استفاده از پالم در لبنيات و خمير مرغ در فست فودها هم موضوعي نيست كه كسي از آن بي‌خبر مانده باشد. اخبار ضد و نقيض هر چند به‌نظر مي‌رسد وزارت بهداشت بايد به‌عنوان متولي سلامت مردم در اين‌باره اظهارنظر كند اما قانون در مواردي اختيار را به بخش‌هايي غيراز وزارت بهداشت داده و البته در بسياري از موارد دستگاههاي مختلف بي‌آنكه مسئوليت مستقيمي داشته باشند، اظهارنظر‌هاي غيركارشناسي مي‌كنند. به همه اينها بايد بازار داغ شايعات در شبكه‌هاي اجتماعي و موبايلي را هم اضافه كرد. نتيجه اين كشاكش رسانه‌اي بين بخش‌هاي مختلف درگير ماجرا، سردرگمي مردم است؛مردمي كه نمي‌دانند بالاخره براي تهيه مواد غذايي سالم بايد به كجا مراجعه كنند و كدام مرجع مسئول رسيدگي دقيق به اين معضلات است.
- اعتراض وزير به رسانه‌ها
اخبار حوزه سلامت براي مردم مهم است و به سرعت در ميان همه خبرها جاي خود را باز مي‌كند. هر هشداري در رسانه‌ها يا فضاي مجازي براساس اينكه دفع خطر احتمالي واجب است از سوي مردم جدي گرفته مي‌شود. نتيجه هم اين است كه سفره آنها آرام آرام از مواد غذايي مختلف خالي خواهد شد. حذف بي‌دليل برخي مواد از سبد غذايي مردم، اتفاقي است كه عواقب آن كمتر از وجود هورمون در گوجه فرنگي يا پالم در شير نخواهد بود.
انتشار اشتباه يا حتي بي‌موقع برخي از اين هشدار‌ها در رسانه‌ها موجب اعتراض وزير هم شد. دكتر هاشمي كه پيش از اين يك‌بار از مردم خواسته بود به شايعات در شبكه‌هاي اجتماعي مانند وايبر توجه نكنند، اين بار از رسانه‌ها خواست آب به اين آسياب نريزند:« براي حفظ سلامت روان مردم از رسانه‌هاي داخلي مي‌خواهيم مردم را با شايعات نگران نكنند. » او درباره شايعاتي كه گاهي اوقات درباره آلودگي هوا، آب و خوراكي‌ها منتشر مي‌شود، گفت: مردم مطمئن باشند كه اگر موضوع واقعي و نگران كننده‌اي وجود داشته باشد به آنها اعلام مي‌كنيم، از وقتي يادم است اينگونه شايعه‌پراكني‌ها كه فقط به سلامت روان مردم آسيب مي‌زند، وجود داشته است.
وزير بهداشت از رسانه‌هايي كه بناي كارشان بر متهم كردن است و گاه خط نادرستي ايجاد مي‌كنند، اينطور گلايه كرد:«مگر چه عايد ما مي‌شود كه با دروغگويي، خود را مديون مردم كنيم. »
- پرونده آخر؛گوجه فرنگي‌هاي هورموني
آخرين نمونه از انتشار اخباري در حوزه سلامت و حواشي آن مربوط به بهره‌گيري از ماده‌اي شيميايي هورموني وارداتي از چين براي خوشرنگ‌كردن گوجه فرنگي مي‌شود. گرچه چند روز پس از باز شدن اين پرونده، سازمان‌هاي غذا و دارو و حفظ نباتات كشور به‌عنوان طرف‌هاي درگير ماجرا اعلام كردند بر سر ممنوعيت استفاده از اين افزودني توافق شده اما براي چند روزي اين موضوع موجب سرگرداني مردم شد. اصل ماجرا اين بود كه نوعي ماده شيميايي هورموني با نام تجاري Finish از چين وارد و براي عمل آوري برخي محصولات ازجمله گوجه فرنگي استفاده مي‌شد.
رئيس سازمان حفظ نباتات كشور از ارسال نامه‌اي به معاونت غذا و داروي وزارت بهداشت و انتظار براي پاسخ خبر مي‌داد و سازمان غذا و دارو هم تأكيد مي‌كرد خود سازمان حفظ نباتات در اين‌باره مسئول است. اخبار اين موضوع به سرعت منتشر شد و حتي رسانه‌ها از آن افزودني غيرمجاز با نام «سم سرخ» ياد كردند. حساسيت بخش‌هاي مختلف درباره سلامت مردم البته ستودني است اما بهتر بود نخستين و آخرين خبر دراين باره مربوط به ممنوعيت استفاده از هورمون‌هاي غيرمجاز مي‌شد. پرونده مواد شيميايي در گوجه را مي‌توان نمونه و نماد مهمي از تعدد دستگاههاي تصميم‌گيرنده و سردرگمي مردم دانست.
- واكس در سيب
يك نمونه ديگر از سردرگمي مردم به خوردن يا نخوردن سيب با پوست مربوط مي‌شود. درحالي‌كه مدت‌ها اين تصور بين مردم وجود داشت كه خوردن ميوه‌هايي مانند خيار و سيب با پوست مفيد است، مدتي قبل باز هم انتشار اخباري در فضاي مجازي جنجال آفريد. يك ويدئوي كوتاه در اينترنت منتشر شد كه در آن با چاقوي نازك و كشيدن روي پوست سيب مي‌توان ماده سفيد رنگي را مشاهده كرد كه بر سطح سيب وجود دارد و اين ماده البته به نقل از شخص منتشر‌كننده فيلم، سرطان زاست. فيلم به سرعت منتشر شد و اختلافي بين وزارت بهداشت و وزارت كشاورزي به‌وجود آمد.
علي اكبر سياري، معاون وزير بهداشت گفت: كشاورزان جزو زحمتكش‌ترين اقشار جامعه هستند و متأسفانه اين موضوع نيز به آنها سرايت كرده است و براي اينكه سيب و نارنگي زيباتر ديده شود، روغن پارافين را داخل گوني سيب‌ها مي‌ريزند. علي اكبر سياري، معاون وزير بهداشت تأييد كرد كه براي اينكه سيب و نارنگي زيباتر ديده شود، روغن پارافين را داخل گوني سيب‌ها مي‌ريزند. اما معاون باغباني وزارت جهادكشاورزي در اين رابطه و اشاعه اين شايعه اظهار بي‌اطلاعي كرد و گفت: در مجموع براي جلوگيري از آفتاب‌سوختگي ماده‌اي به نام كالون روي سيب پاشيده مي‌شود واين ماده به راحتي هم با شستن از بين مي‌رود و اگر خبري دررابطه با گرده آلوده روي سيب‌ها صحت داشت ما نسبت به اين خبر مطلع مي‌شديم و چون چيزي مشاهده و يا شنيده نشده است نمي‌توانيم در مورد آلوده بودن آن قضاوت كنيم.
بعد هم مديركل دفتر ميوه‌هاي سردسيري و خشك وزارت جهادكشاورزي اعلام كرد در ايران از واكس براي سيب استفاده نمي‌شود و ماده‌اي كه روي اين محصول وجود دارد، به‌صورت طبيعي از خود سيب توليد مي‌شود. چرا كه سيستم حفاظتي سيب به‌گونه‌اي است كه در سردخانه‌ها چنين ماده‌اي را از خود توليد مي‌كند. البته از اين ماده طبيعي براي توليد واكس‌هاي مختلف جهت ماندگاري بيشتر ديگر ميوه‌ها مانند مركبات استفاده مي‌شود كه اين واكس‌هاي توليد شده نيز ضرري براي انسان ندارد.
توضيحات مسئولان جهادكشاورزي اما فايده‌اي نداشت و ويدئوي معروف سيب دست به‌دست و موبايل به موبايل تكثير مي‌شد. در آخرين خبر روز گذشته مديركل فرآورده‌هاي غذايي، آرايشي و بهداشتي سازمان غذا و دارو استفاده از واكس ميوه به‌دليل خوراكي بودن تركيبات آن را مجاز اعلام كرد.
دكتر هدايت حسيني با تأكيد بر اينكه شهروندان بدون هيچ نگراني مي‌توانند از اين ميوه‌ها استفاده كنند، گفت: مسئله نگران‌كننده‌اي درباره اين واكس‌ها وجود ندارد. هنوز البته در مورد پوست سيب اختلاف نظر‌هايي هست كه البته ارتباطي به ماجراي واكس ندارد. بالا بودن قدرت جذب نيترات در سيب باعث شده كه حتي وزير بهداشت هم از مردم بخواهد سيب را پوست‌كنده بخورند. علم پزشكي هر روز همراه با كشف‌ها و اخبار جديدي است.
چندان دور از ذهن نيست كه در مطالعات بعدي اثبات شود پوست سيب نه‌تنها مضر نيست بلكه مفيد هم هست. آنچه در اين ميان اهميت دارد، شيوه انتشار اين اخبار و روشن بودن تكليف مردم در حوزه سلامت است. تقلب در مواد غذايي ريشه در ساليان گذشته دارد؛ داستان روغن پالم، برنج‌هاي آلوده، خمير مرغ و... در كشاكش تأييد و تكذيبيه‌هاي مسئولان تنها مردم هستند كه سرگردان بين خريدن و نخريدن مواد غذايي هستند كه به سالم بودن آنها اطميناني ندارند. مثل اداره كلانشهر‌ها و بسياري از حوزه‌هاي ديگر كه از نداشتن يك مديريت واحد رنج مي‌برند، به‌نظر مي‌رسد مشكل اصلي بودن كارشناسان، رسانه‌ها و سازمان‌هايي است كه خود را مسئول‌تر از وزارت بهداشت مي‌دانند.
- استفاده از روغن پالم اگرچه موضوع جديدي در صنايع غذايي نيست اما در ماه‌هاي گذشته مهم‌ترين افزودني به مواد غذايي بود. پس از آنكه وزير بهداشت محكم پاي اين تخلف ايستاد، پرونده پالم بسته شد اما در زمان طرح همين موضوع بسياري از طرف‌هاي درگير با انتشار شايعاتي اظهارات غيركارشناسانه‌اي درباره موضوع داشتند كه البته باز هم با هشدار وزير همراه بود.
- ماجراي استفاده از خمير مرغ در تهيه سوسيس و كالباس و كباب كوبيده نيز از ديگر خبرهايي بود كه در نيمه اول امسال رسانه‌اي شد و نگراني‌هايي را براي افكار عمومي به‌وجود آورد. اختلاف وزارت بهداشت با سازمان دامپزشكي در اين مورد همچنان وجود دارد. اين وزارتخانه چندي قبل خبر رئيس سازمان دامپزشكي كشور مبني بر مجاز بودن استفاده از خمير مرغ را رد كرد.
- پس لرزه‌هاي استفاده از روغن پالم و خمير مرغ در فرآورده‌هاي گوشتي به فراموشي سپرده نشده بود كه خبر استفاده از شربت ذرت در صنايع شيريني‌سازي منتشر شد. شربت ذرت فروكتوز غني شده محصولي است كه از فرآوري مواداوليه مختلفي مانند آرد ذرت، آرد گندم و سيب زميني به‌دست آمده و در كنار محصولاتي مانند نشاسته و گلوكز توليد مي‌شود.
- اضافه شدن نوعي افزودني به برنج‌هاي نرمه و توليد برنج دانه بلند هم پرونده ديگري است كه چند‌ماه قبل به نام «برنج ماكاروني» معروف شد و اين بار هم با حواشي زيادي همراه بود. به همه اينها بايد عسل را هم اضافه كرد. وقتي كه مديركل آزمايشگاه‌هاي مرجع غذا و داروي وزارت بهداشت گفت: اين ماده در صدر فهرست محصولات غذايي تقلبي قرار داد و بيشترين تقلب در توليد عسل صورت مي‌گيرد.
نظر شما