از این منظر استقبال آژانس از ایده پیشنهادی دبیر شورایعالی امنیت ملی در نشست مادرید در دهم خرداد ماه و متعاقب آن توافق لاریجانی و البرادعی در اول تیر ماه در آستانه نشست دبیر شورایعالی امنیت ملی با مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی در لیسبون میتوان این برداشت اولیه را داشت که مقامات آژانس بینالمللی انرژی اتمی پیشنهاد ایران برای تهیه و تدوین چارچوبی جهت حل و فصل مسائل باقیمانده بین ایران و آژانس را جدی گرفته به اثربخشی آن در سرنوشت بحث هستهای ایران امیدوارند.
با وجود سابقه همکاری نزدیک بین ایران و آژانس ازجمله ارائه گزارش 1033 به آژانس، بیش از 2000 نفر روز بازرسی از تأسیسات هستهای ایران و همینطور بازرسیهای سرزده از یکسو و بهرغم سفرهای متعدد البرادعی و هاینونن به تهران به نظر میرسد نقاط تمایز مذاکرات اخیر بین ایران و آژانس را بهلحاظ اهمیت و حیطه مذاکرات و آثار و تبعات بعدی آنرا در موارد ذیل بایستی جستوجو کرد.
نخست آنکه ورود جدی آژانس به بحث هستهای ایران نهتنها مبین تلاش آژانس برای ایفای نقش واقعی خود بهعنوان سازوکار تخصصی رصد کردن فعالیت هستهای کشورهای مختلف است که مهمتر از آن بیانگر پررنگتر شدن نگاه فنی و حقوقی به بحث هستهای ایران بهجای نگاه سیاسی و امنیتی به آن است.
دوم آنکه یافتن چارچوبی برای حلوفصل مسائل باقیمانده ازجمله وضعیت سانتریفوژهای پیتو، اسناد مربوط به فلز اورانیوم و قالبریزی آن و همچنین منشأ آثار اورانیوم غنی شده در برخی تجهیزات به آژانس کمک میکند تا با صراحت و قاطعیت بیشتری اعلام نماید فعالیت هستهای ایران نهتنها دچار انحراف نشده که آژانس میتواند اعلام کند ماهیت برنامه هستهای ایران صلحآمیز است.
نکته سوم تأثیر تأخیری همکاری ایران و آژانس بر ادامه بررسی بحث هستهای ایران در شورای 1747 شورای امنیت بلافاصله پس از ضربالاجل تعیین شده در قطعنامه 1696 و 1737 تصویب نشدند و این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که با وجود پایان مهلت 2 ماهه قطعنامه 1747 در سوم خرداد ماه هنوز بحث قطعنامه بعدی بهطور جدی مطرح نیست و این درحالی است که آمریکا با وجود میل شدید به تصویب قطعنامه جدید چارهای جز چشم دوختن به نتایج مذاکرات بین ایران و آژانس و لاریجانی و سولانا ندارد.
موضوع بعدی اثرات مذاکرات ایران و آژانس بر مذاکرات بین سولانا و لاریجانی از زاویه اعتمادسازی بین ایران و 1+5 است.
بهنظر میرسد ایران باتوجه به اظهارات مدیرکل آژانس مبنی بر نگرش واقعبینانه به پیشرفتهای هستهای ایران درصدد است طرف مقابل را به این مهم توجه دهد که بحث هستهای ایران از مسائلی همچون تعلیق یا تایماوت که غرب یا حتی البرادعی به دنبال آن است عبور کرده، بنابراین آژانس و 1+5 بدون نگرانی از ادامه فعالیت هستهای ایران و باتوجه به تلاش برای رفع ابهامات موجود باید ایران هستهای را پذیرفته با آن زندگی کنند.
و آخرین نکته اینکه مذاکرات ایران و آژانس درصورتی معطوف به این نتایج خواهد بود که برخی کشورها آشوبساز بدون سنگاندازی اجازه دهند مذاکرات در مسیر طبیعی خود پیشرفته کشتی مذاکرات فنی و حقوقی ایران و آژانس گرفتار امواج و تلاطمهای سیاسی نشود.