سید جواد هاشمی*: مقر ارتباطات دولت بریتانیا (UK Government Communications Headquarters) یک سازمان اطلاعاتی و امنیتی است که بخشی از بدنه دولت بریتانیا و زیرمجموعه وزارت خارجه این کشور است.

مقر ارتباطات دولت بریتانیا "سازمانی اطلاعاتی و امنیتی به منظور حفاظت و در امان نگاه داشتن بریتانیا در برابر محیط پرچالش ارتباطات نوین است."

ردپای این سازمان را می‌توان در اقدامات آن، در زمان جنگ دوم جهانی با ردیابی سیگنال‌های مخابراتی در پارک بِلِچلی یافت.

این سازمان در زمینه عملکرد خود مدعی "مقابله با تهدیدات تروریسم و گسترش سلاح‌های هسته‌ای، حل و فصل مناقشات منطقه‌ای جهان و همچنین حمایت از رونق اقتصادی بریتانیا" است.

مقر ارتباطات دولت بریتانیا بخشی از بدنه دولت بریتانیا و زیرمجموعه وزارت خارجه است و می بایست به پارلمان پاسخگو باشد و ازطرفی رئیس آن موظف به شرکت در جلسات هفتگی شورای امنیت ملی به ریاست نخست وزیر می‌باشد.

این مرکز با دیگر ادارات دولتی نظیر نیروهای مسلح خارج از انگلیس و همچنین با شرکای اطلاعاتی خود یعنی MI5 و MI6 رابطه نزدیکی دارد.

پیشینه:

شروع ردیابی سیگنال‌های اطلاعاتی بریتانیا به جنگ جهانی اول باز می‌گردد. زمانی‌که با احداث چند ایستگاه ردیابی رادیویی، رمزگشایان، زبان شناسان و تحلیلگران ترافیک رادیویی موفق به رمزگشایی پیام‌های ارسالی آلمان‌ها و متحدانشان (از جمله پیام وزیر خارجه وقت آلمان کنت زیمرمن در سال 1917) شدند.

این اقدامات به ایجاد مرکز آموزشی کد و رمز دولت (GC&CS) انجامید که کار آن "ساخت، تخریب و آموزش" بود. بدین صورت که آن‌ها امنیت کدها و رمزگشایی مشاوره، روش‌های رمزگذاری قدرت‌های خارجی را مطالعه و استفاده از ارتباطات امن را به افسران بریتانیایی آموزش می‌دادند. بعدها در سال 1922 این مرکز از قلمرو نظارت نیروی دریایی خارج و به وزارت خارجه بریتانیا ملحق شد.

MI6 به دلیل نگرانی از حمله هوایی به لندن، اقدام به خریداری خانه‌ای ییلاقی در بوکینگهام شایر می‌کند تا مرکز آموزش رمزگذاری و رمزگشایی دولت و بخشی از خود MI6 را به آن جا منتقل کند. همین مرکز است که بعدها رسما نام خود را به مقر ارتباطات دولت یا همان GCHQ تغییر می‌دهد.

در همین جا بود که اولین کامپیوتر جهان موسوم به COLOSSUS برای رمزگشایی تله پرینترهای آلمان‌ها مورد استفاده قرار گرفت.
از زمان پیروزی بر ژاپن و پایان جنگ جهانی دوم در سال 1945 تا انحلال پیمان ورشو در سال 1991، نیروهای نظامی بلوک شوروی اصلی‌ترین تهدید نظامی برای بریتانیا بودند.

از آن پس GCHQ همواره در خدمت پشتیبانی اطلاعاتی و امنیتی از دستگاه‌های نظامی، دیپلماتیک و حقوقی دولت بریتانیا و متحدانش بوده است.

تمرکز GCHQ با تغییر فضای ارتباطات و پرتاب ماهواره‌های مخابراتی در دهه 1960 و پدیدآمدن اینترنت در دهه 1990، و همزمانی آن با انحلال پیمان ورشو در سال 1991، به سطح وسیع‌تری از جهان کشانده شد.

مقابله با حملات سایبری، تروریسم داخلی و بین‌المللی، جرایم سازمان یافته و گسترش سلاح‌های هسته‌ای، بیولوژیک و شیمیایی، و از طرفی پشتیبانی اطلاعاتی نیروهای بریتانیا در خارج از این کشور بخش مهمی از ماموریت‌های این سازمان شد.
عملکرد این سازمان در سال 1993 به تصویب پارلمان بریتانیا رسید و در قانون سرویس اطلاعاتی سال 1994 درج شد.

این سازمان اکنون در مکان جدید خود در ساختمان دونات شکل Benhall قرار دارد.

* دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات بریتانیا

پانوشت‌::

Government Communications Headquarters. (n.d.). Retrieved from http://www.gchq.gov.uk/Pages/homepage.aspx

منبع: همشهری آنلاین

برچسب‌ها