آلن راسبریجر سردبیر این روزنامه دوشنبه در مطلبی که در سایت آن منتشر شد، با اعلام این خبر گفت: ظاهراً این کار برای آن صورت گرفته است تا اسناد فاششده توسط ادوارد اسنودن بهدست مأموران چینی نیفتد. راسبریجر نابودی حافظههای کامپیوترهای دفتر گاردین با نظارت مأموران ستاد ارتباطات دولت را یکی از عجیبترین لحظات در تاریخ طولانی گاردین توصیف کرد. به گزارش منابع خبری، راسبریجر در مطلب خود نوشت که دیسکهای سخت حافظه کامپیوترها را زیرنظر 2نفر از مأموران امنیتی ستاد ارتباطات دولت انگلیس نابود کردند تا هیچچیز در انبوه به هم پیچیده فلز باقی نماند که احتمالاً به درد مأموران چینی بخورد. هنوز معلوم نیست ماجرا از چه قرار بوده است. راسبریجر اشاره مبهمی به تاریخ آن میکند و میگوید حول و حوش یکماه گذشته رخ داده است.
ستاد ارتباطات دولت انگلیس سازمانی است که مسئولیت شنود و ثبت مشخصات تماسهای تلفنی و فعالیتهای اینترنتی را در داخل و خارج این کشور بر عهده دارد. اسنادی که ادوارد اسنودن تحلیلگر سابق سازمان امنیت آمریکا منتشر کرد، نشان داد این سازمان برنامهای به اسم منشور دارد که براساس آن تمام فعالیتهای اینترنتی کاربران اینترنت در سراسر جهان بهخصوص در برخی کشورها زیرنظر قرار دارد. اطلاعات بهدست آمده از این برنامه در اختیار انگلیس قرار میگیرد که خود برنامهای مجزا برای کنترل فعالیتهای اینترنتی در سراسر جهان دارد.
به گفته راسبریجر، نابودی حافظه کامپیوترها، نقطه اوج چند هفته فشار مقامات انگلیسی بر روزنامه گاردین بود. وی نوشت مدت کوتاهی پس از آنکه گاردین شروع به درج گزارشهایی براساس اسناد افشاشده اسنودن کرد، یک مقام بسیار ارشد دولتی که مدعی بود نماینده دیدگاههای نخستوزیر است، با وی تمام گرفت و خواستار بازگرداندن یا نابودی اسناد یادشده شد. پس از آن چند دیدار پرتنش برگزار شد که در آن مقامات انگلیسی خواستار تمکین گاردین شدند.
مقامات انگلیسی به گاردین پیام دادند: تفریح شما تمام شد. حالا مطالب را پس بدهید. نهایتاً آنان این روزنامه را به اقدام قانونی تهدید کردند و در این زمان بود که سردبیر مأموران را به زیرزمین روزنامه راه داد. سخنگویان نخستوزیری و ستاد ارتباطات دولت از اظهارنظر درباره مطالب راسبریجر خودداری کردند. با این حال، راسبریجر گفت این ماجرا بر گزارشدهی گاردین تأثیر نمیگذارد و افزود نسخههایی از اسناد اسنودن در جای دیگر نگهداری میشود و گزارشها براساس این اسناد در خارج از انگلیس پیگیری میشود.
وی خاطرنشان کرد بازداشت دیوید میراندا شریک زندگی گلن گرینوالد خبرنگار گاردین که نخستین گزارشها را در این زمینه نوشت و نیز ضبط لپ تاپ، تلفن و دیگر وسایل شخصی وی تأثیری بر کار گرینوالد نخواهد گذاشت. گلن گرینوالد حدود 3ماه پیش به هنگکنگ سفر کرد و نخستین گزارش را بر پایه افشاگری اسنودن در روزنامه گاردین چاپ کرد.
وی در برزیل زندگی میکند و پلیس انگلیس اخیراً شریک زندگی وی را بهمدت 9ساعت در فرودگاه هیثروی لندن بازداشت کرد که یک مقام امنیتی آمریکایی به رویترز گفت یکی از اهداف بازداشت و بازجویی از میراندا، ارسال این پیام به دریافتکنندگان مطالب اسنودن بود که دولت انگلیس برای جلوگیری از افشای اسناد جدی است. با این حال، گرینوالد میگوید این کار مانع از گزارشدهی وی در این زمینه نمیشود. وی جسورانه روز دوشنبه اعلام کرد دولت انگلیس از بازداشت دیوید میراندا پیشیمان خواهد شد.
او بازداشت میراندا را اقدامی برای ارعاب خود قلمداد کرده است. گرینوالد تهدید کرد این اقدام وی را جسور خواهد کرد و افزود اسناد دیگری دارد که درباره آن بنویسد، ازجمله اسنادی درباره انگلیس که از این پس روی آن بیشتر تمرکز خواهد کرد. میراندا را طبق قانون مبارزه با تروریسم 9ساعت در فرودگاه هیثرو بازداشت و 6مأمور از وی بازجویی کردند. بنا بر گزارشها، میراندا در مسیر پرواز از برلین به برزیل در لندن توقف کرده بود. وی در برلین با لورا پویتراس فیلمساز مستقل دیدار کرد که ازجمله نخستین افرادی است که با اسنودن ملاقات کرده بود. پویتراس نیز در نگارش گزارشها براساس افشاگری اسنودن برای واشنگتن پست و اشپیگل همکاری کرده بود.
به گفته گرینوالد، میراندا به برلین رفته بود تا اسنادی را از جانب اسنودن به پویتراس بدهد و اسناد دیگری را از او برای گرینوالد بگیرد. مأموران انگلیس همه اسنادی را که گرینوالد حمل میکرد، ضبط کردند. افشاگریهای اسنودن که در گاردین، واشنگتن پست و سایر نشریات چاپ شد، جزئیات برنامههای جاسوسی آمریکا را در سراسر جهان بر ملا کرده و بحثهای زیادی را درباره محدوده جاسوسی سازمانهای دولت آمریکا برانگیخته است.
سردبیر گاردین در مطلب خود یادآوری کرد دستگاههای جاسوسی به قدری نیرومند شدهاند که طولی نخواهد کشید که دیگر روزنامهنگاران نمیتوانند منابع ناشناس داشته باشند. بهنظر میرسد تصمیم گاردین برای علنی کردن تهدید دولت و اصرار بر ادامه انتشار گزارش درباره افشاگریهای اسنودن از خارج از انگلیس تازهترین اقدام در نبرد بین رسانههای خبری و دولتها بر سر گزارش دادن درباره برنامههای سری جاسوسی باشد.