پارالمپیک فرصتی یکسان، اگر نگوییم بزرگتر، از خود المپیک برای چین است تا توان ورزش ملی خود را نشان دهد.
در پارالمپیک 2004 آتن، ورزشکاران آن بالای جدول نشانها را از آن خود کردند. انتظار میرود حدود 4000 نفر از 150 کشور در بازیهای پارالمپیک سال آینده شرکت کنند که یک ماه بعد از پایان بازیهای المپیک در ماه اگوست آغاز میشود.
سازماندهندگان پارالمپیک وعده کردهاند بازیهای باشکوهی هم طراز المپیک برگزار کنند. دولت نیز به جمعیت بزرگ – اما نامرئی – معلولین جسمی پکن امید داده است که بهتر به ساختمانهای عمومی دسترسی خواهند داشت.
اما مقامات شهر وظیفه دشواری را برای تجهیز و مناسبسازی ایستگاهها، موزهها، بانکها و مراکز فروش برای دسترسی معلولین و سالمندان بر عهده دارند. رد شدن از خیابانی در شهری که پر از پلهای عابر پیاده پلهدار است، برای کسانی که از صندلی چرخدار استفاده میکنند، عملاً غیرممکن است.
فعالان حقوق معلولین میگویند شاید دشوارتر از این کار، تغییر نگرشها و جلوگیری از تبعیض نسبت به حدود 83 میلیون نفر چینی است که دچار معلولیتهای مختلف هستند. نصب سطوح شیبدار و درهای مناسب برای گذر صندلی چرخدار کار خوبی است، اما در کنار آن باید پذیرش اجتماعی گستردهتری در قبال افرادی صورت بگیرد که اغلب بنا به انتخاب خود یا بنا به ضرورت، از نظر غایب هستند.
ون ژو، یک معلول که از ناحیه دو پا فلج است، میگوید: «افراد معلول نمیخواهند بیرون بروند، چون فکر میکنند مردم عادی یکه خواهند خورد. اما اگر بیرون برویم، مردم به ما عادت خواهند کرد. با بیرون رفتن، به دولت میگوییم اینجا هستیم و به تسهیلات بیشتری نیازمندیم.»
تلاش در سراسر شهر برای حضور معلولین
دهها طرح در برنامه ریزی چین برای تسهیل استفادهکنندگان از صندلی چرخدار و سایر معلولین تا پایان سال 2007 از جمله مکانهای برگزاری بازیهای المپیک و گردشگاهها و یک مرکز آموزش ورزشی جدید برای ورزشکاران معلول چین در دست ساخت است.
براساس مقررات جاری ساختوساز در چین، سازندگان ملزم هستند در ساختمانهای جدید و نوسازی شده که شش طبقه یا بیشتر دارند، آسانسور و سطح شیبدار نصب کنند. این مقررات که همیشه هم اعمال نمیشود، پیش از ساختوسازهای فعلی که مرتبط به المپیک است، به اجرا درآمد. استفادهکنندگان از صندلی چرخدار میگویند تسهیلات در شهرهایی مانند پکن بهبود یافته است، اما از این گلایه دارند که رفت و آمد در شهر دشوار است، بخصوص اگر نتوان هزینه تاکسی را تأمین کرد.یک مشکل، شبکه متروی پکن است که اکنون در حال گسترش است.
ایستگاههای جدید آسانسور خواهند داشت، اما ایستگاههای قدیمی برای استفاده معلولین مناسب نیست. یک زن معلول اکنون میکوشد از مقامات مربوطه به اتهام نصب نکردن آسانسور در ایستگاه نزدیک محل سکونت خود شکایت کند.
در سال 2005، پکن در زمره 12 شهری در چین بود که مقامات از آنها برای فراهم آوردن دسترسی به تأسیسات شهری تقدیر کردند. یکی از ویژگیهای پیادهروها نصب دیوارههای بلند بتنی برای کمک به کسانی است که از وسایل کمکی برای راه رفتن استفاده میکنند اما توقف خودروها و دوچرخهها در کنار خیابان از سودمندی آنها میکاهد.
معلولین چینی با تبعیض روبهرو هستند
معلولین چینی علاوه بر موانع فیزیکی با تبعیض در مدرسه و در محیط کار روبهرو هستند. فقط 63 درصد از بچههای معلول بالای 15 ساله به مدرسه میروند، در حالی که این نسبت در کودکان سالم 92درصد است. برخی دانشگاهها آزمونهای جسمی برگزار میکنند تا جلوی ورود معلولین را بگیرند، هر چند که این کار در سال 1991 غیرقانونی اعلام شد.
دانشسراهای تربیت معلم از جمله قانونشکنان عمده هستند. ما یول عضو فدراسیون معلولین چین گفت: «بسیاری از مردم معلولین را نمیفهمند و به آنان احترام نمیگذارند. این برخوردها در تمام سطوح جامعه وجود دارد، حتی در میان تحصیلکردگان. در چین بعید است یک معلم معلول دید.»
در حالی که سالمندان با کمک یک همراه از صندلی چرخدار استفاده میکنند، استفاده یک فرد معلول از صندلی چرخدار بدون وجود یک همراه باعث نگاه حاکی از تعجب همگان میشود. ژو فن معلولی است که از صندلی چرخدار استفاده میکند.
وی که در پی حادثهای در سال 1997 فلج شد، ظرف یک ماه به تنهایی و با استفاده از اتوبوس و قطار به 11 شهر سفر کرد. وی همه جا از رانندگان میخواست صندلیاش را داخل ماشین بگذارند. ژو میگوید در چین به معلولین یاد ندادهاند که مستقل باشند. در سراسر چین، افراد معلول برای مشارکت در اجتماع با موانعی روبه رو هستند و بسیاری از خدمات برای افراد سوار بر صندلی چرخدار ارائه نمیشود. یک استثنا در این زمینه ژاپن است که جمعیت سالخورده زیادی دارد.
بیست یا سی سال پیش، تک و توک صندلی چرخدار نشستگان در خیابان دیده میشدند. اما حالا معلولین جزئی از جامعه این کشور شدهاند. برگزار کنندگان پارالمپیک امیدوارند ورزشکاران چینی در طول بازیهای سال آینده برخی از این پیشداوریها را تضعیف کنند.
منبع: کریسچن ساینس مانیتور، 21 آگوست 2007