مسلما سالمندان كه ديگر درگيري‌هاي زمان جواني و ميانسالي را ندارند، به برنامه‌هايي نياز دارند تا به آنها كمك كند كه اوقات خود را خوب سپري كنند. حالا ديگر تنها مشاركت سالمندان در اجتماع، خريد روزنامه يا نشستن روي نيمكت‌هاي پارك‌ها نيست. حالا سالمندان در ورزشگاه‌هاي شهر، در سالن‌هاي تئا‌تر و سينما، در نمايشگاه‌هاي محلي و خلاصه همه جاي شهر مي‌توانند حضور داشته باشند و مراكز مختلف هم با برنامه‌ريزي‌هاي خود، از حضور آنها در فعاليت‌هاي اجتماعي حمايت و استقبال مي‌كنند. به مناسبت روز جهاني سالمندان، پيشنهادهايي براي پركردن مطلوب اوقات فراغت اين تاج‌سرهاي خانه‌ها داريم.
- بفرماييد كانون جهان‌ديدگان
در سال ۱۳۸۵، در هر منطقه شهر تهران يك كانون جهان‌ديدگان تشكيل شد و حالا 374كانون جهان‌ديدگان در سطح شهر فعالند؛ يعني به‌ازاي هر محله يك كانون. كانون جهان‌ديدگان 7كميته دارد؛ كميته فرهنگي اجتماعي، كميته هنري، كميته گردشگري، كميته ورزشي، كميته بهداشت و سلامت، كميته روابط عمومي و اطلاع‌رساني و كميته ساماندهي. همه كار‌ها و برنامه‌ريزي‌هاي مربوط به كانون‌ها و كميته‌هايش را سالمندان داوطلب محله‌ها انجام مي‌دهند. افراد داوطلب در اين كميته‌ها براساس توانايي‌هاي خود تقسيم مي‌شوند و مثلا كساني كه مديريت خوبي دارند، در كميته ساماندهي و كساني كه در زمينه‌هاي هنري و... سررشته دارند در كميته مربوط به‌خود فعاليت مي‌كنند. اعضاي كميته، با ارتباط‌هايي كه با سازمان‌ها و تشكيلات مختلف برقرار مي‌كنند، فعاليت‌هاي خود را شكل مي‌دهند و مثلا از تخفيف‌هاي ويژه‌اي براي استفاده از امكانات ورزشي و فرهنگي شهر بهره‌مند مي‌شوند.
- استفاده از خدمات سلامت
اوقات فراغت سالمندي، بهترين فرصت است براي رسيدگي‌كردن به وضعيت سلامت. توجه به سلامت سالمندان، از اهميت زيادي در اين سن برخوردار است. خانه‌هاي سلامت هر محله، ساعت‌هايي را در هفته به بررسي سلامت سالمندان اختصاص مي‌دهند و پزشكان به ويزيت رايگان آنان مي‌پردازند. اين پزشكان اغلب از پزشكاني هستند كه داوطلبانه اين كار را انجام مي‌دهند. بين اعضاي كميته بهداشت و سلامت كانونهاي سالمندان هم معمولا پرستاراني وجود دارند كه به پزشك در تزريقات و كارهاي ديگر كمك مي‌كنند. تست فشارخون و قندخون به‌صورت مرتب از سالمندان گرفته مي‌شود. معمولا دانشجوهايي كه براي تكميل پايان‌نامه خود به كانونهاي سالمندان سر مي‌زنند هم از كساني هستند كه در مشاوره‌هاي روانشناسي يا ساير رشته‌هايي كه در تخصص‌شان است به سلامت اعضاي كانون‌ها رسيدگي مي‌كنند و در عين حال به كارهاي تحقيقاتي خود مي‌رسند.
- گردشگري فراموش نشود
در تحقيقات مختلفي كه درباره مشكلات سالمندان انجام شده، يك نتيجه مشترك به‌دست آمده و آن اينكه بزرگ‌ترين مشكل آنها، تنهايي است. خب، حالا سالمندان چطور مي‌توانند از اين تنهايي فرار كنند؟ پيشنهاد ما حضور در تورهاي گردشگري است كه اتفاقا به نام خود آنها برپا مي‌شود. در بسياري از محله‌ها، هر هفته تورهايي يك‌روزه براي اعضاي كانونهاي سالمندان برگزار مي‌شود. كانون‌ها، از طرف مديريت شهري، كمك‌هزينه‌هايي را براي برگزاري تورهاي گردشگري دريافت مي‌كنند. اينكه مقصد تور گردشگري كجا باشد را اعضاي كانون و شركت‌كنندگان در تور‌ها تعيين مي‌كنند. ممكن است بخواهند در تورهاي يك‌روزه، از موزه‌هاي شهر ديدن كنند يا با پرداخت مابه‌التفاوت هزينه‌هاي سفر، به استان‌هاي ديگر بروند. در ضمن محله‌ها و مناطق براي برگزاري تور‌ها با يكديگر در تعامل هستند؛ مثلا اگر توري در يكي از كانون‌ها برگزار شود و ظرفيت خالي داشته باشد، به محله‌ها و مناطق ديگر هم اعلام كرده و صندلي‌هاي خالي خود را پر مي‌كند.
- حضور در دوره‌هاي آموزشي
سالمنداني كه در كانونهاي سالمندان عضوند، توانمندي‌هاي خود را معرفي مي‌كنند تا به ديگران آموزش بدهند. ناحيه‌ها و محله‌هاي مختلف، از حضور چنين افرادي براي برگزاري دوره‌هاي آموزشي در كانون‌ها استفاده مي‌كنند و مهارت‌ها به ديگران هم آموخته مي‌شود. ديگر كانونهاي محلي هم با سالمندان در ارتباط و تعاملند. آنها براي برگزاري كلاس‌هاي آموزشي، ظرفيت‌هاي خالي خود را با اعضاي كانون سالمندان پر مي‌كنند. نشست‌ها و كارگاه‌هاي آموزشي مختلفي در اين كانون‌ها برگزار مي‌شود؛ مثل دوره‌هاي شناسايي مشكلات و بيماري‌هاي سالمندي و راه‌هاي پيشگيري از آنها، نشست‌هاي آموزشي با موضوع‌هاي سالمندي و سكته مغزي، دارو‌ها، سالمندي و بيماري‌هاي قلبي، سالمندي و بي‌اختياري ادرار، سالمندي و افسردگي، سالمندي و حواس پنج‌گانه، تغذيه صحيح در سالمندان، سوءرفتار با سالمندان و سالمندي و آلزايمر. اوقات فراغت سالمندان بهترين فرصت براي حضور در اين دوره‌هاي آموزشي است.
- ورزش در ميان گود
با افزايش عمر و عبور از سن ۶۰سالگي، تحرك و اعمال فيزيولوژيكي بدن كاهش پيدا كرده و كارايي قلب و شش‌ها سير نزولي پيدا مي‌كند. تحقيقات تازه محققان هم نشان مي‌دهد كه وقوع پيري زودرس با بي‌حركتي بدني ارتباط مستقيم دارد. كار‌شناسان بر اين باورند كه با ورزش و تحرك مي‌توان ضرباهنگ پيري جسمي را كند‌تر كرد و اميد به زندگي را افزايش داد. سالمندان در سراي محلات مي‌توانند با هماهنگي سازمان ورزش شهرداري تهران، در رقابت‌هاي جذاب و پرنشاط طناب‌كشي، دارت، تيراندازي، پينگ‌پنگ، پياده‌روي و... شركت كرده و توانشان را به رخ حريفانشان بكشند. اين برنامه‌ها در هفته مربوط به سالمندان بيشتر خواهد بود اما برنامه‌هاي ورزشي تنها مختص اين هفته نيست. اداره سلامت شهرداري با همكاري سازمان ورزش، برنامه ورزش صبحگاهي ويژه سالمندان را در بسياري از بوستان‌هاي شهر دنبال مي‌كند.
- حضور فعال در خانه‌هاي خدا
معمولا در همه مساجد مي‌توان تعدادي ريش‌سفيد و پا به سن گذاشته را پيدا كرد كه براي حضور در نماز جماعت به مسجد مي‌آيند. خب، سالمندان مي‌توانند دايره فعاليت‌شان در مسجد را فقط به همين اقامه نماز جماعت يا حضور در مراسم مذهبي مختلف محدود نكنند. آنها مي‌توانند با حضور در هيأت‌امناي مساجد و با كمي وقت گذاشتن، در مديريت و اجراي برنامه‌هاي مختلف مسجد محل‌شان مشاركت داشته باشند. اينطوري، هم آخرتشان را مي‌سازند و هم اوقات فراغت‌شان را به بهترين شكل ممكن پر مي‌كنند. حتي مي‌توانند به خادمان مساجد در نگهداري اين اماكن مذهبي كمك كرده يا به هر شكلي براي پررونق شدن اين خانه‌هاي خدا تلاش كنند. همچنين مي‌توانند با ديگر سالمنداني كه براي نماز جماعت به مسجد مي‌آيند، يك گروه سالمندي تشكيل دهند و برنامه‌هاي مختلفي را براي خودشان به اجرا درآورند، حالا اين برنامه‌ها، هم مي‌تواند آموزشي و فرهنگي باشد و هم تفريحي و گردشگري.
- كارت منزلت در جيب شما
«كارت منزلت» كارتي است كه براي افراد بالاي 65سال صادر مي‌شود كه با استفاده از آن مي‌توانند از مترو و اتوبوس به‌صورت رايگان استفاده كنند. سايرخدمات درنظر گرفته شده، به‌صورت رايگان يا با تخفيف ويژه است كه شامل استفاده رايگان از سالن‌هاي سينمايي فرهنگسراهاي تهران، استفاده رايگان از دوره‌هاي آموزشي مراكز فرهنگي هنري شهر براي يك كلاس در هر فصل، استفاده رايگان از سالن‌هاي ورزشي و استخرهاي تحت پوشش سازمان فرهنگي هنري و شهرداري تهران (منطقه محل سكونت)، عضويت رايگان در كتابخانه سازمان فرهنگي هنري شهرداري و... است. سالمندان براي دريافت اين كارت بايد به فرهنگسراي اميد در ميدان امام‌حسين، خيابان ۱۷ شهريور، خيابان خشكبارچي، بوستان خيام بروند. اما يك راه ساده‌تر هم هست؛ علاقه‌مندان مي‌توانند براي ثبت نام به وبگاه manzelat.farhangihonari.ir مراجعه كنند و ضمن اطلاع از شرايط ثبت‌نام، اقدام به نام‌نويسي كرده و پيگير روند صدور و دريافت كارت خود باشند.