حالا که مجبور به زندگی در شهرهای بزرگی همچون تهران هستیم و باید مشکلات متعددی شامل شلوغی و ازدحام جمعیت، ترافیک سنگین وسایل نقلیه، سختی تردد، آلودگی هوا، سر و صدای زیاد و بسیاری موارد دیگر مانند اینها ـ که همگی برای ما استرس‌زا هستند ـ را تحمل کنیم، لااقل به دنبال فراهم کردن محیطی آرام و راحت در خانههایمان باشیم؛ به این ترتیب در این چند ساعت حضورمان در فضای خانه، بخشی از استرس روزانه‌مان جبران شده و روز بعد دوباره با انرژی بیشتری با مشکلات مواجه خواهیم شد.
در چنین پروژه‌ای باید سراغ عناصر اصلی دکوراسیون رفته و از آنها به عنوان ابزاری برای دستیابی به این هدف استفاده کرد.
رنگ باختن استرس با رنگ
یکی از مهم‌ترین عوامل برای کاهش سطح استرس در خانه شما، انتخاب پالت رنگی آرام‌بخشی است که با روحتان ارتباط برقرار کند در واقع رنگ‌ها می‌توانند مانند دارویی قوی روی جسم و روح تأثیر بگذارند.
در روزگاران قدیم نیز فلاسفه چینی، هندی و مصری روی درمان با رنگ تحقیقات بسیاری کرده‌اند که هنوز نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ این علم را رنگ‌‌درمانی (Chromo therapy) می‌گویند.
در این علم، انرژی‌‌های فیزیکی و ذهنی شما از طریق رنگ تحریک می‌شود و درست به همین علت است که برای هر فضایی با توجه به کارایی آن، پالت رنگی مناسبی مورد نیاز است.
به عنوان مثال، فضایی مانند اتاق نشیمن یا همان هال، برای استراحت پس از کار پراسترس روزانه و همچنین رفع خستگی جسمی و روحی فرد مهیا شده است ولی اگر قرار باشد پالت رنگی محیط از رنگ دیوارها گرفته تا لوازم دکوراسیونی شامل مبلمان، پرده و غیره به جای القای حس آسودگی، به عنوان یک عامل محرک عمل کند، هرگز استرس جای خود را به آرامش و راحتی نخواهد داد؛ بنابراین در چنین محیط‌هایی از انتخاب رنگ‌های گرم شامل قرمز، زرد و نارنجی در سطوحی وسیع بپرهیزید.
این رنگ‌ها تحریک‌کننده بوده و ضربان قلب را نیز افزایش می‌دهند در نتیجه سبب ایجاد هیجان یا عصبانیت و بی‌قراری در شما می‌شود، در حالی که رنگ‌های سرد شامل آبی و سبز، آن تأثیر را بر ضربان قلب نداشته و برعکس شما را به داشتن حسی آرام تشویق می‌کند.
این موضوع در مورد فضای اتاق خواب نیز صادق است؛ به عنوان مثال، با کاربرد رنگ آبی روشن در اتاق خواب، علاوه بر اینکه ضربان قلب و فشارخون کاهش می‌یابد، تنفس‌ها عمیق‌تر و آرام‌تر شده و این حالت در خواب شما نیز تأثیر می‌گذارد.
البته این پیشنهاد به این معنی نیست که همه سطوح اتاق را به رنگ آبی رنگ‌آمیزی کرده و لوازم دکوراسیونی شامل پرده، روتختی و دیگر لوازم را نیز آبی انتخاب کنید بلکه کاربرد سطح وسیع‌تری از این رنگ در کنار دیگر رنگ‌های هماهنگ با آن هم هدف موردنظر را تأمین می‌کند.
نقش نور در کاهش استرس
همه ما نه‌تنها برای حفظ سلامت جسمانی بلکه برای تعادل و سلامت روحی‌مان به نور خوب و با کیفیت نیاز داریم و بر هیچ‌کس پوشیده نیست که نور خورشید بهترین نور برای این امر است.
تحقیقات دانشمندان نیز نشان داده است که اشعه ماورای بنفش نور خورشید روی هورمون سرتنین (sertonin) که نقش تاثیرگذاری بر فعالیت‌های مغز و احساسات ما دارد، اثر می‌گذارد.
بنابراین با تمام این تفاسیر، خانه‌ای انتخاب کنید که به لحاظ موقعیت جغرافیایی و نیز پنجره‌ها، بیشترین بهرهمندی را از نور طبیعی داشته باشد و از طرف دیگر مسئله اصلی اینجاست که هر قدر که به موضوع بهرهمندی از نور طبیعی بیندیشیم، به ناچار پس از چند ساعت مجبور خواهیم بود، جایگزینی برای آنها در محیط خانه تعیین کنیم که همانا نور مصنوعی است.
البته این نور با توجه به تنوع موجود در نورپردازها و نوع نور ساطع شده از آنها، نقش مؤثری را بر روح و روان و نیز ایجاد آرامش یا استرس برعهده دارد؛ پس در انتخاب آنها نیز رعایت دقت، لازم و ضروری است.
علاوه بر این، رنگ‌ها نیز تحت‌تأثیر نورها نماهای مختلفی از خود به نمایش می‌گذارند، در نتیجه، نورهایی انتخاب کنید که هنگام تابش بر رنگ‌های موجود در سطوح مختلف فضای خانه‌تان، تأثیر منفی به جای نگذارند.
به عنوان مثال هرگز در اتاق‌نشیمن از لامپ‌های فلورسنت یا هر نوع لامپ دیگری با نور شبیه به آن استفاده نکنید.
برای نورپردازی چنین فضایی باید تلفیقی از چند نوع نور به کار رود که همگی نوری گرم داشته باشند.
البته اگر می‌خواهید در اتاق‌نشیمن مدتی را با حس آرامش بیشتری سپری کنید، نور آباژور به همراه نور حاصل از چند شمع روشن، فضایی رمانتیک و آرام را به وجود می‌آورند.
بسیاری از کارشناسان بر این عقیده‌اند که نور خیلی زیاد ـ چه از نوع طبیعی و چه از نوع مصنوعی ـ به جای ایجاد حس راحتی و آسایش ممکن است سبب بروز هیجانات زیاد شود. همچنین ممکن است سردرد و ناراحتی‌های چشمی را در پی داشته باشد.
سریع‌ترین راه برای دستیابی به آرامش
با توجه به اینکه تمرکز روی یک نقطه نوعی مراقبه (meditation) است، همان‌طور که خسته از کار روزانه روی مبل اتاق نشیمن لم داده‌اید، شمعی روشن کرده و به شعله آن چشم بدوزید.
با این کار پس از 5 تا 10 دقیقه فشارخون شما کاهش یافته، سطح هورمون آدرنالین در خون پایین آمده، تنفس راحت و عمیق‌تر شده و کم‌کم استرس‌ها از بین رفته و آرامش تمام وجودتان را فرا‌می‌گیرد.
شلوغی؛ عامل ایجاد استرس
همه ما به اندازه کافی در شهری پر ازدحام زندگی می‌کنیم که برای تردد در خیابان‌ها و پیاده‌رو، مدام باید مراقب برخورد نکردن با موانع مختلف باشیم. پس لااقل دیگر خانههایمان را که این روزها از وسعت چندانی نیز برخوردار نیستند، با انبوهی از لوازم بزرگ و عظیم‌الجثه شلوغ نکنیم.
به این ترتیب، دیگر به هنگام حرکت در فضای خانه نگران برخورد خود و اهالی خانواده با لوازم مختلف و امکان بروز مشکلات جسمانی ـ به‌خصوص برای بچه‌ها ـ نخواهیم بود؛ این موضوع خود راهی برای کم کردن استرس در خانه است.
علاوه بر این، مشکل شلوغی فضا تنها حاصل کارب
د لوازم زیاد و بزرگ دکوراسیونی روی زمین نیست بلکه استفاده از طرح‌های شلوغ و درهم برای پوشش سطوح مختلف، نصب تابلوهای بزرگ و متعدد روی دیوارها، پر کردن روی میزها و کابینت‌های آشپزخانه با لوازم کاربردی و تزئینی و خرده‌ریزها، همگی برای افراد خانواده که مجبور به حضور طولانی‌مدت در این فضا هستند، به لحاظ دیداری نیز خسته‌کننده و استرس‌زا خواهد بود.
آرامشی که انسان در محیطی خلوت به دست می‌آورد، هیچ‌گاه قابل مقایسه با حس حضور در محیطی شلوغ و پرازدحام نیست.
عایق‌بندی در مقابل سر و صدا
وقتی در خانه‌ای زندگی می‌کنید که سر و صدای بیرون امکان استراحت یا حتی خوابی راحت را به شما نمی‌دهد، چه انتظاری از ایجاد حس آرامش خواهید داشت؟!
در چنین فضایی سطح استرس شما افزایش یافته و عصبی‌تر می‌شوید.
پس بهترین اقدام حذف عوامل پدیدآورنده یا تشدیدکننده استرس است و این کار از طریق عایق‌بندی میسر خواهد شد.
به عنوان مثال، اگر در جوار خیابان اصلی یا بزرگراه مسکن گزیده‌اید، کاربرد دزدگیر و نیز جایگزین کردن پنجره‌های دوجداره را در صدر اقدامات عایق‌بندی خانه خود قرار دهید.
چند اقدام اورژانسی برای کاهش استرس
برای کاهش هر چه بیشتر استرس در خانه از ابزارهای کمکی استفاده کنید:
1 – پخش صدایی آرام‌بخش، یکی از بهترین روش‌های ایجاد آرامش و به اصطلاح ریلکسیشن (relaxation) است.
این موسیقی‌ها اغلب از صداهای طبیعت مانند آواز پرندگان، صدای امواج دریا، قطرات باران و خش‌خش برگ‌ها ساخته شده‌اند.
با گوش کردن به این موسیقی‌ها تأثیر معجزه صدا و موسیقی را در روح و روان خود احساس می‌کنید.
علاوه بر اینها، شما می‌توانید با خرید آب‌نمایی زیبا و قرار دادن آن در گوشه‌ای از اتاق‌نشیمن یا اتاق خواب به جای صدای ضبط شده جریان آب، از صدای واقعی آن و نیز انرژی حاصله نیز بهره‌مند شوید.
با شنیدن این صدای خوش در فضایی مناسب، بخش اعظمی از استرس‌های شما برای چند ساعت هم که شده از بین خواهد رفت.
2 – در دکــوراسیون فضــای خانه‌تان علاوه بر لوازم بی‌جان دکوراسیونی و کاربردی، از گیاهان و گل‌های طبیعی هم استفاده کنید. وجود این عناصر طبیعی، حس حضور طبیعت و نیز نیروی حاصل از آن را در وجود شما ایجاد کرده و اضطراب و استرس را کمرنگ می‌کند. علاوه بر این، وجود گل‌های رنگارنگ، فضا را شاد و پرانرژی می‌کند.
3 – عطر درمانی یکی دیگر از راه‌های کاهش‌دهنده استرس در هرگونه فضای بسته‌ای از جمله خانه است.
برای این منظور چند روش وجود دارد:
الف) همیشه چند شاخه گل تازه و معطر در خانه داشته باشید.
ب) بسیاری از گل‌ها و گیاهان معطر حتی به حالت خشک نیز همچنان فضا را عطرآگین کرده و حتی برخی از آنها مانند اسطوخودوس، خاصیت آرام‌بخشی دارند. بنابراین کیسه‌های توری‌ای آماده کرده و پس از پر کردن کیسه‌ها با این قبیل گیاهان و گل‌ها، آنها را در قسمت‌های مختلف خانه از جمله اتاق خواب و نشیمن آویزان کنید.
نکته: شما می‌توانید مقداری از این گیاهان را در مقداری آب بریزید و روی شعله کم اجاق گاز یا وارمر قرار دهید تا با تبخیر آب حاصل از جوشیدن این گیاهان در آب، هوای محیط نیز معطر می‌شود.
ج) این روزها شمع‌های معطر بسیاری در شکل‌ها و فرم‌های مختلف به بازار آمده است؛ کافی است شما شب‌هنگام یک یا دو عدد از آنها را در خانه روشن کنید و هم از انرژی آتش نیرو بگیرید و هم به این ترتیب، بوی خوشی فضای خانه شما را دربر می‌گیرد؛ البته روشن کردن عود نیز یکی دیگر از مهم‌ترین روش‌هاست.
د) اگر هیچ‌یک از راهکارهای فوق برایتان امکان‌پذیر نبود، از اسپری‌های خوشبوکننده هوا استفاده کنید. فقط اسپری‌ای انتخاب کنید که عطری تند و سردردآور نداشته باشد.