دیدن نخستین قوى سیاه براى چند پرندهشناس باید شگفتى جالبى بوده باشد؛ اما اهمیت داستان در این نیست. اهمیت داستان در این است که شکنندگى دانش ما را نمایان مىکند و نشان میدهد آموختن ما از تجربیات و مشاهدات با چه محدودیتهاى شدیدى روبهروست.
تنها یک مشاهده کافى است تا گزارهاى کلى که دستاورد هزاران سال تماشاى میلیونها قوى سفید است بیاعتبار شود تنها با دیدن یک قوى سیاه.
كتاب قوی سیاه، از سري كتابهاي مديريت در زمينه تحول و منابع انسانی است كه توسط انتشارات آريانا قلم منتشر شده است.
بحث اصلی این کتاب مربوط است به نابینایی ما در برابر پدیدههای بختی، به ویژه انحرافات کلان، و اینکه چرا ما، اهل دانش یا غیر، زرنگها و عادیها، گرایش به این داریم که به جای اسکناسها سکهها را ببینیم؟ چرا پیشامدهای مهم ممکن را (به رغم نشانههای آشکاری که از آثار سنگین آنها داریم) رها میکنیم و به خردهریزها میچسبیم؟ به آسانی میتوان دید زندگی آمیزهای از پیامدهای چند رویداد عظیم است. چندان دشوار نیست که از روی همان مبل راحتی نقش قوهای سیاه را شناسایی کنید.
این تمرین را انجام دهید: به خودتان بنگرید، رویدادهای مهم را بشمارید، تغییرات فناوری و اختراعاتی را که از زادروزتان تا کنون پدید آمده اند برآورد کنید؛ و بعد ببینید کدا میک از آن ها پیش از پدید آمدن، قابل پیش گویی بود هاند. به زندگی شخصی خودتان توجه کنید، به حرفهای که برگزیده اید، به نخستین دیدار با همسرتان، به تبعید از وطنتان، به خیانت هایی که به شما شده، به ناگهان دارا یا مستمند شدنتان. کدام یک از این رخدادها از روی برنامه پیش رفتند؟
منطق قوی سیاه موجب میشود نادانستههای ما نقشی بس بزرگتر از دانستههای ما داشته باشند. توجه کنید که بسیاری از قوهای سیاه، به دلیل نامنتظر بودن، میتوانند وضع را بدتر کنند: به رویداد یازده سپتامبر سال 2001 بیندیشید. اگر در روز دهم سپتامبر، ریسک این پیشامد به شیوهای معقول قابل درک بود، این پیشامد رخ نمیداد. اگر ریسک این پیشامد جدی بود، هواپیماهای جنگنده بر فراز برجهای دوگانه چرخ میزدند، هواپیماهای مسافری درهای ضد گلولۀ قفل شده میداشتند، و این حمله صورت نمیگرفت؛ تمام. شاید هم چیز دیگری پیش میآمد. چه چیزی؟ نمیدانم.
آماج این کتاب، تنها نمودار زنگولهای و آمارگر خود فریب نیست؛ دانشمند افلاتون زدهای که برای گول زدن خودش نیاز به نظریه دارد هم نیست. هدف این کتاب، ایجاد انگیزه برای تمركز چیزهایی است که برای ما معنا دارند. امروزه، برای زندگی روی این سیاره، نیاز به پندار خلاق داریم، بسی بیش از آن چه که خلق شدهایم تا داشته باشیم. ما خلاقیت نداریم و آن را در دیگران سرکوب میکنیم.
روند مطالب این کتاب منطق سادهای دارد؛ از ادبی خالص (هم در موضوع و هم در شیوۀ بیان)، به سوی علمی خالص (در موضوع، نه در شیوۀ بیان). بخش یکم و نیمی از بخش دوم به روانشناسی موضوع نظر دارد. در نیمۀ دوم بخش دوم، و بخش سوم، به کار و کسب و علوم طبیعی پرداخته شده است.
بخش یکم با عنوان، ناکتاب خانۀ اومبرتو اکو، بیشتر دربارۀ این است که ما پیشامدهای گذشته و حال را چگونه درك میکنیم و در این درک دچار کدام انحرافات میشویم.
بخش دوم با عنوان، ما نمیتوانیم پیشگویی کنیم، دربارۀ خطاهای ما در رویارویی با آینده، و کاستیهای نهفتۀ برخی از علوم است؛ و اینکه با این کاستیها چه میتوانیم بکنیم.
بخش سوم، قوهای کبود کرانستان، پیشامدهای فراهنجار ژرفتر کاویده شدهاند و شرح داده شده که چگونه نمودار زنگولهای گاوس (این فریب بزرگ فکری) پدید میآید؛ و موضوعاتی از علوم طبیعی و اجتماعی، که با تسامح زیر عنوان پیچیدگی جا گرفتهاند، بازنگری میشوند.
و در آخر بخش چهارم یعنی پایان، بسیار کوتاه است.
كتاب قوی سیاه؛ اندیشه ورزی پیرامون ریسک، نوشته پرفسور نسيم نيكلاسطالب پژوهشگر، نويسنده و استاد فعلي انستيتوي پليتكنيك دانشگاه نيويورك است كه با ترجمه محمدابراهيم محجوب در 348 صفحه با شمارگان 1500 در سال 1393 به قيمت 19 هزار تومان روانه بازار كتاب شده است.
علاقهمندان جهت تهیه کتاب میتوانند به فروشگاه اینترنتی انتشارات آریانا قلم به آدرس www.aryanaghalam.com مراجعه و یا با شماره تلفن 88342910 - 88342900-021 داخلی 227 از روز شنبه تا چهارشنبه از ساعت 8:15 تا 17تماس بگیرند.