خداي ما اينطور خواسته كه ما باهم باشيم. اما براي اين كار قبل از هر چيز بايد اول تكليفمان را با خودمان روشن كنيم؛ اينكه بدانيم به‌دنبال زياد كردن چه جنس دوستاني هستيم. براي يك شروع سريع و دم‌دستي اما به دردبخور، جماعت دوستانتان را مي‌توانيد در اين 2گروه دسته‌بندي كنيد:
الرحمه، قرن‌ها پيش آنها را «دغل دوستان» ناميده و از علاقه‌مندي مفرطشان به شيريني گفته.
دسته دوم دوستان دائمي كه جاي ديگر در وصف‌شان گفته است دستگيران روزهاي پريشان حالي و درماندگي‌اند. برويم سراغ حال و هواي هر كدام از اين دو:
7 قدم تا رفاقت پايدار
اينجا كم كم متوجه يك نكته اساسي مي‌شويم. چيزهاي خارج از وجود ما دائما در حال تغيير، تابع شرايط زمانه و هميشه در معرض خطر از بين رفتن هستند. پس بايد چيزي دروني داشته باشيم مال خودمان كه اصيل و پايدار باشد و دليل حضور دوست؛ آن دوستي كه شما را به خاطر خودتان بخواهد و به خاطر تمام زيبايي‌هايي كه در وجودتان داريد تا براي هميشه با شما بماند. اما چه بايد كرد براي دوست واقعي بودن و دوست واقعي يافتن:
يك واقعيت عجيب اين است كه ما با انتخاب رفتاري هوشمندانه مي‌توانيم بدون وارد كردن عده زيادي از افراد نامطلوب در جرگه دوستان صميمي‌مان در عين حال دوستان زيادي داشته باشيم. ما مي‌توانيم كاري كنيم كه به زحمت كسي پيدا شود كه دوستمان نداشته باشد. لازم نيست همه در حلقه دوستان خاص ما باشند اما مي‌شود كاري كرد كه تقريبا همه دوستمان داشته باشند و اين كم‌موفقيتي نيست. اصل مدارا با مردم، خوش‌خلقي و رفتار با آنها آنچنان كه دوست داريم با ما رفتار شود شالوده 3گانه كيمياي دوستي است. در اين مورد نقل قشنگي است كه هركس با نبي اكرم(ص) برخورد مي‌كرد از حسن برخورد او، خود را عزيزترين مردم نزد پيامبر(ص) مي‌پنداشت. نكته اينجاست كه در خلال اين رويه زيبا مي‌توان دوستان واقعي را هم از روي واكنش‌هايي كه نشان مي‌دهندگزينش كرد؛ اين مي‌شود يك تير و 2 نشان. اگر به‌دنبال اين دسته دوم يا دوستان دائمي هستيد 7 روش بي‌برو برگرد زير را براي زياد كردنشان امتحان كنيد، حتماً مشتري مي‌شويد.
منعطف و با گذشت باشيد
حساس و زودرنج نباشيد. خوش‌اخلاقي را مرام دائمي خود كنيد. پيش آمدن سوء‌تفاهم و دلخوري در عالم دوستي طبيعي است. سطح توقعات همه يكسان نيست. همه مثل هم نيستيم. هنر ما مديريت كردن دائمي و موفق ارتباطات ماست.
كساني كه باگذشت و عطوفت هستند نخستين لطف را درحق خود مي‌كنند چون ذهن و روح و روانشان را درگير آتش كينه و بغض و معادله‌هاي جانكاه براي تلافي نمي‌كنند، خودخوري نمي‌كنند وقت خود را براي مجادله‌هاي بي‌فايده و اثبات كردن خودشان به ديگران تلف نمي‌كنند. شاداب‌ترند و دير‌تر هم پير مي‌شوند. ياد بگيريد سوء‌تفاهم‌ها را منطقي و با انصاف، صريح و شفاف اما با بيان نرم و ملايم طرح و برطرف كنيد و خلاصه سهل‌گير باشيد. امام‌حسن عسكري(ع) فرمودند: هركس دوري از گناه و احتياط روش زندگي‌اش، بزرگواري و سخاوت عادت برنامه‌اش و صبر و بردباري برنامه‌اش باشد؛ دوستانش زياد و تعريف كنندگانش بسيار خواهند بود. (اعلام‌الدين، ص314)
همه اين حرف‌ها را گفتيم تا در يك كلام بگوييم:
اگر مي‌خواهيد دوستانتان زياد شوند يك جاي قشنگ و ماندگار توي دل‌ها پيدا كنيد.
شروع كنيد و موفق باشيد. شما از همين حالا يك رفيق خوب هستيد به همين راحتي.
منتظر نشويد ديگران قدم پيش بگذارند
در دوستي پيشقدم شويد. اگر ساكت و آرام جايي بنشينيد اتفاقي نمي‌افتد. البته درست است كه قدم پيش گذاشتن معمولا راحت نيست اما ابتدا به ديگران سلام كردن راه‌حل آساني است كه به همراهش سلامتي و دوستي مي‌آورد. عادت كنيد ابتدا سلام كنيد وهمراه با سلام هميشه لبخند گرم و غيرتصنّعي بر لب داشته باشيد. خودتان را به نام به كساني كه براي بار اول ملاقات مي‌كنيد معرفي كنيد. براي جمع‌هاي صميمي نام كوچك‌تان و براي جمع‌هاي رسمي‌‌تر نام خانوادگي مناسب‌ترند.
نگران سوژه و موضوع براي ادامه صحبت نباشيد. اعتماد به نفس داشته باشيد، حرف راه خودش را پيدا مي‌كند.
اول عقل واخلاق بعد رفاقت
خراب رفاقت بودن هميشه هم خوب نيست. به هر قيمت پاي رفاقت ايستادن از اشتباهات دوستان خوب است. بايد بدانيد از دوستي چه مي‌خواهيد و به چه قيمت بهاي آن را مي‌پردازيد. اگر چه دوستي را نبايد دادوستد ديد اما بهاي هيچ دوستي هم نبايد به گراني از دست دادن ارزش‌هاي شما باشد. افراط و تفريط نكنيد. ديگران بايد شما را براي خودتان بخواهند نه براي كارهايي كه برايشان انجام مي‌دهيد يا توقعات نابجايي كه براي حفظ دوستي‌شان، از شما دارند. فكر نكنيد با بيش از حد مايه گذاشتن عزيزتر مي‌شويد. حواستان باشد بازيچه نشويد.دوستي يعني همراهي براي آرامش و رشد. دوستي يعني دست ياعلي دادن براي پيشرفت و رسيدن به هدفي ارزشمند. دوستان خود را گزينش كنيد. هر دوستي لايق دوستي نيست. ابليسان آدم رويي هستند كه تنها به شما به ديده ابزار براي رسيدن به هدف‌هايشان نگاه مي‌كنند. پس اگر به خاطردوستي به‌عنوان مجرم به سمت زندان هدايت مي‌شويد حتما يك جاي كارتان اشتباه كرده‌ايد.
از خودتان شروع كنيد
براي رفيق واقعي بودن از خودتان شروع كنيد. چندبار تا به حال بدون اينكه كاري داشته باشيد احوال دوست‌تان را پرسيده‌ايد؟چند بار تا به حال برايش در مشكلات و گرفتاري‌ها از خود مايه گذاشته‌ايد؟ از خودتان هميشه متوقع‌تر از ديگران باشيد. امتحان خود را در رفاقت پس دهيد. رفيق واقعي باشيد تا رفيق واقعي پيدا كنيد.
اينطور با حال باشيد
مهارت‌هاي ارتباط مؤثر را خوب ياد بگيريد. هر چه در برقراري ارتباط اجتماعي قوي‌تر وگرم‌تر باشيد دوستانتان بيشترخواهند شد. نقش زبان بدن و مهارت‌هاي كلامي را دست‌كم نگيريد. در برخورد با ديگران لبخند از لبتان نيفتد. از چاشني شوخ طبعي و ادب به‌صورت همزمان استفاده كنيد. هميشه چند لطيفه غيرتكراري قشنگ و تميز در آستين داشته باشيد تا در زمان مناسب و در مجالس دوستانه خرج كنيد. از دوستي با دوستان ماهر در مهارت‌هاي ارتباطي مي‌توانيد ميانبر بسازيد؛ هم معلمان خوبي براي يادگيري اين مهارت‌ها هستند هم واسطه‌هاي خوبي براي آشنايي با دوستان جديد.
درعين حفظ شخصيت‌تان با نمك باشيد. ياد بگيريد اينطور با حال باشيد. اين را همه دوست دارند.
مواقع حساس را دريابيد
عيادت در بيماري‌ها، حضور هنگام فقدان عزيزان و كمك در گرفتاري‌ها فراموش نشدني‌اند. اميرمومنان‌علي(ع) مي‌فرمايند: دوست، دوست نيست مگر آنكه برادرش را در 3 موقعيت دريابد: در روزگار گرفتاري، وقتي كه حضور ندارد و پس ازمرگ. (نهج‌البلاغه، حكمت 134)
غيرمنتظره؛ بي‌توقع و بي‌دريغ محبت كنيد
مردي نزد نبي اكرم(ص) آمد و از حضرت سؤالاتي كرد. ازجمله پرسيد: چه كنم تا مردم مرا دوست بدارند؟ حضرت فرمودند: به مردم نيكي كن و چشم به داشته آنها نداشته باش و به آن طمع نكن تا تو را دوست بدارند. در دوستي تابع اصل بده بستان نباشيد. مانند باران يكسان و بي‌توقع به گلستان و شوره‌زار بباريد، آن وقت شاهد سبزشدن شوره‌زار و گل شدن خارها باشيد. كاري به‌كار خارها نداشته باشيد. كار خود را بكنيد. غافلگيري با محبت‌هاي غيرمنتظره سخت‌ترين قلب‌ها را تكان مي‌دهد. از محبت‌هاي كم خرج و ساده نگذريد. گاهي يك زنگ تلفن غوغا مي‌كند اگر به‌موقع باشد. همه به محبت جواب مثبت مي‌دهند.
عاشق بند كيفتم
اگر فقط دنبال شلوغ‌كردن دور و برتان هستيد و از سياهي‌لشكر اطرافتان خوشتان مي‌آيد و خلاصه اينطوري كيف مي‌كنيد دسته اول را انتخاب كنيد.
خاصيت‌شان اين است كه پر جنب و جوش و هياهو هستند؛ هم سريع مي‌آيند و هم زود زياد مي‌شوند.
راه‌هاي جذب اين دسته از دوستان كاملا شناخته شده است و به قدمت قرن‌ها در سراسر دنيا تجربه شده‌اند. يك سر سوزن هم تحصيلات آكادميك نمي‌‌خواهد. كافي است مثلث پول، قدرت وشهرت را يك جوري براي خود جور كنيد.
اگر به اشكال هندسي علاقه‌مند هستيد اين را هم بدانيد كه بعضي اعتقاد دارند مثلث جادويي بالا با اضافه كردن رأس چهارم «جذابيت» - به‌اصطلاح خودماني خودمان، همان «خوشگلي»- به يك مربع طلايي بدل مي‌شود اما باور كنيد اصلا اينطور نيست. كار خودتان را سخت نكنيد. از همان پول شروع كنيد. خودش برايتان قدرت و شهرت مي‌آورد. آنقدر از اين طايفه دوستان دوروبرتان زياد مي‌شوند كه از جذابيت‌تان متعجب شويد، مخصوصا اگر زشت باشيد. منتها اين دوستان عزيز چند ايراد كوچك دارند. مثلا تاريخ انقضا دارند؛ يعني فقط تا زماني كه شارژ و اعتباركافي داشته باشيد فعال هستند.
زبان چرب و نرمي دارند و مجيز‌هايي بلدند كه خيلي وقت‌ها بدجور قلقلكتان مي‌دهد و انصافا در اين كار استادند اما بايد به ياد داشته باشيد كه تعدادشان، ميزان ماندگاريشان و اعتبار دوستي‌شان كاملا تابع منابع اعتباري و مالي شماست.
تا وقتي برايشان سود داشته باشيد اطرافتان مثل مور و ملخ وول مي‌زنند و از سروكولتان بالا مي‌روند اما خدا نكند كه نداشته باشيد؛ چنان غيب مي‌شوندكه انگشت به دهان بمانيد. قدرت محوشوندگي بالايي دارند. رژيم پر كالري دارند و براي نگه داشتن‌شان بايد صابون پر مصرف بودن و ماندگاري كوتاهشان را به تنتان بزنيد.
و دست آخر خدا نكند مشام تيزشان منابع شيرين‌تر از شما را در جاي ديگر رصد كند يا سد راه منافعشان شويد؛ به قشنگي تمام و به بهاي رايج بازار در معرض حراج قرار مي‌گيريد آنچنان كه اطلاعيه «مي‌فروشمش» را كه به پشت‌تان نصب شده بدون آينه بخوانيد. اگر از اين دست دوستان هوس كرديد يادتان باشد به‌عنوان يك توصيه دوستانه هيچ‌وقت جيبتان خالي نشود.
با تمام اين اوصاف جالب است بدانيم كالاي دوستان و هواداران اعتباري چندان هم بي‌مشتري نيست. كم نيستند در دنيا كساني كه كميت برايشان از كيفيت مهم‌تر است. مثلا اقتضاي كمپين‌هاي تبليغاتي بسياري از سياستمداران جهان سيل جمعيتي را مي‌طلبد كه هرچند بي‌دوام و مقطعي است اما براي گذشتن از سد رقبا كارساز است. پس با علم به تمام اين قضايا صرف انرژي و هزينه برايشان به صرفه مي‌شود.