بودن، انعطاف پذیر بودن و قابل کنترل بودن و... همراه هستند که در فضای مجازی در کنار هویت واقعی در فضای واقعی، خالق هویت های هم زمانی شده اند که مشخصه ی هویت در دوران ماست و شناخت و مطالعه آن اهمیت دارد.
فرهنگ مجازی یا فرهنگ سایبر یکی دیگر از ابعاد معرفت شناختی فضای مجازی است که به موازات فرهنگ واقعی در حال شکل گیری است. شناخت این فرهنگ از ان رو بسیار مهم تلقی می شود که جهان زیست افراد تغییر کرده و به فضای مجازی کشیده شذه است. در این میان ابعاد مختلف این فرهنگ بررسی و جریان های غالب در این حیطه مشخص می شود. مبنای نظری بر ترکیب نظریه جامعه ی اطلاعاتی کستلز و پاردایم دو فضایی شدن عاملی قرار دارد. و نتایج حاصل نشان می‌دهد فرهنگ مجازی را میتوان مساوی با فضای سایبر تلقی کرد؛ فرهنگ مجازی هم مصنوع فرهنگ است و هم خود تولید کننده فرهنگ. این فرهنگ دارای ارزش ها و قوانین خاص خود هست که ان را از فرهنگ واقعی متمایز میکند.
- مروری بر تاریخچه عکاسی با نگاهی ویژه به تکنولوژی دیجیتال
ارائه کنندگان: مهنوش حرمتی، گلرنگ رنجبر، مریم علیپور، شیوا فراهانی فرمهینی
در طی دهه 1990 رابطه بین فرهنگ و تکنولوژی به صورت گسترده‌ای بر روی این بحث که آیا تکنولوژی دیجیتال علامتی از مرگ یا جایگزین قطعی عکاسی است, متمرکز بود. این مورد برای امتداد فرهنگی عکاسی بر روی رد یکی از شکل‌های اصلی جبرگرایی تکنولوژی متمرکز بود. در حال حاضر به وضوح آشکار است که جدای از جایگزین شدن در حاشیه‌های فرهنگ, عکاسی بیشتر از هر زمان دیگری وجود دارد.
همچنین توسعه‌های بسیاری وجود داشته است: تولید تلفن‌های موبایل, دوربین‌های بیشتری را نسبت به قبل در دستان مردم قرار داده است, عکس به عنوان سند اجتماعی و شاهدی تاریخی باقی مانده است اما به شیوه‌های متفاوت, عکس‌ها به صورت جهانی در یک مقیاس بی‌سابقه توسط بانک‌های الکترونیکی تصاویر به گردش در می‌آیند. واضح است که این تغییرات و توسعه ها شامل تکنولوژی های جدید نیز می شود. درحالی که نسبتا این تغییرات همانطور که در ابتدا بحث شد نتیجه جبرگرایی تکنولوژی‌هایی بوده است, این توسعه ها به خاطر بودن عکاسی در محیط تکنولوژیکی بوده است.در بسیاری از گزارشات اخیر, اطلاعات و فناوری اطلاعات به صورت مکرر به عنوان ساختن و شکل دادن یک متن جدید برای تمرین‌های وابسته به عکاسی ذکر شده است.
به نظر می‌رسد در سال‌های اخیر نقش و کارکرد عکاسی دیجیتال غربی به طور قابل ملاظه‌ای تغییر کرده است. در دوره آنالوگ، عکاسی اولین و بهترین راه برای به خاطر سپردن شرح‌حال‌های افراد بود، و عکس‌ها اکثرا از آلبوم‌های خانوادگی یا جعبه کفش‌های خانواده سردرمی‌آوردند. آنها معمولا قابل اتکاترین وسیله برای به یادآوردن و واکاوی کردن «زندگی همانند آنچه بود» ملاحظه می‌شدند، حتی باوجودی که ما می‌دانیم تخیل، تجسم و یادآوردی به طور جدایی‌ناپذیری همراه فرآیند به خاطرآوردن هستند. کارکرد عکاسی به عنوان یک وسیله برای شکل‌گیری هویت و به عنوان یک راه برای ارتباط به موقع فهمیده شد اما همیشه در درجه دوم اهمیت، بعد از اولین هدف که مربوط به خاطرات بود، درجه بندی می‌سد.
به نظر می‌رسد تحقیقات اخیر انسان‌شناسان، جامعه‌شناسان و روانشناسان نشان می‌دهد که گسترش دوربین‌های دیجیتالی- همین‌طور دوربین‌هایی که در سایر وسایل ارتباطی وجود دارند- به کارکرد ارتباطی و شکل‌گیری هویت کمک میکنند. اگرچه این غیرقابل انکار است که عملکرد عکاسی به عنوان ارتباطی و شکل‌گیری هویت، اهمیت زیادی به دست آورده است، در این مقاله بحث میشود که کارکرد عکاسی به عنوان یک وسیله ثبت خاطرات هنوز به همان اندازه زنده است، حتی اگر چگونگی ظهور آن در دوره دیجیتالی تغییر کند. بنجامین و بارتز نکات فرهنگی مهم در عکس را شرح دهند. برای بنجامین این نکات: ضمیر ناخود آگاه بصری، مخابره هاله، نشان دادن فساد سیاسی _فرهنگی و تفسیر سیاسی سورریالیستی. موضوعات مورد نظر بارتز: تکنیک‌های عکاسی، هیجان و punctum عکس و stadium.
این رویکرد‌های متفاوت در عکاسی یک دغدغه مشترک تاریخی را بیان میکند. هر دو نویسنده در مورد ماهیت فهم تاریخی نوشته‌اند و عکاسی هر دوی این ها را با یک استعاره ی قوی بیان کرده است.چیزی که از تحلیل های آن ها روی عکاسی آشکار می شود این است که هر دوی آن ها یک لحظه دو گانه از یک آگاهی تاریخی را بیدار می کنند. (یعنی) به طور همزمان در گذشته و حال بودن. برای بنجامین این به معنی جرقه ای از احتمال است که به همراه آن هاله‌ای از وجود داشتن گذشته در حال نمود پیدا میکند. (برای بنجامین این جرقه‌ای از احتمال است که به همراه آن هاله ای از وجود های گذشته در زمان حال می‌درخشد ) برای بارتز ca-a-ete و یک ضربه ی روحی از آگاهی به این معنی که آن چیزی که خیلی شفاف و واضح در عکس است به طرز غیر قابل بازگشتی در گذشته گم شده است.
- نقش رسانه‌های تعاملی در تضعیف یا تقویت هویت‌های قومی و ملی
ارئه کنندگان: چاووش حسین پناهی، صلاح الدین بابایی، فرید عزیزی
در حال حاضر در دنیایی زندگی می‌کنیم که رسانه‌های جمعی و خصوصا تلویزیون سلطه خود را بر جهان گسترانیده‌اند و هر روزه قلمروهای خرد و کوچک را می‌بلعند و این قلمروها را در گستره جهانی خود ادغام میکنند. اما در مقابل این پدیده رسانه های کوچک و تعاملی هستند که فرصتی را برای بروز هویت های کوچک و محلی فراهم آورده اند تا صدای خود را با توجه به پس زمینه ی خود در این بستر گسترده به گوش دیگران برسانند.
در این میان رسانه تلویزیون، به دلیل سازوکارهایی که دارد، خطر بسیار بزرگی برای سپرهای تولید فرهنگی یعنی هنر، ادبیات، علم، فلسفه و حقوق به حساب می آید. (بوردیو،1966) ژورنالیسم و تلویزیون _رسانه‌های یک طرفه_ رسانه‌هایی قدرتمند در سطح اجتماع هستند و به دلیل وابسته بودنشان به قدرت حاکم (به ویژه در ایران) باعث یکسان سازی، همنوایی و همراهی با هنجارهای طبقه حاکم می شوند. همچنین این رسانه‌ها باعث تقویت ساختارهایی میشوند که کاری جز تقویت طبقه حاکم که انحصار این گونه رسانه‌ها را دارد، انجام نمی‌دهند.
اما در رابطه با فضای سایبر به عنوان یک رسانه تعاملی و راه نجاتی برای قومیت ها در مباحث ما، نظریات متفاوتی نسبت به این پدیده داده شده است. شری ترکل(1996) با ظرافت تمام سوالی را در آغاز دوره فضای سایبر عنوان میکند: ما که هستم؟"who am we" و اینکه زندگی چیست؟ و این دنیا کجاست؟
گیبسون(1921) فضای سایبر را به عنوان جایی می داند که در آن نوعی ویروس تفکر (مِما) یا ایده در یک فرهنگ منتشر می شود. و همچنین از فضای سایبر به عنوان یک توهم توافقی که روزانه توسط میلیون ها نفر تجربه می شود یاد می کند. و یا تایم (2000) فضای سایبر را به منزله میزبان و بستر انتشار و نفوذ بسیاری از ویروس های ذهنی تعریف می کند. اما این دید نسبت به فضای سایبر از جایی نشات می گیرد که به طور کلی تکنولوژی و فناوری را به عنوان پدیده های تحمیل شده به انسان می نگرد. در حالی که درباره این نظر که فناوری بر ما تحمیل شده است انتقادات زیادی وجود دارد که چیز ها به این سادگی نیستند و این روابط تعاملی تر، چند لایه و پیچیده تر است. و این نظریات بر آن هستند که فناوری تماما برساخته جامعه است. پس فضای سایبر به دلیل قابلیت های بالایش از جامعه جدا نیست و در بافت اجتماعی ظهور میکند و توسط مصرف آن نیز شکل می‌یابد.
و شاید آنطور که بندیکت(1991) بیان داشته بتوان نگاه کرد که: «دنیای مجازی متنوع و در هم پیچیده، جامع، سه بعدی، چند حسی که اقیانوسی از داده‌های انتزاعی را اطلاعات مردمان دور از هم را به تجربه‌ای تقریبا دست اول و به لحاظ ادراکی جذاب تبدیل می کند» و باید گفت که هویت ها در این عرصه است که می توانند بر مبارزه خود بر ضد سلطه فرهنگی ادامه دهند.
- درک شبکه
ارائه کنندگان: مریم نوری، عطیه ایزد خواه، محدثه شریعتدار
این مقاله با مقدمه کوتاهی از فیس بوک که مشخصات کلی این فضا را ترسیم میکند شروع شده و پس از اشاره به ویژگی‌های کاربران، تاریخچه‌ای کلی از آن ارائه می‌دارد. در تاریخچه از موسسان آن سخن گفته و به نحوه شکل گیری و توسعه این سایت اشاره داشته است. قسمت‌های بعدی مقاله به منابع در آمد فیس بوک و ویژگی ها و مقتضیات سایت اشاره دارد و در نگاهی همه جانبه خصوصیات آن را مورد بررسی قرار می‌دهد.
سپس با نگاهی نقادانه بررسی میکند چرا در بعضی کشورها استفاده از فیس بوک ممنوع شده است. هم چنین با ارجاع به برخی مطالعات انجام شده نشان می دهد که فیس بوک اجازه استفاده از این سایت را به افراد زیر سن قانونی نمی‌دهد و در این مورد دیدگاه هزار خانوار را مطالعه کرده است. در ادامه تاثیرات سیاسی و اجتماعی فیس بوک را نیز به طور مختصر توضیح می‌دهد.
در آخر هم پژوهشی در میان دانشجویان آفریقایی تبار کالج های آمریکا در باب استفاده از فیس بوک و میزان کاربری و نظریه های وابسته به استفاده مرتبط با مخاطبان در قبال این شبکه اجتماعی را بیان کرده. نظریه هایی که بر اساس اوراق قرضه نظریه نژادی و یا هویت است. بعد هم با تحقیقات میدانی و پرسشنامه به سنجش هریک از این موارد می پردازد.
- هویت غیر واقعی در فضای مجازی و بی اعتمادی کاربران
ارائه کنندگان:سحر خانی، فاطمه احمدی، مرجان مظفری
تاکید اصلی این مقاله بر این است که بگوید کاربران اینترنت علاوه بر تعاملات متن محور در محیط اینترنت، به شیوه های دیگری از قبیل تبادل تصاویر و فایل‌های صوتی، مکالمات تلفنی و شرکت در ویدئو کنفرانس ها نیز با یکدیگر ارتباط برقرار می‌نمایند. انتقال از یک به شیوه دیگر ارتباطی نشان دهنده تغییر در روابط بین کاربران میباشد ؛ لحظه ای که تعامل کنندگان از یک ارتباط متن محور به ارتباط تصویری یا ویدئویی روی می آورند، تنها یک مرحله تازه در تبادل اطلاعات نیست،بلکه تغییری در ماهیت تعامل و منابع مدیریت هویت توسط تعامل کنندگان نیز به وقوع می‌پیوندد.
توصیف متنی از حادثه‌ای با توصیف تصویری آن متفاوت است و هر کدام مفاهیم را به شکل خاصی خلق میکنند. طبق نظر گافمن، اطلاعات تبادل شده توسط ارتباط گران دو دسته اند: دسته اول اطلاعاتی است که ارتباط گران به صورت آگاهانه و خواسته ارائه میکنند و دسته دوم اطلاعاتی است که ناخواسته ارائه میدهند و در واقع میتوان گفت از دستشان در می‌رود.
نمایز میان اطلاعات خواسته و ناخواسته به ما این واقعیت را که هر شیوه ارتباط، دارای مزایا و خطرات خاص میباشد یاد آوری میکند. این مزایا و خطرات در هم آمیخته و در واقع دو روی سکه میباشند.
از جمله مزایای ارتباطات متن محور:
- مدیریت اطلاعات بیشتر است چون اطلاعات باید تدریجی و نه یک باره ارائه شوند.
- کنترل بیشتر در آشکار سازی اطلاعات جزئی و مفصل با تمام ابهام ممکنی که دارند
- تقویت ارتباط فراشخصی زیرا مبتنی بر نشانه های تصویری نیست و احساس خجالت و کمرویی را کاهش می‌دهد.
از خطرات ارتباطات متن محور:
- دشواری بیان احساسات به دلیل فقدان نشانه‌های تصویری
- به دلیل کنترل زیاد اگر این کنترل دو طرفه شود، امکان عدم صداقت و حتی اغفال فراهم میشود
لذا؛ از این رو، انتقال از ارتباط متن - محور به ارتباط تصویری (دیداری) در انتهای مرحله متن - محور، نه تنها برای ادامه تعامل میباشد بلکه این امکان را به کاربران می دهد تا صحت اطلاعات قبلی ای که در ارتباط متن - محور با هم مبادله کرده‌اند را مورد بررسی قرار دهند.
خطرات تبادل تصویر:
- مهم ترین خطری که در تبادل تصاویر وجود دارد از بین رفتن یا کاهش امنیت است.
- دوم اینکه هیچ کس نمیداند چه استفاده‌ای قرار است از تصویر او شود.
- سوم اینکه در این نوع ارتباط، نمی‌توانیم واقعا مطمئن باشیم تصویری که دریافت می‌کنیم از خود فرد است یا غیر واقعی است.
ارتباط اینترنتی به دلیل ویژگی‌های خاصش، انگیزه بررسی هویت را در کاربران ایجاد میکند، ویژگیهایی از قبیل:
کاهش نشانه‌های تصویری در اینترنت: امکان پنهان یا برجسته کردن برخی ویژگی‌ها
ارتباط اینترنتی خصوصی است: احساس خجالت موجود در دنیای واقعی را کم میکند.
«خود» و «هویت» از لحاظ ساختاری شبیه هم‌اند اما افراد معمولا داری یک خود می باشند و در محیط های مختلف هویت‌های گوناگونی را ابراز می‌نمایند. خود و هویت از طریق ابراز وجود می‌خواهند خود را به دیگران بشناسانند. و برای این کار از راهبردهای زیر استفاده میکنند:
- تلاش برای جذاب نمایاندن خود به دیگران (ingratiation)
- تلاش برای اینکه دیگران از آنها حساب ببرند (intimidation)
- تلاش برای برتر جلوه دادن خود (self promotion)
به دلیل عدم ثبات خود در دوران پیش از بلوغ و اوایل نوجوانی، نیاز به ابراز وجود در این دوران بیشتر است در مقایسه با دوران میانی و پایانی. مطالعات اولیه حاکی از تفاوت جنسی در انتخاب بازی و فن آوری‌های ارتباطی است. بطوریکه مثلا پسران سه الی پنج برابر بیشتر از دختران به بازی علاقه دارند. استفاده پسران از اینترنت بیشتر شامل دانلود فایل‌های مختلف و بازی میباشد درحالی که دختران به چت، ایمیل و فرستادن کارت های فانتزی علاقه مند ترند.
مجرمان و متجاوزان جنسی در محیط اینترنت و علی الخصوص چت روم ها ساعات زیادی را به آن لاین بودن اختصاص میدهند و به گشت و گذار در پروفایل ها و گروه‌های مختلف می‌پردازند تا قربانیان بالقوه خود را انتخاب کنند.
آشنایی در چت روم، ملاقات در اداره آگاهی
گم نامی این افراد در محیط چت روم ها و امکان دسترسی نامحدود به اینترنت به این قبیل جرایم جنسی دامن زده است. (البته این گمنامی برای پلیس‌ها فرصت مناسبی جهت تعقیب و دستگیری این متجاوزان نیز فراهم کرده است.)
مجرمان جنسی در فضای مجازی معمولا دو دسته‌اند:عده‌ای کودکان و نوجوانان را به رابطه آف لاین و بیرون از نت ترغیب میکنند (گروه ارتباط محور) و گروهی فقط به رابطه آن لاین جنسی تاکید می‌ورزند (گروه فانتزی محور)
به چنین افرادی در علم روان شناسی عنوان «پدوفیل» داده میشود. و چت روم‌ها برای مجرمان جنسی «خرده فرهنگ پدوفیلیا» را تولید میکنند.
" Jenkins "می‌گوید: این خرده فرهنگ هم مانند خرده فرهنگ های منحرف دیگر سازماندهی میشوند با آداب و رسوم و اصطلاحات خاص خودشان که در صدد توجیه چنین رفتاری است. نوجوانان به خاطر یک سری از ویژگی‌ها در به دام افتادن توسط این مجرمان آسیب پذیر ترند: به دلیل مسایلی که متناسب سن و سیستم تکامل عاطفی و جنسی ِ دوران نوجوانی است مانند: کنجکاوی در مورد سکس، حساس بودن و نیاز داشتن به توجه، تحریک پذیری جنسی راحت تر، که منجر میشود تمایل به دیدار فیس تو فیس با فرد فریبکار از خود نشان بدهند.
بر اساس تحقیقی که در یک مرکز سلامت روانی ِ قانونی در Colorado،انجام شده است نتایج زیر به دست آمده است: (در این مطالعه پلیس ها ژست کودکان در سن بلوغ آن لاین را به خود گرفته و باعث دستگیری مجرمان و فریبکارن شده‌اند)
سن مجرمان: 19_54 / سن قربانیان: 12 _16 /تفاوت سنی مجرمان و قربانیان:5_40 / هم چنین هم قربانیان و هم سوء استفاده کننده گان از هر دو جنس مونث و مذکر بوده اند / و نیز مجرمان سقید پوست بیشترین درصد را به خود اختصاص داده اند. بیشتر آنها دارای شغل و تحصیلات میباشند و سابقه ی سو ء کیفری نیز برایشان گزارش نشده است.(برخی حتی در شغل های کاملا مورد اعتماد مانند معلمان مدارس دولتی نیز مشغول بوده‌اند.)
این مقاله همچنین به مقایسه دو گروه مجرمان جنسی که در بالا نام برده شد و بررسی رفتار آنها از منظر علم روان شناسی می‌پردازد تا انگیزه های روان شناختی چنین جرایم اینترنتی را نیز آشکار نماید.