تاریخ انتشار: ۶ اسفند ۱۳۹۰ - ۰۶:۳۲

نیلوفر قدیری: انتخابات ریاست‌جمهوری که هفته آینده در روسیه برگزار می‌شود حساس‌ترین و جنجالی‌ترین انتخابات این کشور در سال‌های اخیر است.


دلیل این حساسیت رقابت نزدیک میان نامزدها یا احتمال به‌قدرت‌رسیدن چهره‌ای جدید نیست. اکثر پیش‌بینی‌ها حاکی از این است که ولادیمیر پوتین بعد از 4سال دوری از کرسی ریاست‌جمهوری، به کرملین بازمی‌گردد. حساسیت این انتخابات دلایل دیگری نیز دارد. وقایع بعد از انتخابات پارلمانی و اعتراض به تقلب در شمارش آرا، تحولات یک‌سال گذشته منطقه خاورمیانه و بحران جهانی اقتصاد که از یک‌سال پیش به روسیه رسیده، در کنار فاصله گرفتن از هیجان بعد از فروپاشی شوروی، انتخابات ریاست‌جمهوری هفته آینده روسیه را به چالشی جدی و موضوعی خبرساز تبدیل کرده‌است.

در ماه‌های گذشته یعنی در فاصله انتخابات پارلمانی تا ریاست‌جمهوری، تنش و رویارویی میان مسکو و غرب شدت گرفته‌است. هر چه روز انتخابات ریاست‌جمهوری روسیه نزدیک‌تر می‌شود، سخنان پوتین علیه آمریکا هم شدیدتر می‌شود. حمله به غرب و مقابله با سلطه‌طلبی آمریکا، بخش عمده تبلیغات انتخاباتی او را تشکیل می‌دهد. در صحنه دیپلماسی بین‌المللی، روسیه در هفته‌های اخیر سرسختی کم‌سابقه‌ای در مقابل آمریکا نشان داده و هیچ کجا حاضر نشده حتی اندکی در برابر تلاش‌های غرب برای پیشبرد سیاست‌هایش، نرمش نشان دهد. موضوع سوریه بارزترین نمونه این مقاومت است که به برخورد لفظی تند و بی‌سابقه‌ای میان دوطرف منجر شد. یک دلیل این شدت‌گرفتن رویارویی، شرایط جدید منطقه خاورمیانه بعد از انقلاب‌های عربی است اما شدت‌گرفتن رویارویی روسیه با غرب و حملات تند لفظی پوتین علیه آمریکا دلیلی داخلی دارد.

پوتین بازنده اصلی تحولات 3ماه اخیر روسیه بوده‌است. نارضایتی از شرایط اقتصادی و فساد مالی و اداری نزدیکان کرملین در کنار اعلام تصمیم پوتین برای بازگشت به کرملین و بازپس‌گرفتن عنوانش از مدودف، پیکان حملات معترضان روسی را در ماه‌های اخیر به سمت او هدایت کرده‌است. در این شرایط حتی موفقیت‌های یک دهه پیش پوتین هم زیر سؤال رفته‌‌است. در این شرایط پوتین با هدف تحریک احساسات ملی‌گرایانه روس‌ها، تلاش می‌کند از طریق قطب‌بندی مقابل غرب، غرور ملی روس‌ها را احیا کند. ملی‌گرایان طرفدار احیای قدرت زمان شوروی، بخش عمده‌ای از مخالفان را در 2دهه گذشته در روسیه تشکیل داده‌اند. پوتین در شرایط کنونی در تبلیغات انتخاباتی خود آنها را هدف گرفته و سعی در جلب آرای آنان دارد. دلیل این همه تندی با غرب در آستانه انتخابات روسیه، راضی‌کردن این گروه از رای‌دهندگان روس است. این سیاست احتمالا برای مدتی کوتاه برای او نتیجه‌بخش خواهد بود. نظرسنجی‌های اخیر نشان می‌دهد که مردم روسیه بیشتر از گذشته ضدآمریکایی شده‌اند. اما موانع اقتصادی و سیاسی پیش روی پوتین در دوره آینده ریاست‌ جمهوری‌اش بلندتر از آن است که با چنین ابزارهایی بتواند با آنها مقابله کند.