آيا درمان آن فقط با داروهاي تجويز شده پزشك كامل مي‌شوديا مي‌شود از اين قسمت از زندگي هم مانند ساير بخش‌هاي آن با به‌دست آوردن كمي اطلاعات و آگاهي با موفقيت و شادكامي و با كمترين ميزان آسيب عبور كرد.
- آيا افسرده مي‌شويد؟
بلافاصله بعد از زايمان تغييراتي هورموني در بدن مادر اتفاق مي‌افتد. با به دنيا آمدن نوزاد غلظت 2هورمون استروژن و پروژسترون شديدا در خون كاهش پيدا مي‌كنند كه همين 2هورمون وظيفه ساخت مواد بيوشيميايي مؤثر در خلق و خو را به‌عهده دارند. حالا با اين تغيير ناگهاني، بدن دچار شوك مي‌شود و اخلاق مادر تغيير مي‌كند و خلق و خوي او شكننده و حساس مي‌شود. اين تغيير هورموني اما الزاما به افسردگي نمي‌انجامد اگر به درستي و با‌آگاهي مديريت نشود، مي‌تواند نقطه شروع افسردگي بعد از زايمان باشد يادتان باشد كه شما مجبور به افسرده شدن نيستيد و بسياري از مادران به‌راحتي اين دوران را پشت سر مي‌گذارند. پس اما مدام منتظر نباشيد تا اطرافيان دست به‌كار شوند و حال و روز شما را مديريت و به شما كمك كنند كه خوب باشيد. نخستين فردي كه بايد به شما كمك كند خودتان هستيد.
- تجربه‌هاي مادرانه
در دوران بارداري كه زمان استراحت بيشتري داريد سعي كنيد درباره زايمان و شرايط بعد از آن مطالعه كنيد. يكي از مواردي كه تازه‌مادران را خسته مي‌كند تغيير در روند زندگي بعد از زايمان است. خودتان را براي مواجهه با اين شرايط آماده كنيد. نوزاد به‌خاطر شرايط خاص و نگهداري‌هاي خاصي كه مي‌طلبد وقت و توان ويژه‌اي را از شما خواهد گرفت. برنامه‌هاي تفريحي شما براي حداقل 3-2ماه كمي محدود مي‌شود. سبك مهماني دادن و مهماني رفتن‌تان تغيير مي‌كند. سفرهاي شما شكل خاصي به‌خود مي‌گيرد. همينطور برنامه‌هاي شخصي شما هم به همين ميزان تغيير مي‌كنند. فرصت مطالعه كمتري خواهيد داشت. براي انجام كارهاي خانه فراغت قبل را نداريد و از نظر جسمي هم خودتان گاهي زودتر از قبل خسته مي‌شويد؛ همه اينها طبيعي است. اما اگر از قبل اين شرايط را بدانيد بهتر با آنها كنار خواهيد آمد و خودتان را براي اين موقعيت‌ها آماده مي‌كنيد.
- با همسرتان صحبت كنيد
شوهر شما بعد از تولد فرزند نقش پررنگ‌تري در ارتباط شما و حالات روحي‌تان دارد. همزمان با مطالعه خودتان درباره اين شرايط به ايشان هم توضيح دهيد. بگوييد كه در اين شرايط ممكن است بيش از هر زمان ديگري حساس شويد و كوچك‌ترين برخوردها هم براي شما مهم باشد. حالات روحي خودتان را براي او شرح بدهيد. برايش بيان كنيد كه در اين روزها بيشتر از هر زمان ديگري نياز به حمايت عاطفي و نوازش او داريد. اگر از نكته‌اي يا مسئله‌اي ناراحت شديد حتما خيلي زود دليل آن دلخوري را براي همسرتان بازگو كنيد. اجازه ندهيد ناراحتي‌ها و دلخوري‌ها با پنهان‌كاري شما عميق و جدي شوند. همسر شما از اين روزها به بعد هم پدر فرزندتان است و هم همسر شما. بايد بتواند اين دو نقش را به خوبي ايفا كند و با حضورش در كنار شما آرامش شما را چند برابر كند. همين حضور آگاهانه مرد خانه در كنار شما و نوزادتان درصد قابل‌توجهي از عوارض و آثارحالتي كه به‌عنوان افسردگي بعد از زايمان ناميده مي‌شود را كم مي‌كند.
- روزهاي اول شيردهي
ممكن است شما هم از معدود افرادي باشيد كه درباره شيردهي فرزندتان به هر دليلي با مشكل مواجه شويد. بعضي از مادرها در اين شرايط زودرنج مي‌شوند و خودشان را مقصر مي‌دانند. اگر شير نداريد يا دكتر به شما گفته شيرتان خوب نيست هرگز خودتان را سرزنش نكنيد. استرس و اضطراب به‌خودتان راه ندهيد. از دكترتان بخواهيد راهنمايي‌تان كند. اگر بتوانيد خودتان را آرام نگه داريد حتما اوضاع شيردهي‌تان سروسامان پيدا مي‌كند. در اوقات شيردهي نوزادتان را در آغوش خود بگيريد و سعي كنيد با آرامش كامل از اين لحظه‌هايي كه هرگز تكرار نمي‌شوند لذت ببريد.
- جلوي وسواس را بگيريد
خيلي از خانم‌ها به‌خاطر اينكه به احكام شرعي ويژه خودشان بعد از زايمان مسلط نيستند دچار نگراني و اضطراب و سردرگمي مي‌شوند. گاهي اين سردرگمي و وسواس بعضي از خانم‌ها را مجبور مي‌كند كه روزي چندبار براي غسل كردن به حمام بروند. آگاهي از وظايف شرعي شما در اين روزها مي‌تواند تا حد زيادي به آرامش‌تان كمك كند. از قبل رساله آموزشي مرجع تقليد خودتان را تهيه كنيد و كنار دست‌تان آماده داشته باشيد. حتي مي‌توانيد در كنار خواندن رساله، از فردي كه به احكام شرعي مسلط است راهنمايي بخواهيد. داشتن رساله بعد از اين هم به كمك شما خواهد آمد. بعد از اين ممكن است كودكتان لباس، فرش يا تخت را نجس كند و شما در همان لحظه ندانيد كه احكام برطرف كردن اين نجاست چيست. خواندن روش‌هاي پاك كردن صحيح آن از روي رساله شما را از سردرگمي و وسواس و استرس نجات مي‌دهد.
- ساعت‌هاي خالي را با كارهاي مناسب پر كنيد
روزها و ماه‌هاي اول بچه داري ارتباط شما با دنياي بيرون كمتر مي‌شود؛ بنابراين سعي كنيد برنامه‌اي براي مطالعه قرآن و كتاب‌هاي مذهبي داشته باشيد. اين روزها فرزندتان هرچند دقيقه يك‌بار شير مي‌خواهد و هر چند ساعت يك‌بار هم به تعويض پوشك نياز دارد. به اين ترتيب شما وقت خالي طولاني نداريد اما همينوقت‌هاي خالي‌تان را با مطالعه هدفدار پر كنيد. زمان‌هاي بيشتري به ارتباط با خدا اختصاص دهيد و حتي براي زمان‌هايي كه مشغول شير دادن هستيد، سعي كنيد قرآن بخوانيد. همچنين مي‌توانيد اين ساعت‌ها و روزهاي خانه‌ماندن را فرصتي براي انجام كارهاي عقب‌افتاده بدانيد كه سال‌هاست منتظر رسيدن آن هستيد.
- دفترچه برنامه‌ريزي داشته باشيد
بعد از 3-2 هفته كه به زندگي عادي خودتان برمي‌گرديد، متوجه مي‌شويد كه كارهاي خانه با كارهاي نوزادتان تداخل دارند. براي اينكه كمتر به مشكل بخوريد و از به‌هم ريختگي خانه و عقب ماندن كارها ناراحت نشويد يك دفترچه تهيه كنيد و هر روز كارهايي كه بايد انجام بدهيد را بنويسيد. سعي كنيد برنامه‌هاي سنگين براي خودتان نچينيد. با اين كار مقداري از به‌هم‌ريختگي ذهن‌تان سروسامان پيدا مي‌كند.
- اثر ورزش كردن را جدي بگيريد
بعد از 3-2 ماهگي نوزادتان ممكن است هنوز شما درگير اين باشيد كه احساس خستگي و بي‌حالي مي‌كنيد و يا هنوز درگير فكرهاي نااميد‌كننده هستيد. بهترين راه براي برگشتن به شرايط عادي جسمي و روحي ورزش كردن است. پياده‌روي 30دقيقه‌اي روزانه اگر به‌صورت مداوم و مستمر باشد اثرغيرقابل باوري روي روح و جسم شما خواهد داشت. حتما درباره انواع راه‌هاي ورزش كردن در خانه هم پرس‌وجو كنيد. شبكه‌هاي مختلف تلويزيون صبح‌ها برنامه‌هاي ورزشي پخش مي‌كنند كه مي‌توانيد از آنها كمك بگيريد.
- بيشتر به روح‌تان برسيد
روزها و ماه‌هاي بعد از زايمان شما نياز به استراحت را بيشتر از قبل حس مي‌كنيد. به جسم‌تان استراحت بدهيد و به آن رسيدگي كنيد. اما حالاتي مانند افسردگي بعد از زايمان به روح انسان وابسته است و احتياج به اين دارد كه روحيه خوب و بانشاط داشته باشيد. سعي كنيد در كنار استفاده از دمنوش‌ها و ميوه‌ها و غذاهايي كه مي‌توانند به آرامش شما كمك كنند، به ذكرهاي آرامبخش هم متوسل شويد. به لحظات لبخند و شادي كودكتان فكر كنيد و از اين نعمت الهي لذت ببريد.
- نترسيد
«چشمتان سرخ مي‌شود؛ مثل دو كاسه‌خون. نه فقط سر كه تمام بدنتان درد مي‌كند؛ انگار همين الان از چرخ گوشت درآمده باشيد. كوفته‌ايد و حال بلند شدن از جايتان را نداريد. از بيني‌تان آب شره مي‌كند و گلويتان مي‌سوزد. حتي آب دهانتان را نمي‌توانيد قورت دهيد از بس كه دردناك است. بي‌حوصله مي‌شويد و به همه پرخاش مي‌كنيد... .»
ترسيديد؟ اينها علائم سرماخوردگي است كه همگي بارها درگير آن شده‌ايم و شما درباره هر مشكل ديگري هم بخوانيد همين‌قدر ترسناك است. پس با خواندن مطالب درباره افسردگي پس از زايمان، به جاي ترسيدن فقط بايد حواستان جمع‌تر شود.
ممكن است بعد از صحبت با مادران ديگر يا خواندن مطالبي مانند مطلب بالا اين حس در شما تقويت شود كه اولا حتما بعد از زايمان افسرده خواهيد شد و ثانيا از پس همه اين كارها و محدوديت‌ها بر‌نمي‌آييد. نترسيد، شما نخستين نفري نيستيد كه قرار است با اين شرايط مواجه شويد. نگاهي به مادر خودتان بيندازيد. شما هم مانند ايشان و مادر‌هاي ديگر، روزهاي شيرين را پشت سر خواهيد گذاشت.