شايد هم ريختن يك ظرف اسيد باشد؛ هرچه هست مي‌سوزاند تن بعضي مردان و زنان را. آنها كه مي‌مانند هم به‌خاطر ظاهر بد و نازيبايشان نمي‌توانند حتي جلوي آيينه بروند و همين زندگي را براي آنها سخت‌تر مي‌كند. اما حالا دكتر محمدجواد فاطمي به همراه برخي پزشكان، پرسنل و خيرين، انجمني را به نام ققنوس تشكيل داده تا بتواند به آسيب ديدگان سوختگي كمك كند.
- آغاز راه
حدود 3سال پيش خانمي كه به‌شدت از ناحيه دست و صورت دچار سوختگي شده بود نزد دكتر فاطمي براي درمان رفت. او بر اثر انفجار گاز دچار سوختگي شده بود و حالا به‌خاطر ظاهرش همسرش او را ترك كرده بود و او تحت پوشش پدرش بود. متأسفانه به خطر شرايط بد مالي درمان براي او درست انجام نشده بود و دست‌هايش دچار چسبندگي شده بودند. او با كمك دكتر فاطمي و خيرين، تحت عمل جراحي قرار گرفت و كمي بهبود پيدا كرد. آن خانم به دكتر فاطمي گفته بود: «اگر شما هم من را رد كرده بوديد تصميم داشتم خودم را زير ماشين بيندازم اما حالا بعد از 3سال مي‌توانم خودم براي فرزندم غذا درست كنم». همين جمله سبب مي‌شود تا دكتر فاطمي به فكر راه‌اندازي جايي باشد تا به اين بيماران كمك كند.
دكتر فاطمي مي‌گويد: «خوشبختانه پتانسيل افراد خير در جامعه وجود دارد اما بايد جايي باشد كه به آنها آگاهي بدهد و فعاليت آنها را متمركز و هدايت كند. از اين‌رو ابتدا در بيمارستان‌هاي شهيد مطهري و حضرت فاطمه(س) انجمن حمايت از بيماران سوخته را تشكيل داديم كه نزديك به 2سال است كه فعاليت مي‌كند و اميدواريم فعاليت آن به‌زودي به سراسر ايران گسترش يابد».
- آموزش پيشگيري
گاهي فقر و مشكلات اقتصادي سبب مي‌شود تا خانواده‌ها استاندارد‌ها و نكات ايمني را براي فضاي فيزيكي، گرمايش يا پخت‌وپز رعايت نكنند و دچار سوختگي شوند. همچنين اغلب نمي‌دانند بعد از سوختگي چه‌كار كنند، براي همين مراحل درمان هم خوب پيش نمي‌رود و فرد علاوه بر مشكلات جسمي دچار مشكلات روحي و رواني هم مي‌شود. دكتر فاطمي مي‌گويد: «به اعتقاد ما فقط فكركردن به درمان سوختگي راه‌حل كمك به بيماران نيست و بايد پيشگيري كرد، از اين‌رو يكي از سياست‌هاي انجمن، پيشگيري در زمينه سوختگي‌هاي حرارتي، شيميايي و الكترونيكي است و اعتقاد دارد فرهنگسازي، استانداردسازي و آموزش مهم‌ترين اقدام است».
آمار نشان مي‌دهد كه متاسفانه خودسوزي در استان‌هاي مرزي مانند ايلام و كردستان، سيستان و بلوچستان و بيشتر هم در اقليت‌هاي قومي شايع است. در همين زمينه كميته پيشگيري انجمن ققنوس كلاس‌هاي آموزشي فراواني را برگزار كرده و با تهيه كتاب و فيلم‌هاي آموزشي درصدد كاهش آمار است. او مي‌گويد: «متأسفانه رسانه‌هاي عمومي نقش خود را در اين زمينه به خوبي ايفا نمي‌كنند و راه‌هايي كه مي‌توان اين آموزش‌ها را داد پر از بن‌بست و سختي است. صدا و سيما و رسانه‌ها مي‌توانند فرهنگسازي كنند تا مردم ياد بگيرند سوختگي چيست و چطور مي‌توان جلوگيري كرد و يا اگر پيش آمد چكار كنند تا كمتر صدمه ببيند». آمار دقيقي در زمينه سوختگي وجود ندارد و ارقام تقريبي است. بر اين اساس حدود 150 تا 200هزار فرد سالانه مي‌سوزند و حدود 22 تا 30 هزار نفر از آنها دچار سوختگي شديد مي‌شوند كه بايد در بيمارستان‌هاي سوختگي بستري شوند، اين در حالي است كه از اين تعداد سالانه حدود 3هزار نفر مي‌ميرند. در تهران سالي 2 تا 3هزار نفر در 2 مركز سوختگي شهيد مطهري و شهداي يافت‌آباد بستري مي‌شوند. اما تجهيزات مناسبي در بيمارستان‌هاي كشور وجود ندارد به‌طوري‌كه قرار بود تا پايان سال 94، 2 هزار و 400تخت براي بيماران سوختگي در كشور وجود داشته باشد اما اكنون فقط 1300 تخت وجود دارد. او مي‌گويد: «آموزش ناكافي، رعايت‌نكردن دقيق ايزولاسيون بيماران، پانسمان‌هاي گران‌قيمت و نبود تكنولوژي‌هاي جديد همه دست به‌دست هم داده است تا نتيجه درمان ما معادل سال 1970تا 1975كشورهاي توسعه‌يافته باشد و اين يعني فاجعه. بايد با استانداردسازي و افزايش تخت‌هاي سوختگي، آموزش كافي و مداوم و نظارت و ارزيابي دقيق و تجهيز مراكز به تكنولوژي و تجهيزات لازم و نيز استفاده از پانسمان‌هاي مفيد و مؤثر و رعايت دقيق ايزولاسيون بيمار به بهبود كيفيت خدمات و كاهش مرگ‌ومير كمك كنيم».
- خدمات به بيماران
متأسفانه بسياري هستند كه به‌خاطر مشكلات مالي درمان را نيمه كاره رها مي‌كنند. اما حالا دكتر فاطمي مي‌گويد كه انجمن ققنوس به بيماران سوخته كمك مي‌كند و تمام آنهايي كه مشكل دارند مي‌توانند به انجمن مراجعه كنند. همچنين اين انجمن با وزارت بهداشت و درمان در تعامل است تا در زمينه تجهيزات بيمارستان‌ها كمك كند.