همواره بايد از نظر تغذيه تناسب رعايت شود و والدين بايد بر تغذيه فرزندان خود نظارت داشته باشند. بهعبارت ديگر، برنامهريزي مناسب تغذيهاي و درسي بايد در زمان و دورههاي امتحاني جايگزين پرخوانيهاي بيبرنامه در اين دوره شود.به گفته دكتر سيدضياءالدين مظهري، مدير گروه تغذيه واحد علوم و تحقيقات دانشگاه آزاد اسلامي در مصاحبه با همشهري، يك باور غلط در ذهن ما ايجاد شده كه بر اين مبنا تصور ميكنيم كه قهوه و مواد قندي تأثير زيادي در بيدار و هوشيار نگه داشتن دانشآموزان و دانشجويان در شبهاي امتحان دارند.
قهوه شايد تا حدي بهدليل وجود كافئين در آن باعث بيدار نگه داشتن فرد براي درس خواندن شود اما مصرف بيش از2 فنجان قهوه در روز بهويژه براي نوجوانان و جوانان كه در سن يادگيري قرار دارند، توصيه نميشود. از سوي ديگر مصرف مواد قندي زياد چه بهطور مقطعي(براي شبهاي امتحان) چه بهصورت دائمي به هيچ وجه توصيه نميشود.
اين مواد سبب ترشح انسولين و موجب هدايت قندها به سمت سلولها ميشوند كه ضمن آسيبهاي بعدي، يك آسيب آني نيز در پي ميآورند و آن هم دست دادن حس بيحالي به فرد دانشجو يا دانشآموزي است كه قصد دارد بهزودي در جلسه امتحان شركت كند. به اعتقاد اين متخصص تغذيه، جهت گسترش حافظه و افزايش تواناييهاي مغز بهطور ويژه بايد از مصرف مواد پركالري و مصرف بيرويه گوشتهاي قرمز و گوشتهاي فرآوري شده وانواع فستفودها جلوگيري كرد. بايد به جاي مصرف اين مواد از غذاهاي حاوي امگا 3 و همچنين سالاد و ميوههاي فصل و گوشت آبزيان يا گوشت سفيد و مواد غذايي حاوي ويتامين ب كمپلكس، نانهاي سبوسدار، دانههاي روغني، لبنيات كم چرب مخصوصا شير با چربي كم استفاده كرد. دانشآموزان هم در زمان امتحانات و هم در ساير فصول و مواقع سال ميتوانند خيار، مغز كاهو، جوانه گندم و هويج را جايگزين مصرف پفك، چيپس و انواع تنقلات پرچرب و شيرين كنند.
اين مواد علاوه بر فيبر داراي مقادير زيادي از آنتي اكسيدان هستند كه براي سلامت بدن مفيدند و از سرطان جلوگيري ميكنند. به گفته دكتر مظهري، بايد در زمان امتحانات همچنين زمان خواب و بهموقع خوابيدن با انجام يك برنامه درسي منظم رعايت شود، در واقع بايد با رعايت ساعت بيولوژيك خواب امكان سمزدايي از بدن را كه در ساعات خاصي از شب فراهم است، ايجاد كرد.
همچنين به گفته دكتر سيدمرتضي صفوي مدير گروه تغذيه دانشكده بهداشت دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در مصاحبه با همشهري، دانشآموزان و دانشجوياني كه در امتحانات شركت ميكنند بايد وعدههاي غذايي خود را بيشتر كرده و غذاي خود را در وعدههاي كوچك و سبك صرف كنند؛
بهعنوان مثال بهتر است غذاها در 5 وعده صرف شوند بهويژه براي دانشآموزان كمسن و سالتر مناسبتر است. دادن 2 تا 3 وعده سنگين و حجيم غذا در روز باعث خواب آلودگي دانشآموز يا دانشجو ميشود. استفاده از ميانوعدههاي سبك و مغذي مانند آبميوه، شير و مغزهاي آجيل براي از بين بردن خستگي دانشآموز بسيار مهم است. علاوه بر اين متقاضيان شركت در امتحانات نبايد با شكم خالي به جلسه امتحان بروند. گرسنگي باعث عدمتمركز دانشآموز در جلسه امتحان ميشود. دانشآموز حتما بايد در روز امتحان صبحانه مصرف كند زيرا مصرف صبحانه باعث خواهد شد كه گلوكز خون در حد ثابتي بماند و به عملكرد مغز لطمهاي وارد نشود.
اگر مدت زمان غذا نخوردن و ناشتا ماندن طولاني شود، نگهداري سطح گلوكز خون در سطحي كه مغز قادر به انجام فعاليت طبيعي خود باشد، دشوار ميشود و يادگيري و تمركز حواس نيز مختل ميشود و به همين دليل است كه خوردن يك صبحانه سالم علاوه بر ثابت نگه داشتن غلظت قند خون در حد طبيعي باعث افزايش تمركز و توانايي در يادگيري ميشود و به تبع آن نيز نيازهاي تغذيهاي فرد در طول روز برآورده ميشود.