انسان‌ها نياز دارند تا ديگران را دوست بدارند و در برابر، ديگران هم آنها را دوست داشته باشند و مورد تأييد قرار دهند. همه ما دوست داريم تا محبوب ديگران باشيم. اين نياز اگر در چارچوب صحيح خود مورد توجه قرار گيرد مي‌تواند با خدمت و محبت به خلق خدا و ديگران به‌وجود آيد و اگر از راه صحيح برآورده نشود باعث به‌وجود آمدن اختلالات رواني بسياري در فرد مي‌شود. راه‌هاي به‌دست آوردن محبوبيت را با هم مرور مي‌كنيم.
- نيت خير در برابر فريبكاري
در مواجهه با موضوع محبوبيت ميان مردم، نكته‌اي كه بيش از هر چيز اهميت دارد رفتار صادقانه و نيت خير در برابر فريبكاري و رياكاري است. منظور ما از محبوب بودن در ميان مردم، محبوب بودن حقيقي و واقعي است؛ يعني فرد با نيت خير و رفتار صادقانه به‌گونه‌اي با مردم برخورد كند كه به دل آنها بنشيند و دوستش بدارند. اين امر با رفتارهاي شكلي و قالبي و ظاهري تفاوت بسيار دارد. حتما زياد شنيده‌ايد كه مي‌گويند مردم كشورهاي اروپايي و آمريكايي خيلي مهربان و صميمي هستند. در خيابان همه به شما لبخند مي‌زنند و در ادارات همه با مهرباني با شما رفتار مي‌كنند. اين رفتاري كه از مردم كشورهاي غربي نقل مي‌شود، دقيقا همان رفتار قالبي است كه اشاره شد. در رفتار قالبي به افراد ياد مي‌دهند كه همواره لبخند به لب داشته باشند و به ديگران لبخند بزنند. در پس اين رفتار، نيت و انگيزه خدمت و محبت وجود ندارد و فقط چارچوبي براي به‌دست آوردن رضايت بيشتر از مردم است. درحالي‌كه در محبوبيت حقيقي مورد نظر ما، فرد از صميم قلب در تلاش است تا با ديگران مهربان بوده و خواسته‌هاي احتمالي آنها را انجام دهد.
- چطور حرف بزنيم؟
اگر قرار است شما فردي محبوب و دوست داشتني باشيد، لازمه آن اين است كه به نحوه صحبت و برخوردتان دقت كنيد.
سرزنش كردن مداوم بقيه را فراموش كنيد، غيراز يك تذكر دوستانه و مقطعي، بقيه حرف‌هايي كه لحن شماتت‌آميز داشته باشد، منجر به ايجاد فاصله بين شما و ديگران خواهد شد.
ديگران را در جمع خرد و كوچك نكنيد. نمي‌توانيد كسي را در جمع خرد كنيد و آنگاه انتظار داشته باشيد كه آن فرد شما را دوست داشته باشد.
آداب مخالفت كردن را بياموزيد. بلند كردن صدا، استفاده از ادبيات تحقير آميز و صحبت كردن با تحكم، راه مناسبي براي
رد كردن ايده‌هاي ديگران نيست. «دوست خوبم، من طوري ديگر فكر مي‌كنم» راه بهتري به‌نظر مي‌رسد.
تلخ زباني ممنوع! واقعا اگر حدس مي‌زنيد حرفتان ديگران را مي‌آزارد يا آن را مطرح نكنيد يا لحن و زبانش را تغيير دهيد.
اگر مي‌خواهيد كسي را راهنمايي كنيد راه اصولي اين كار را ياد بگيريد. وقتي ديگري را نصيحت مي‌كنيد، او احساس مي‌كند خود را دانا‌تر از وي فرض كرده‌ايد. سعي‌كنيدطوري نظرتان را بگوييد كه چنين حسي پيدا نكند.
اگر فكر مي‌كنيد مطلب مهمي را بايد به كسي بگوييد از واژه‌هاي «من پيشنهاد مي‌كنم» يا «به‌نظر من...» استفاده كنيد.
به هيچ وجه رازي را كه كسي با شما در ميان گذاشته، تحت هر شرايطي و به هر دليل خاصي، حتي اگر با او اختلافي پيدا كرديد، فاش نكنيد. اينكه افراد مطمئن باشند رازشان در سينه شما حبس خواهد شد، اهميت بالايي در محبوبيت شما ميان ديگران دارد.
- لطفا مرتب و خوش برخورد باشيد
براي آنكه فردي محبوب و دوست‌داشتني باشيد بايد ظاهري آراسته و مرتب داشته باشيد. البته اين آراستگي و مرتبي هيچ ارتباطي به لباس‌هاي گران‌قيمت و ظاهرهاي متكبرانه ندارد. پيامبر گرامي ما در اين زمينه مي‌فرمايند: خداوند دوست دارد تا وقتي بنده‌اي نزد ديگر برادران خود مي‌رود با ظاهري آراسته و زيبا برود. امام‌رضا(ع) نيز مي‌فرمايند: از سنت‌هاي پيامبر، كوتاه كردن مو و عطر زدن بود.
همچنين امام‌علي(ع) مي‌فرمايند: بهترين ظاهر و رفتار آن است كه تو را با مردم آميخته كند و زيبايت گرداند و زبان بدگويي را از تو دور كند. نكته ديگر در اين زمينه نگاه محبت‌آميز به مردم است. چشم‌ها هميشه حرفشان را به خوبي منتقل مي‌كنند. سعي كنيد هميشه نگاهي محبت‌آميز و مهربانانه به مردم داشته باشيد، داشتن چنين نگاهي طبيعتا باعث نقش بستن لبخندي بر لبان شما خواهد شد كه تأثير زيادي در احساس راحتي و برقراري ارتباط با شما خواهد داشت. پيشقدم شدن در سلام كردن هم راه ديگري است كه محبوبيت شما را در بين اطرافيان و مردم بيشتر كند. امام‌علي(ع) در زمينه خوش‌رفتاري مي‌فرمايند: زيور ايمان پاكي درون است و خوش‌رفتاري بيرون. در جاي ديگري پيامبر گرامي اسلام(ص) مي‌فرمايند: حسن خلق و رفتار نيكو رشته دوستي و محبت را استوار مي‌كند.
- 10 قدم تا محبوبيت
1- ديگران را با كاستي‌هايشان بپذيريد. اينكه به‌دنبال دوستان كامل باشيد، تقريبا هيچ‌گاه ميسر نمي‌شود. ديگران نيز مثل شما ناقص هستند و اخلاق و رفتارهاي ناپسندي هم دارند. پس ديگران را همانگونه كه هستند بپذيريد و به شخصيت آنان احترام بگذاريد و در عين حال سعي كنيد تا حد ممكن به دوستان و اطرافيانتان براي رسيدن به كمال و دوري از نقايص اخلاقي كمك كنيد. شما با نيت خير و با هدف رساندن دوستانتان به رشد شخصيتي قدم برداريد و مطمئن باشيد كه در نظام اخلاقي عالم، اين كار باعث به‌وجود آمدن بركت و محبت براي شما و دوستانتان خواهد شد.
2- آداب صحيح گوش‌كردن به حرف‌هاي ديگران را يادبگيريد و به خوبي به كار ببنديد. گوش كردن هنوز هم به‌عنوان معجزه‌اي در روابط فردي كه باعث گسترش روابط شما مي‌شود، كاربرد دارد.
3- صداقت، صداقت و باز هم صداقت. صداقت در برخورد با ديگران يكي از بهترين راه‌هايي است كه به‌صورت ميان‌بر شما را به محبوبيت در ميان دوستان و اطرافيان مي‌رساند.
4- در تمامي رفتارهاي اجتماعي، خودتان را جاي ديگران بگذاريد؛ آنچنان كه دوست داريد با شما برخورد شود، با سايرين تعامل كنيد.
5- خيلي‌‌ها اصرار دارند كه به دوستان و نزديكان خود بفهمانند كه با آنها در اتفاقات زندگيشان همدرد هستند ولي هيچ‌كس به‌طور واقعي نمي‌تواند درد كسي را متوجه شود. پس به جاي همدردي بايد با ديگران همدلي كرد. همدلي فرايندي است كه طي‌آن بايد خودتان را به جاي طرف مقابل بگذاريد و دنيا را از دريچه چشم او ببينيد. در همدلي قضاوت ممنوع است و نبايد در مورد ديگران قضاوت كرد.
6- قبل از اينكه كلامي را بر زبان جاري كنيد آن را در ذهن چند ثانيه مرور كنيد و با عقل خود آن را بسنجيد. ببينيد كه مخاطب شما كيست و آيا اين صحبت مناسب او و شخصيت اوست و آيا جاي چنين صحبتي هست‌يانه؟ در اين صورت شما هر حرفي را در جاي خود استفاده خواهيد كرد و اثر بسيار مثبتي بر روابط خود خواهيد گذاشت.
7- ياد بگيريد تا ديگران را به‌خاطر اشتباهاتشان ببخشيد. اكثر افراد وقتي اشتباهي را مرتكب مي‌شوند، خود متوجه آن مي‌شوند. اگر شما بتوانيد خود را كنترل كنيد و اشتباه ديگران را بزرگوارانه و بدون منت ببخشيد افراد بازخورد بسيار مثبتي از شما خواهند گرفت و اين در محبوبيت شما نزد ديگران تأثير شگرفي خواهد گذاشت.
8- از ديگران به‌خاطر رفتارهاي مثبتشان تقدير و تشكر كنيد. حتي گهگاه با هديه‌اي كوچك اطرافيانتان را خوشحال كنيد. اصلا لازم نيست هديه ارزش مادي زيادي داشته باشد. هديه‌هاي كوچك هم اين پيام را به طرف مقابل منتقل مي‌كنند كه شما آنها را دوست داريد و ارزش زيادي براي آنها قائليد. پس از هديه‌هاي كوچك غافل نشويد.
9- در چارچوب شرع و اخلاق، محبت و دوست داشتن خود را به اطرافيانتان ابراز كنيد. اينكه شما به همكار‌تان بگوييد حس خوبي از همكاري با او داريد و از سپري كردن روز در كنار او لذت مي‌بريد، حس مثبت بسيار زيبايي را به او منتقل مي‌كند.
10- تواضع و فروتني يكي از مهم‌ترين رفتارهايي است كه باعث محبوبيت مي‌شود. سعي كنيد در رفتار و گفتارتان از تكبر و خودبيني خودداري كنيد و همواره در برابر ديگران خاضع و فروتن باشيد.
- از خلق تا خدا
براي رسيدن به محبوبيت نزد خالق بايد از مسير محبوبيت براي خلق خدا عبور كرد و محبوبيت نزد بندگان خدا، جز با خدمت و محبت و صداقت به‌دست نخواهد آمد. حضرت امام‌محمدباقر(ع) مي‌فرمايند: «هركس براي رفع مشكلي از مشكلات بندگان خدا برود، خداوند 75 هزار ملك را امر مي‌فرمايد كه او را سايه بيندازند. و هيچ قدمي برنمي‌دارد مگر اينكه خدا براي او حسنه مي‌نويسد و سيئه را محو مي‌كند. و درجه او را بلند مي‌گرداند. و چون از انجام كار او فارغ شد ثواب حج و عمره براي او ثبت مي‌كند». در قرآن كريم نيز مي‌خوانيم: «ادفع بالتي هي احسن فاذا الذي بينك و بينه عداوه كانه ولي حميم»؛ «بدي افراد را به شيوه هر چه بهتر دفع كن كه در آن هنگام آن كسي كه ميان تو و او دشمني است گويا دوستي بس مهربان است». (سوره فصلت آيه 34) از اين حديث و آيه و نيز احاديث و آيات فراوان ديگري كه در اين زمينه وجود دارد مي توان فهميد كه خداوند و ائمه‌اطهار هم راه بندگان را براي رسيدن به محبت الهي از راه محبوبيت و محبت نزد بندگان خدا تبيين كرده‌اند.