فرقی هم نمی‌کند که کیت میدلتون عروس انگلستان باشید یا یک مادر عادی در قلب تهران. البته کاهش وزن پس از بارداری و بازگشت به وزنی که پیش از آن داشتید رویای دست نیافتنی نیست؛ اما باید حداقل یک سال برایش صبر و البته تلاش کنید. چه طور باید با چربیهایی که طی 9 ماه جمع شدهاند، خداحافظی کرد؟ این راهنما را بخوانید.
- عوامل تاثیرگذار بر کاهش وزن پس از بارداری
هر زنی بلافاصله پس از زایمان دو، سه کیلو (یا حتی بیشتر) وزن کم میکند که این شروع مسیری است که شما برای بازگشت به تناسب اندام در پیش دارید.
عوامل متعددی هستند که بر روند کاهش وزن شما طی یک سال پس از زایمان تاثیر میگذارند:
سن: بعد از 25 سالگی، هر یک دههای که به سن شما اضافه میشود، متابولیسم پایه بدنتان هم چیزی حدود 2 درصد کمتر میشود. این یعنی شما بعد از 25 سالگی، در حال استراحت انرژی کمتری مصرف میکنید و چربی کمتری میسوزانید.
رژیم غذایی: نوع رژیم غذایی شما یکی از مهمترین عوامل تعیینکننده سرعت کاهش وزنتان است. وقتی به جای کربوهیدرات، پروتئین بیشتری مصرف کنید و وعده کاملتری را به عنوان صبحانه نوش جان کنید، هم کالری بیشتری میسوزانید چون متابولیسمتان بیشتر شده و هم روند سوخت و ساز بدنتان بهتر میشود.
فعالیت بدنی: طبیعی است که هر چهقدر بیشتر ورزش کنید، کالری بیشتری هم میسوزانید.
سطح طبیعی متابولیسم بدن: این شاخص تحت تاثیر عوامل ژنتیکی است. در ضمن یادتان باشد اگر در طول دوران بارداری بیش از 20 کیلو وزن اضافه کرده باشید، به 10 تا 12 ماه زمان بیشتر احتیاج دارید تا دوباره اندام متناسبی پیدا کنید.
- شیردهی و کاهش وزن
در کنار صد و یک فایدهای که شیردهی برای یک مادر دارد، این موضوع را هم اضافه کنید که تغذیه نوزاد با شیر مادر کمک میکند که رحمتان به اندازه قبل برگردد و بخشی از اضافه وزن شکمی پس از زایمان از بین برود.
برخلاف چیزی که خیلی از خانمها تصور میکنند یا از مادر و مادربزرگهایشان شنیده اند، واقعا نیازی نیست که طی دوران شیردهی به اندازه دو نفر غذا بخورید یا وزن اضافه کنید. تولید شیر در بدن مادر روزانه به حدود 500 کیلوکالری انرژی نیاز دارد و معنایش این است که اگر در حین شیردهی بیش از حد غذا نخورید و رژیم متعادلی داشته باشید، میتوانید حدود دو تا دو و نیم کیلو طی هر ماه وزن کم کنید.
علاوه بر این شیردهی باعث تحریک ترشح و آزادسازی هورمونهایی در بدن میشود که عملکردشان جمع کردن رحم و بازگرداندن آن به اندازه قبل از بارداری است.
شاید به هر دلیلی نخواهید بیشتر از شش ماه به فرزندتان شیر بدهید، با این حال نگران نباشید. به محض از شیر گرفتن نوزاد، اشتهای شما کم میشود. این فرآیند کاملا طبیعی و در واقع راهکار بدن برای تعدیل میزان غذای دریافتی است. پس لطفا به حرف بدنتان گوش بدهید!
- وقتش شده رژیم بگیرم؟
هیچ زنی دوست ندارد دیگران از او بپرسند که چه روزی وزن حمل میکند بهخصوص اگر همین دو، سه هفته قبل بارش را زمین گذاشته باشد! شاید عجیب باشد؛ اما طی شش هفته اول پس از زایمان شما ممکن است همچنان شبیه یک خانم باردار به نظر برسید که در ماه ششم حاملگیاش است.
(و چه چیزی سختتر از این برای مادری که در آروزی لاغر شدن است؟!) خب، آیا الان زمان خوبی برای شروع رژیم غذایی کاهش وزن است؟ بستگی دارد که قصد دارید به فرزندتان شیر بدهید یا نه. البته یک حکم کلی هم در این زمینه وجود دارد؛ شش هفته اول پس از زایمان زمان خوبی برای محدود کردن کالری دریافتی به هر طریق و همینطور کاهش وزن نیست.
در واقع کاهش وزن در این مدت اکیدا ممنوع است. اگر به هر دلیلی قصد ندارید نوزاد را با شیر خودتان تغذیه کنید، برنامه کاهش وزن را به هفته هفتم بعد از زایمان موکول کنید و اگر قصد شیردهی دارید برنامه را به ماه ششم پس از تولد نوزاد موکول کنید.
البته در این مدت باید حتما تحت نظر متخصص تغذیه باشید تا مبادا طی شیردهی دوباره چاق شوید یا به دلیل تنفر از چاقی و اضافه وزن کمتر از نیاز بدنتان غذا بخورید و به سلامتی نوزاد لطمه بزنید.
- دور رژیمهای مد روز خط بکشید
رژیم 5 روزه، رژیم کانادایی، رژیم آب و... همه آن چیزهایی هستند که ما اسمشان را رژیم مد روز گذاشتیم و باید با یک مداد قرمز دور آنها را پس از زایمان خط بکشید.
به عبارت دیگر یک رژیم خوب پس از بارداری، برنامه کاهش وزن آهسته و مداوم است که شما را تحت فشار قرار ندهد. هرچند که ممکن نیست یکشبه شما را به سایزی برساند که بتوانید شلوار جین قبل از بارداریتان را دوباره بپوشید.
رژیمهای کاهش وزن برقآسا بدترین انتخابها برای این دوران هستند به ویژه اینکه بر خلق و خوی شما هم تاثیر میگذارند و کمی تا قسمتی عصبی و پرخاشگرتان میکنند.
درست است که این برنامه های کاهش وزن همانطور که از اسمشان پیداست ظرف مدت کوتاهی شما را به نتیجه دلخواه میرسانند ولی در بیش از 95 درصد موارد شما نمیتوانید آن وزن را حفظ کنید و دوباره چاق خواهی شد.
- دوپینگ با پروتئین
چه طور میشود روند کاهش وزن پس از زایمان را بدون گرفتن رژیمهای سخت و طاقتفرسا تسریع کرد؟ بالا بردن مصرف پروتئین راهحلی است که امتحانش را پس داده است.
یادتان باشد که از منابع کم چرب پروتئین مثل سینه مرغ، ماهی، سفیده تخم مرغ و... استفاده کنید. استفاده از مواد غذایی مثل سبزیجات که حجم زیاد؛ اما کالری کمی دارند نیز کمککننده است.
در روند کاهش وزن روی کلسیم هم حساب ویژهای باز کنید. چون مطالعات نشان داده که افزایش مصرف کلسیم در برنامه غذایی به کنترل بهتر وزن کمک میکند. یادتان باشد اگر قصد دارید کلسیم را از طریق مصرف شیر و لبنیات تامین کنید باید انواع کم چرب آن را انتخاب کنید.
- کم خوابی و کاهش وزن پس از بارداری
اصلا جای تعجب نیست مادری که تازه زایمان کرده تا یکساله شدن نوزادش کمی کسر خواب داشته باشد اما اگر این وضعیت از کنترل خارج شده و کمبود خوابتان جدی شود، احتمالا کاهش وزنتان نیز متوقف خواهد شد.
به دلیل کم خوابی سطح هورمون کورتیزول در بدن مادر افزایش پیدا میکند و این وضعیت منجر به بر هم خوردن وضعیت سوخت و ساز بدن میشود.
از آنجایی که مادران باید چند بار در طول شب بیدار شوند و به نوزاد سر بزنند یا به او شیر بدهند، خیلی نمیشود کمبود خواب و در نتیجه افزایش کورتیزول ناشی از آن را مدیریت کرد. بنابراین سعی کنید از استرس، مصرف بیش از حد کافئین و همچنین ورزش سنگین دوری کنید تا سطح این هورمون در بدنتان بیشتر از چیزی که فعلا هست، نشود.
- 3 دليل برای متوقف شدن کاهش وزن پس از زايمان
1. مصرف بیش از حد غذاهای خوب: تغذیه سالم، کلید موفقیت در شیردهی و همینطور کاهش وزن پس از بارداری است اما همه غذاهای خوب کالری هم دارند و مصرف بیش از حدشان باعث کند یا متوقف شدن روند کاهش وزن میشود.
2. فعالیت بدنی نادرست:
مادرانی که تازه زایمان کردهاند باید خیلی خوششانس باشند که وقت و انرژی کافی برای ورزش کردن پیدا کنند. معمولا به خانمهایی که زایمان طبیعی داشتهاند توصیه میشود 6 تا 10 هفته برای شروع دوباره ورزش و فعالیت بدنی صبر کنند ولی برای بازگشت دوباره به سالن ورزش حتما با پزشکتان مشورت کنید. ورزش شدید و خیلی سریع پس از زایمان میتواند عوارض جانبی برای مادر به همراه داشته باشد و در نتیجه منجر به توقف روند کاهش وزن شود.
3. کم آبی:
شاید خیلی احساس تشنگی نمیکنید؛ اما بهتر است تا میتوانید در طول روز آب بنوشید. نوشیدن آب هم جلوی دهیدراتاسیون بدن را میگیرد و هم مانع از پرخوری، ریزه خواری و ناخنک زدن میشود.
علاوه بر این مطالعات نشان داده که مصرف آب کافی در طول روز میتوانید متابولیسم پایه بدن را افزایش داده و باعث سوزاندن کالری بیشتری شود. خیلی از مادرها سوال میکنند که آیا 8 لیوان آب کافی است؟
هیچ دلیل قطعی وجود ندارد، بنابراین بهتر است به جای شمارش تعداد لیوانهای آبی که در طول روز میخورید به رنگ ادرارتان توجه کنید. ادرار باید بیرنگ و بدون بو باشد، پس هر وقت احساس کردید که رنگ ادرارتان تیره شده یعنی بدنتان به آب احتیاج دارد.
منبع:همشهري تندرستي