انجمن معلولین باور کارگاه آموزشی یک روزه توانبخشی مبتنی بر جامعه (cbr) را در مرکز توسعه مهارتهای زندگی وابسته به شهرداری منطقه 7 تهران برگزار کرد.
در این کارگاه آموزشی که مدیریت آن را دکتر کمالی بر عهده داشت، نخست نگرشهای کلاسیک و مدرن اجتماعی نسبت به معلولیت و سپس موضوع اصلی جلسه یعنی توانبخشی مبتنی بر جامعه مورد بررسی قرار گرفت.
در بخش نخست، دکتر کمالی معلول را در نگاه سنتی جوامع ناتوانی صرف خواند که طی آن تمامی تقصیرها به گردن خود فرد معلول گذاشته شده و جامعه در ناتوانی فرد هیچ نقشی ندارد.
وی در ادامه به دگرگونی این نگرش در دهههای اخیر اشاره کرد و افزود: از سال 1980 که سرآغاز جدیدی در اختراعات و اکتشافات بشر بود، تعریف سازمان بهداشت جهانی نیز از معلولیت و ناتوانی متحول شد. در این نگرش، معلولیت و ناتوانی امری نسبی قلمداد شده که همه افراد به نوعی آن را تجربه میکنند و میزان معلولیت را مشارکت یا عدم مشارکت افراد در جامعه تعیین میکند.
در این نگرش جامعه و محیط اجتماعی نیز در عدم مشارکت اجتماعی معلولین دخیلاند؛ به عبارتی این جامعه است که نمیتواند شرایط حضور و مشارکت معلولین را در عرصههای مختلف فراهم کند.
در واقع نظریات نوین توانبخشی بر این پایه استوار است که در دنیای جدید ارائه خدمات به معلولین نبایستی به سازمانهای خاص واگذار شود و همه سازمانها باید در ایجاد زمینه مشارکت معلولین نقش خود را ایفا کنند.
استادیار دانشکده توانبخشی در ادامه به تشریح توانبخشی مبتنی بر جامعه و ویژگیهای آن پرداخت که از مهمترین آنها میتوان درگیرکردن کل جامعه با معلولیت، استفاده از تمام امکانات و پتانسیلهای موجود در جامعه و در نظرگرفتن آداب و رسوم مناطق مختلف را نام برد. آموزش یکی از ارکان توانبخشی مبتنی بر جامعه است که طی آن خانواده و اطرافیان فرد معلول با راهکارهای توانبخشی و جلوگیری از افزایش معلولیت آشنا میشوند.
دکتر کمالی افزود: آگاهیبخشی به محیط حتی در جوامع روستایی میتواند سهم بسزایی در کاهش مشکلات معلولین داشته باشد.
در بخش پایانی این کارگاه آموزشی، استادیار دانشکده توانبخشی به سؤالات حاضرین حول محور توانبخشی اجتماعی پاسخ گفت.