آرسنیک دو شکل شیمیایی دارد: غیرآلی و آلی. شکل غیرآلی سمیت بیشتری دارد.
ارسنیک بهطور طبیعی در قشر زمین وجود دارد، اما منابع آلایندهای مانند آفتکشهای بر پایه آرسنیک و کود مرغی (مرغها ممکن است مواد غذایی حاوی آرسنیک خورده باشند) آرسنیک را وارد خاک، آب و هوا میکنند.
قرارگیری مکرر در معرض مقادیر کم آرسنیک میتواند خطر سرطانهای مثانه، ریه، پوست و نیز بیماری قلبی و دیابت نوع ۲ را افزایش دهد. بررسیهای اخیر همچنین بیانگر این هستند که قرار گرفتن جنین در معرض آرسنیک در رحم ممکن است اثراتی بر دستگاه ایمنی نوزاد بگذارد.
گیاه برنج با توجه به اینکه در آب کشت میشود، نسبت به سایر غلات راحتتر آرسنیک غیرآلی را جذب میکند. میزان آرسنیک سمی غیرآلی در برنج بسته به نوع و محل کشت آن متفاوت است و باید در آزمایشگاه تعیین شود.
آرسنیک در پوستههای بیرونی دانه برنج که در رونده تهیه برنج سفید برداشته میشوند، جمع میشود و به همین علت است که برنج قهوهای بهطور میانگین ۸۰ درصد بیش از برنج سفید آرسنیک دارد. البته در مقابل برنج قهوهای مواد مغذی بیشتری نیست به برنج سفید دارد.
سازمان غذا و داروی آمریکا در حال بررسی این موضوع بوده، اما هنوز حد مجازی برای میزان آرسنیک در برنج تعیین نکرده است. چین مقدار مجاز آرسنیک در برنج در حد ۱۵۰ بخش در هر میلیارد بخش معین کرده است. سازمان غذا و داروی امریکا بهتازگی پیشنویس راهنمایی را منتشر کرده است که در صورت تصویب تولیدکنندگان مواد غذایی را ملزم میکند تا میزان آرسنیک غیرآلی در غلات آماده تهیهشده از برنج برای کودکان در حد ۱۰۰ بخش در هر میلیارد واحد محدود نگهدارند. سازمان ایمنی غذای اروپا قبلاً محدودیت میزان آرسنیک در این سطح را در فراوردههای برنج تائید کرده است.
انجمن متخصصان کودکان آمریکا هم توصیه میکند به والدین توصیه میکنند از غلات گوناگونی مانند گندم، جو دو سر، چاودار و نه صرفاً برنج برای تهیه غذای کودکان استفاده کنند.
شیوه پختن برنج هم میتواند بر میزان آرسنیک در آن تأثیر بگذارد. هر نوع برنجی را قبلاً از پختن بخیسانید و بهطور کامل آبکشی کنید، اگر هنگام پختن به نسبت۶ فنجان آب به یک فنجان برنج استفاده کنید و آب اضافی باقیمانده پس از پخت برنج را خالی کنید. با این روش گرچه مقداری از ویتامینها و مواد مغذی برنج از دست میرود، اما حدود ۳۰ درصد از میزان آرسنیک غیرآلی برنج کاسته میشود.