در کنار همه دلایلی که میشود برای چاقی و خستگی و اینها آورد، رژیم نامناسب غذایی هم یکی از دلایل مهم بهوجود آمدن این مشکل است؛ رژیم نامناسبی که می تواند با کمی وقت گذاشتن از طرف خانم خانه (و اگر نبود و نشد) یا خود مرد شاغل با بستن یک توشه جمع و جور رفع شود. با دکتر مسعود کیمیاگر، متخصص تغذیه و رژیم غذایی در این مورد گفتوگو کردهایم؛ گفتوگویی که در انتهایش معلوم شد این توشه راه کارمندی چقدر مهم است و نبودنش باعث بروز چه مشکلاتی میشود.
خوردنیها
نهار
هیچ غذایی، حتی غذاهای مطبخی که ادعای خانگی بودن دارند، نمیتوانند جای غذای سالم خانه را بگیرند. بنابراین مهمترین بخش یک توشه سالم ادارهای نهار خانگی است البته اینطور که دکتر کیمیاگر میگوید نهار خانگی وقتی سالم است که 2اصل مهم سلامت غذا یعنی «خشک» و «خنک» نگهداشته شدن در آن رعایت شده باشد. بهخاطر همین بهتر است از غذاهایی استفاده شود که تا زمان رسیدن به محل کار فاسد نشوند؛ «نکتهای که باید به آن دقت شود ساندویچهای خانگی است. بهتر است این ساندویچها بدون کاهو، گوجه و خیارشور آماده شوند. یعنی یک ساندویچ کامل درست نشود و این مواد در ظرفی جدا از ساندویچ باشند، بهطوری که نان و مثلا کوکوی داخل ساندویچ با گوجه و خیارشور، نمدار نشوند.» از طرف دیگر هر چقدر غذای کارمند محترمی که چندین ساعت پشت میز مینشیند کمچربتر باشد مفیدتر است و مشکلات گوارشی را به حداقل میرساند.
میان وعده
بهترین میان وعدهها برای محل کار میوه، مغزها و مواد قنددار مثل خشکبارهای شیرین هستند.
میوه: «اکثر کارمندهایی که به من مراجعه میکنند در طول روز میوه نمیخورند و به این ترتیب فیبری که از میوهها و سبزیجات به بدن میرسد را در طول 8ساعت یا بیشتر دریافت نمیکنند. دلیلش هم این است که پوست کندن میوه برای مردها آن هم در محل کار، کار سادهای نیست. به همین دلیل میشود میوهها را از قبل آماده کرد و در ظروف دربسته قرار داد تا همین آماده بودنشان باعث شود آقایان کارمند آنها را در ساعتهای مختلف بخورند.»
مغزها: به غیر از میوه، مغزها هم با وجود ظاهر غلطاندازشان میان وعدههای مناسبی برای ساعات کاری هستند؛ «مصرف متعادل مغزها باعث میشود اشتها خودبهخود کم شود. به همین دلیل مصرف مغزها در یکیدو ساعت مانده به نهار و 2-1ساعت مانده به اتمام ساعت کاری توصیه میشود.»
خشکبارشیرین: خرما، توت و انجیر هم از آن میان وعدههایی هستند که با یک تیر 2نشان میزنند. اول اینکه دل ضعفه را تسکین میدهند و دوم اینکه قند مناسب بدن را تأمین میکنند؛ «قندهای ساده مثل شکلاتهایی که روی میز همه کارمندها هست اول باعث بالارفتن و در مدت کوتاهی باعث افت قند خون میشوند اما در عوض خرما، توت و انجیر نهتنها قند را نرمال نگهمیدارند بلکه از بهترین مواد غذایی در رژیمهای لاغری بهحساب میآیند.»
نوشیدنی
گرچه هیچ نوشیدنیای در محل کار نمیتواند جای همان 8لیوان آب خنک روزانه را بگیرد، اما اکثر نوشیدنیهای بدون نمک و قند و گاز و البته کافئین، میتوانند سالم و انرژیبخش باشند. این روزها توی هر چیزی که تنوع وجود نداشته باشد، در خانواده عریض و طویل دمنوشها تا دلتان بخواهد تنوع هست. بهخاطر همین میشود یک جعبه کوچک از انواع دم نوشهای کیسهای آماده کرد و مثل جعبه شانسی در کشوی میز کار قرار داد و 2بار در طول روز بدون نگاه کردن به آنها یک کیسه دم نوش را انتخاب کرد و بعد یک لیوان دم نوش مقوی را نوشجان کرد البته مصرف دمنوشها نباید از همین روزی 2لیوان بیشتر شود. در بقیه اوقات هم میشود از همان آب خنک یا چای استفاده کرد.
نخوردنیها
این رژیم غذایی همان رژیمی است که یک مرد شاغل میتواند به کمک آن همیشه خسته، چاق و البته بیمار باشد.
* منوی تنبلها
نهار رستورانی
آسانترین و خطرناکترین نهاری که میشود برای همه روزهای کاری درنظر گرفت همین نهار بیرون از خانه است؛ «غذاهای رستورانی که در حجم زیاد تهیه میشوند، هر چقدر ادعای سالم بودن داشته باشند، باز هم برای اینکه هر روز استفاده شوند بسیار مضر هستند. این غذاها معمولا افزودنیهایی دارند که برای دستگاه گوارش مضر است و مصرف هر روزهشان باعث بروز بیماریهای گوارشی خواهد شد.» منظور از افزودنیهای نامناسب هم چیزهایی است مثل همان جوش شیرین و سرکه اضافه شده به پلوهای رستورانی و انواع ادویههایی که طعم کهنگی را از بین میبرند و روغن فراوانی که غذای بیرون را به دهان خوشمزه میکند.
*کو بیسکوییت
مهمترین توصیه دکتر کیمیاگر به کارمندها این است که همین الان کیک و بیسکوییتهایی را که روی میزشان دارند یا در کشوهای اطرافشان مخفی کردهاند بردارند و حتی دور بیندازند؛ «اکثر این کیک و بیسکوییتها را میتوان در مقابل موادی قرار داد که فیبر بدن را تأمین میکنند. دلیل مصرف بالایشان هم این است که در مدت کوتاهی احساس گرسنگی را از بین میبرند. همچنین بهخاطر تأمین سریع قند پرطرفدار هستند اما این میان وعدهها باعث ترشح انسولین و در نتیجه افت فشار خون و از طرف دیگر به کمک کمتحرکی باعث بروز یبوست و مشکلات عمدهای برای کارمندها میشوند.»
* قهوهجات
بالا رفتن فشار خون، افزایش تپش قلب، لرزش دست، سردرد و خیلی موارد دیگر را میتوان در لیست مضرات قهوه و نسکافه قرار داد. آن هم در شرایطی که انواع فوری این دو نوشیدنی پرطرفدار در بازار پر شده و کارمندها هم از مشتریهای پرو پا قرص آنها هستند؛ «اکثر مردم احساس میکنند بعد از خوردن قهوه و نسکافه انرژی بیشتری پیدا میکنند و خستگیشان رفع میشود. درحالیکه این احساس موقتی است. آن هم در محل کار که موقعیت مناسبی برای یک استراحت کامل مثل دراز کشیدن و بستن چشمها برای چند دقیقه متوالی وجود ندارد. به همین دلیل هم هست که قهوه و نسکافه به جز تأثیرات مخرب چیز دیگر برای کارمندها ندارند و بهتر است از روی میز کار برداشته شوند.»