کشورهای شرکت کننده در این نشست بر ضرورت تشکیل بین‌المجالس اسلامی تاکید کرده و مقرر کردند که پیشنهادهای خود را در جلسه بعدی در خلال اجلاس 94 بین المجالس (اکتبر 1995) در بخارست ارائه کنند.
به این ترتیب دومین گردهمایی نمایندگان مجالس کشورهای اسلامی به ابتکار گروه بین المجالس جمهوری اسلامی ایران با حضور نمایندگان 12 کشور در اکتبر 1995 در بخارست تشکیل شد و به دنبال آن سومین گردهمایی نیز با تلاش گروه ایران، یک روز قبل از شروع اجلاس 95 بین المجالس (آوریل 1996) با حضور نمایندگان مجالس 10 کشور اسلامی و دبیرکل اتحادیه پارلمانی عربی در استانبول برگزار شد.
در ادامه تلاش‌ها گروه بین المجالس ایران دو نشست دیگر در حاشیه اجلاس 96 بین المجالس (پکن - سپتامبر 1996) برگزار کرد که در نشست دوم حاضران توافق کردند که در اولین جلسه کمیته برنامه ریزی اتحادیه مجالس کشورهای اسلامی در آبان ماه 1375 در تهران شرکت کنند.
در نشست کمیته برنامه ریزی که با حضور نمایندگان مجالس ایران، اندونزی، لیبی، سودان، سوریه، فلسطین، پاکستان و بلنگلادش در آّبان 1375 در تهران تشکیل شد، هسته اولیه تاسیس اتحادیه بین المجالس اسلامی شکل گرفت در این نشست پیش نویس اساسنامه اتحادیه که در آن از تهران به عنوان مقر اتحادیه نامبرده شده بود، به تصویب اعضا رسید و مقرر گردید اولین کنفرانس سران مجالس کشورهای اسلامی در تهران یا اسلام آباد برگزار شود.
پس از یک وقفه یک‌ساله به دلیل اعتراض مجالس برخی از کشورهای اسلامی مبنی بر ضرورت مشارکت فراگیر تمامی مجالس کشورهای اسلامی در این امر مهم، مجلس کویت پیشنهاد کرد نشستی با حضور تمامی مجالس کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی برگزار شود که بر این اساس مجلس شورای اسلامی ایران نسبت به برگزاری نشستی تحت عنوان اجلاس فراگیر کمیته هماهنگی اتحادیه مجالس قانونگذاری و مشورتی کشورهای اسلامی اقدام کرد.
در این اجلاس دو روزه (23 و 24 آبان 1377) که با حضور نمایندگان مجالس 29 کشور عضو سازمان کنفرانس اسلامی برگزار شد، پیش نویس اساسنامه اتحادیه به تصویب اعضای حاضر در اجلاس رسید و تصویب نهایی آن (کنفرانس تاسیسی با حضور تمامی مجالس کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی واگذار شد) به این ترتیب (کنفرانس تاسیسی اتحادیه مجالس کشورهای عضو سازمان همکاری های اسلامی) با حضور بیش از 200 نفر از نمایندگان و مشاوران مجالس 45 کشور عضو سازمان همکاری اسلامی، شامل 18 رئیس و 8 نائب رئیس مجلس و همچنین 5 کشور و سازمان بین‌المللی، به عنوان ناظر، از جمله دبیرکل اتحادیه جهانی بین المجالس، دبیرکل سازمان همکاری اسلامی، دبیرکل بین المجالس عربی در روزهای 25 لغایت 27 خرداد 1378 به ریاست علی اکبر ناطق نوری رئیس وقت مجلس شورای اسلامی برگزار شد.
در این کنفرانس اساسنامه اتحادیه به تصویب رسید که این اساسنامه 10 سال بعد در دومین کنفرانس فوق العاده اتحادیه در ابوظبی (دی 1389) مورد بررسی مجدد قرار گرفت و اصلاحاتی بر آن اعمال گردید.
اهداف
اهداف تاسیس اتحادیه مجالس کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی در 7 بند در اساسنامه اتحادیه به شرح ذیل خلاصه شده است:
1- معرفی و ترویج اصول والای اسلام با تاکید بر جنبه‌های گوناگون تمدنی آن.
2- تحکیم و پشتیبانی از تحقق اصل اسلامی شورا در تمام کشورهای عضو اتحادیه و پیشبرد این اصل مطابق با قانون اساسی و شرایط هر یک از کشورهای عضو.
3- ارائه چارچوبی برای همکاری و هماهنگی گسترده و ثمربخش میان مجالس و پارلمان‌های کشورهای عضو، در سازمان‌ها و مجامع بین المللی.
4- ترقیب دیدار و گفتگو میان مجالس کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی و نمایندگان آنها، تبادل تجارب پارلمانی، بحث و بررسی مسائل اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی مورد علاقه کشورهای عضو و پرداختن به چالش‌های جدی و تلاش‌هایی که جهت اعمال سلطه فرهنگی، سیاسی و اقتصادی انجام میگیرد و تصویب پیشنهادها و تصمیمات مناسب در قبال این مسائل.
5- تقویت تماس، همکاری و مشارکت با دیگر سازمان‌های پارلمانی، دولتی و غیر دولتی به منظور پیشبرد اهداف مشترک.
6- تقویت روحیه هماهنگی میان ملل جهان به منظور احترام و دفاع از حقوق بشر و اصول بشر دوستانه و استقرار صلح بر اساس عدالت.
7- تاکید بر اینکه در این اساسنامه با استناد به منشور سازمان همکاری اسلامی و میثاق ملل متحد، اتحادیه یا ارکان آن مجاز نیستند در اموری که اساساً در حیطه صلاحیت داخلی هر یک از اعضا می‌باشد و یا هر آنچه که به این امور مربوط می‌گردد مداخله کنند.
ارکان:
اتحادیه مجالس کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی 4 رکن اصلی دارد
1- کنفرانس: نشست روسای مجالس کشورهای عضو می‌باشد که تا قبل از اصلاح اساسنامه هر دو سال یک بار برگزار می‌شد و پس از اصلاح اساسنامه سالانه یک بار برگزار می‌شود.
2- کمیته عمومی: شورای اتحادیه می‌باشد که هر سال یک بار با حضور همه اعضا برگزار می‌شود. هر یک از کشورهای عضو دو نماینده در کمیته عمومی دارند
3- کمیته اجرایی: سالانه دو بار تشکیل می‌شود که متشکل از 15 نماینده از 15 کشور عضو : هر منطقه جغرافیایی 4 عضو به اضافه نمایندگان تروئیکای اتحادیه
4- دبیرخانه: مقر دبیرخانه کل اتحادیه در تهران قراردارد ابراهیم عوف از کشور مصر به مدت 8 سال اولین دبیرکل اتحادیه بود و در حال حاضر محمود ارول قلیچ از کشور ترکیه دبیرکل اتحادیه می‌باشد. علی اصغر محمدی سیجانی معاون ایرانی دبیرکل است.
کمیته های تخصصی دائمی:
اتحادیه مجالس کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی 4 کمیته تخصصی دائمی دارد که سالانه یک بار تشکیل جلسه می‌دهند.
1- کمیته امور سیاسی و روابط خارجی
2- کمیته امور اقتصادی و محیط زیست
3- کمیته حقوق بشر زن و خانواده
4- کمیته امور فرهنگی حقوقی و گفتگوی تمدن‌ها و ادیان
علاوه بر چهار کمیته تخصصی دائمی ، کمیته دائمی فلسطین نیز از دو سال پیش تشکیل شد که در کنار سایر کمیته‌ها تشکیل جلسه می‌دهد همچنین کنفرانس نمایندگان زن کشورهای اسلامی نیز در حاشیه نشست‌هایی برگزار می‌کنند.
اجلاس‌های برگزار شده:
اتحادیه مجالس کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی از بدو تاسیس تاکنون 7 نشست کمیته های تخصصی دائمی، 32 نشست کمیته اجرایی ، 17 نشست کمیته عمومی و 8 کنفرانس روسای مجالس برگزار نمودند.
نشست هشتم کمیته‌های تخصصی دائمی، نشست 33 کمیته اجرایی ، نشست 18 کمیته عمومی و کنفرانس نهم روسای مجالس در روزهای 25 لغایت 30 بهمن 92 در تهران برگزار می‌گردد.
فهرست کنفرانس‌های برگزار شده به شرح ذیل است:
1- کنفرانس تاسیس اتحادیه مجالس کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی (کنفرانس اول) - تهران جمهوری اسلامی ایران - خرداد 1378
2- کنفرانس دوم اتحادیه مجالس کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی - رباط ، پادشاهی مغرب مهر 1380
3- کنفرانس سوم اتحادیه مجالس کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی - داکار جمهوری سنگال - اسفند 1383
4- کنفرانس چهارم اتحادیه مجالس کشورهای عضو سازمنا همکاری اسلامی - استانبول ، جمهوری ترکیه فرودین 1385
5- کنفرانس پنجم اتحادیه مجالس کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی - قاهره، مصر - دی 1386
6- کنفرانس ششم اتحادیه مجالس کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی - کامپالا جمهوری اوگاندا- 2 /1388
7- کنفرانس هفتم اتحادیه مجالس کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی - پالمبانگ، جمهوری اندونزی - دی 1390
8- کنفرانس هشتم اتحادیه مجالس کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی - خارطوم ، جمهوری سودان دی 1390
همچنین اتحادیه مجالس کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی تاکنون دو کنفرانس فوق العاده برگزار کرده است:
اولین کنفرانس فوق العاده اتحادیه مجالس کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی - دمشق جمهوری عربی سوریه- تیر 1389
دومین کنفرانس فوق العاده اتحادیه مجالس کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی - ابوظبی، امارات متحده عربی دی1389
