براي گذراندن اين اوقات فراغت هم، راه‌هاي زيادي وجود دارد؛ رفتن به مراكز فرهنگي، باشگاه‌ها و شايد هم رفتن به دامان طبيعتي كه در اطراف همين شهرهاي بزرگ است. باور كنيد در اطراف تهران خودمان، جاهايي هست كه حتي اگر با طبيعت ديگر نقاط كشور برابري نكند، دست‌كمي هم از آنها نخواهد داشت. طبيعت‌گردي، هم فال است و هم تماشا، هم گذران اوقات فراغت است و هم بازگشت به جايي كه از آن آمده‌ايم.
- طبيعت‌گردي آسان
با وجود اينكه فرهنگ اين روز‌ها آنقدر دستمالي شده كه معني‌اش را از دست داده و بهتر است در متون و مقالات كمتر از آن استفاده شود، بايد گفت دوستان عزيز! يك طبيعت‌گردي ساده، يك تفريح سالم و انرژي‌بخش هم فرهنگ خودش را دارد. وسط پاركي كه پر از نيمكت است چادر برپا كردن براي 2ساعت چه لذتي دارد؟ چه سودي از طبيعت مي‌بريم؟ اگر در حياط خانه‌مان بود چه فرقي مي‌كرد؟ خوشبختانه امروز طبيعت بيش از هروقت ديگري ارزش خودش را يافته و ما نيز به خوبي اين را مي‌دانيم كه براي بازيابي انرژي، تمدد اعصاب و سلامت خود مي‌توانيم از يك تعطيلي كوچك استفاده‌هايي به‌مراتب بزرگ‌تر كنيم، به شرط آنكه براي گذراندن يك روز جمعه اتومبيل‌مان را تا خرخره از وسايل و لوازم پر نكنيم. بي‌شك با يك توپ واليبال، يك فلاسك چاي و ساندويچ كتلت بيشتر مي‌توانيم از طبيعت و تعطيلي‌مان استفاده كنيم.
- سبكبار بايد بود
براي لذت بردن از طبيعت بايد از خاكي‌شدن نترسيد، بايد بتوان روي سنگ و كلوخ يا علف‌هاي نمناك از باران راه رفت، كفشي مي‌خواهد كه در برابر خار گياهان و سنگ‌هاي تيز مقاوم است. براي لذت بردن از طبيعت در يك روز تعطيل، برنج و جوجه را با يك پارچ دوغ خوردن، باعث مي‌شود كه مثل يك مار پيتون كه گوزن بالغي را خورده، چشمانمان سنگين شده و گوشه چادر مسافرتي كذايي خواب‌مان ببرد. بعد از خواب هم كه چاي و تخمه آفتابگردان خوردن... اين طبيعت‌گردي بيشتر نوعي سفر شكنجه‌آور است. در واقع تمام اين كارهايي كه معمولا در طبيعت‌گردي‌هاي ما انجام مي‌شود، همان‌هايي است كه در خانه‌مان يا هرجاي ديگري هم انجام مي‌دهيم و مي‌توانيم انجام دهيم، پس چه نيازي هست در اين وضعيت، كلي بنزين و انرژي بسوزانيم و به طبيعت برويم. اگر به پارك‌هاي جنگلي تهران مي‌رويد ، خب، دوچرخه‌سواري كنيد يا راهپيمايي. اگر مي‌خواهيد صبح تا شب دود قليان را از بيني‌تان خارج كنيد برويد قهوه‌خانه. اگر به سدهاي خارج شهر رفتيد توجه داشته باشيد كه هرجا آب هست نشانه اين نيست كه بايد پريد داخلش و شنا كرد!
- طبيعت‌گردي به سبك دانشجويي
شايد بتوان گفت طبيعت‌گردي دلخواه، راهي براي استفاده بهينه از وقت و ديدن و لذت بردن بيشتر از طبيعت است. كوله، شلوار و كفش كتاني، كلاه و عينك و غذايي سبك براي سبكبال بودن. در اين بين حمل‌ونقل نيز اهميت ويژه‌اي دارد. لزوما براي يك روز جمعه يا 2 روز تعطيل آخر هفته، اتومبيل شخصي شرط اصلي لذت بردن نيست. با سبك دانشجويي و سبك، بدون لوازم و اسباب دست و پاگير و اضافي مي‌توانيم سوار وسيله نقليه عمومي شويم و از ميان نزديك‌ترين مكان طبيعي آن را كه دوست داريم، انتخاب كنيم. توقع زيادي است اگر اتومبيل در پاركينگ باشد و بخواهيم فقط براي جلوگيري از آلودگي هوا و حفظ محيط‌زيست از وسيله نقليه عمومي استفاده كنيم؟
- پيشنهاد‌هايي براي طبيعت‌گردي
پيشنهاد اول: كوه‌هاي كمتر ديده شده دارآباد
كوه رفتن در روزهاي بهاري حال و هواي ديگري دارد، به همين دليل هم كوهنوردهاي حرفه‌اي براي روزهاي اوقات فراغت اين فصل برنامه‌هاي چندروزه دارند اما شما كه آماتور هستيد مي‌توانيد در اوقات فراغت اين فصل سري به همين ارتفاعات شمالي تهران بزنيد. پيشنهاد ما براي ارتفاعات شمال تهران، دارآباد است كه هم بكرتر است و هم خلوت‌تر. اين مسير يكي از زيباترين مسيرهاي كوهپيمايي و كوهنوردي است. ابتداي اين مسير، محله دارآباد در شمال شرقي شميران است. مسير مشخصي در بالادست شرقي رودخانه به سمت شمال امتداد مي‌يابد، اگر اين راه را ادامه دهيد به ابتداي دره كوچكي در سمت شرق مي‌رسيد. در ادامه، مسير در شيبي تند (يال شن سياه) رو به شمال شرقي امتداد مي‌يابد. با پيمودن اين مسير پس از حدود ۲ساعت بر لبه يال جنوبي قله مي‌رسيد. از آنجا با حركت رو به شمال و روي يالي با شيب ملايم مي‌توانيد بر فراز قله ۳۱۹۳متري دارآباد بايستيد.
پيشنهاد دوم: ديدار با قديمي‌ترين پارك تهراناگر جزو كساني هستيد كه از ديدن ساختمان، در و ديوار و اين همه آجر خسته شده‌ايد پيشنهاد ما اين است كه براي طبيعت‌گردي كوتاه‌مدت و كم‌خرج به يكي از بوستان‌هاي معروف، مجهز و البته بزرگ پايتخت برويد. شايد طبيعت اين بوستان‌ها مصنوعي به‌نظر برسند ولي شما را به حال و هواي طبيعتي بكر مي‌برند و حسابي حالتان را جا مي‌آورند. آنقدر اين بوستان‌ها زيادند كه در نزديكي خودتان به راحتي مي‌توانيد يكي از آنها را انتخاب كنيد. اما اگر دنبال پيشنهادي ويژه هستيد، ما پارك‌شهر يا همان قديمي‌ترين بوستان تهران را به شما پيشنهاد مي‌كنيم. ديدن درختان كهن و سر به فلك كشيده اين بوستان خالي از لطف نيست. بازديد از باغ پرندگان و مجموعه آكواريوم‌هاي اين بوستان شهري را از دست ندهيد تا ديداري جذاب با حيات‌وحش هم داشته باشيد. براي رفتن به اين پارك زيبا بايد به ميدان امام خميني(ره)، خيابان شهيد فياض‌بخش برويد.
پيشنهاد سوم: گردشگري كنار روددره گلابدره
بهترين پيشنهاد براي طبيعت‌گردي كوتاه مدت و كم‌خرج در تهران اين است كه يك كوله سبك از وسايل مورد نياز روزانه‌تان را جمع كنيد و راهي روددره‌هاي شمالي تهران شويد. طبيعت، انرژي آرامش‌بخش و فوق‌العاده‌اي دارد كه در هيچ‌يك از تفرجگاه‌هاي شهري نمي‌توانيد آن را پيدا كنيد. كافي است خودمان را به اين روددره‌ها برسانيم و جسم و ذهنمان را به جريان طبيعت بسپاريم، آن وقت همه آلودگي‌هاي محيط شهري را فقط طي چند ساعت پياده‌روي و تنفس عميق جبران مي‌كنيم. پيشنهاد ما در اين زمينه هم يك روددره بكر و كمتر ديده شده است؛ روددره گلابدره. اين رودخانه از ارتفاعات شمالي تهران سرچشمه مي‌گيرد. درختان سيب گلاب اطراف اين رودخانه بسيار زيباست. در ضمن گلابدره نام يكي از ييلاق‌هاي خوش آب و هواست كه مي‌تواند محلي براي يك گردشگري كوتاه‌مدت باشد. براي رفتن به اين روددره به ميدان تجريش، خيابان دربند برويد.
- سفر به عصر باستان
چشمه‌علي يك از نقاط باستاني، ديدني و تفريحي شهرري است كه در جنوب تهران و شمال اين شهر باستاني قرار دارد. اين چشمه در همسايگي ابن‌بابويه، برج طغرل، دژ رشكان و زير باروي ري واقع است. چشمه‌علي از ميان صخره‌اي بزرگ خارج و به سوي جنوب و سپس جنوب‌شرق اين شهر جاري مي‌شود. نام باستاني اين چشمه، سوريني بوده كه احتمالا منسوب به خانداني در دوره اشكانيان و ساسانيان است كه بعد‌ها به نام امام اول شيعيان، اميرالمومنين‌علي(ع) به چشمه‌علي مشهور شده است.
- 8هزار سال قدمت
چشمه‌علي قدمتي 8 هزار ساله دارد؛ يعني تولدش به زماني برمي‌گردد كه نخستين اجتماعات شكل گرفته بود. در گذشته فرش‌فروش‌ها و مردم تهران، قالي‌ها و قاليچه‌هاي خود را با اين عقيده كه آب اين چشمه خاصيتي دارد كه فرش را خوب تميز مي كند و رنگش را روشن‌تر و پرجلا مي‌سازد، در آب چشمه‌علي مي‌شستند.
چشمه‌علي شامل تپه باستاني، برج و باروهاي قديمي ري و چشمه زيرزميني است و نخستين نشانه‌هاي تمدن در آن، مربوط به سفالينه‌هاي سرخ رنگ با نقش‌هاي سياه يا قهوه‌اي سير است.
- كتيبه فتحعلي‌شاه قاجار
فتحعلي‌شاه كه اغلب براي تفريح به چشمه‌علي مي‌رفته در سال ۱۲۴۸ هجري‌قمري حكم مي‌كند بر فراز چشمه‌علي صفحه‌اي را هموار كنند و روي سنگ، تمثال وي را با بعضي از شاهزادگان نقش كنند. در ضمن بد نيست بدانيد كه چشمه‌علي در هزاره سوم پيش از ميلاد ناگهان متروك و دوباره از هزاره دوم مسكوني و آباد شد. به استناد روايت‌هاي مختلف، مادر زرتشت نيز در اين مكان متولد شده است. بر همين اساس نام ديگر چشمه‌علي، سورناست و اين اسم به باور ايرانيان مربوط به تولد مادر زرتشت در اين مكان مي‌شود.
- چگونه به چشمه‌علي برويم؟
خودروي شخصي: براي رفتن به چشمه‌علي آن هم با اتومبيل شخصي، مي‌توانيد به بزرگراه آزادگان برويد و از آنجا به خيابان فدائيان اسلام، خيابان ابن‌بابويه، خيابان شهيد‌آويني، خيابان بيست‌ودوم بهمن يا خيابان تقوي‌نيا رفته و چشمه‌علي را روبه‌روي خود ببينيد.
مترو: اما براي كساني كه ترجيح مي‌دهند از وسايل نقليه عمومي استفاده كنند، راه‌هاي خوبي براي رسيدن به چشمه‌علي وجود دارد. تنها كافي است سوار متروي خط يك «تجريش- حرم مطهر» شده و در ايستگاه شهرري پياده شوند. از آنجا هم مي‌توانند به راحتي با ناوگان عمومي مكمل به ميدان شهرري و چشمه‌علي بروند.
اتوبوس: اگر تمايل داشتيد با اتوبوس به اين محل برويد راه مناسب، استفاده از اتوبوس‌هاي محلي است كه از خيابان شهيد‌آويني عبور مي‌كنند. اتوبوس‌هاي مهدي‌آباد و باقرشهر از پايانه شهرري در مجاورت ايستگاه متروي شهرري در دسترس شماست.
- تنقلات فراموش نشود
اگر جزو كساني هستيد كه مي‌خواهيد اصول طبيعت‌گردي را رعايت كنيد كه هيچ اما اگر دوست داريد يك طبيعت‌گردي متفاوت داشته باشيد، پيشنهادهاي ما را جدي بگيريد.
اگر هيچ وسيله‌اي هم براي گردشگري در طبيعت نمي‌بريد، بساط جوجه‌كباب را فراموش نكنيد. اصلا طبيعت‌گردي بدون جوجه مثل رفتن به خانه بخت بدون جهيزيه است. يادتان باشد كه جوجه‌كباب واقعي آن است كه روي آتش شاخه درختي كه خودتان بريده ايد درست شده باشد.
يكي از بهترين راه‌ها براي بازگشت زباله‌ها به چرخه طبيعت، رساندنشان به طبيعت است. خب بهتر است زباله‌ها را با خودمان به طبيعت ببريم تا زودتر به طبيعت برسند؛ به اين ترتيب،كار شهرداري ها را هم براي امحاي زباله كمتر كرده ايم.
خيلي خودتان را خسته نكنيد. نخستين جاي ممكن بنشينيد و خوردن تنقلات، ميوه و آجيل را آغاز كنيد. اصلا اصل طبيعت‌گردي هم خوردن تنقلات است.پوست تخمه و پسته مقوي ترين كود براي درختان است ، آن را خوب پخش كنيد.
به جاي اينكه روي درختان يادگاري بنويسيد كه بگويند شما آدم بي‌فرهنگي هستيد، يك شاخه بزرگ از يك درخت را بكنيد و به‌عنوان يادگاري با خودتان به منزل ببريد. اين جوري بهتر نيست؟
اگر از صداي آب جاري و پيچيدن صداي باد در لابه‌لاي برگ‌ها و كلا از صداهاي طبيعي بدتان مي‌آيد، چاره‌اش بردن يك اسپيكر پرتابل به طبيعت است. اينجوري با يك موسيقي دلخواه همه را از اين صداهاي طبيعي نجات مي‌دهيد.
- طبيعت فقط شمال نيست
تا صحبت از طبيعت مي‌شود همه اول ياد شمال ايران مي‌افتند. در اينكه طبيعت شمال بي‌نظير و زيباست شكي نيست، اما طبيعت فقط شمال نيست. البته نسل جوان چرخش ۱۸۰ درجه‌اي از خودش نشان داده و حالا اگر از خيلي جوان‌هاي امروزي بپرسيد خواهند گفت: «طبيعت فقط جنوب...» طبيعت فقط جنوب ايران هم نيست، هرچند طبيعت جنوب با‌ابهت و مسحور‌كننده است.
آگاهي و اطلاع كامل از محيطي كه در آن زندگي مي‌كنيم مي‌تواند كمك كند تا به جاي تحمل سختي و اتلاف زمان و پول، ايجاد ترافيك‌هاي جاده‌اي و آلودگي هوا، در همين تهران خودمان طبيعتي را بيابيم كه فراغتي پر از اكسيژن و سلامتي برايمان به ارمغان آورد. اما متأسفانه در اين روزهاي پرترافيك و شلوغ كمتر كسي حوصله و وقت دارد تا براي يافتن طبيعتي زيبا (با توجه به خواست هركس اين زيبايي متفاوت است) نقشه جاذبه‌هاي طبيعي تهران را پيدا و در آن جست‌وجو كند. در ضمن ما آدم‌ها هميشه دنبال كار راحتيم، راه‌هاي جديد را آزمايش نمي‌كنيم، دنبال ردپا يا جاي چرخ اتومبيلي كه روي جاده است حركت مي‌كنيم...
براي گذراندن تعطيلي به جايي جز جاده چالوس فكر نمي‌كنيم. اما بياييد اين بار قبل از تصميم‌گيري در حدود 10دقيقه وقت بگذاريد و جاي تازه‌اي را براي گذراندن يك تعطيلي كوچك بيابيد. مطمئن باشيد در همين استان تهران طبيعتي زيبا را خواهيد يافت كه با كمترين دردسر مي‌توانيد به آنجا برويد. شايد ندانيد اما در همين تهران پر از دود، كلي جاي ديدني و نسبتا بكر وجود دارد.