نه، شوخی نیست؛ همین هفته گذشته، جشنواره‌ای در تهران برگزار شد که به برگزیدگان‌اش «سینی شاغلام نشان» هدیه داد! کل قضیه خنده‌دار است و همین هم نکته چنین جشنواره‌ای است. هفته قبل کمدین‌های برجسته این سال‌ها روی سن رفتند تا در «جشنواره فیلم کمدی گل‌آقا» جایزه بگیرند؛ جشنی که همه اتفاقات آن براساس طنز و خنده شکل گرفته بود. از دبیر جشن تا برنده‌ها، همگی اهل شوخی بودند و جدی‌ترین اتفاقش اهدای جایزه «سینی» به برندگان بود!
«این جشنواره خلق‌الساعه نیست. ما از 15 سال پیش در فکر برگزاری چنین جشنی بودیم و گام‌های بلندی هم برداشتیم؛ حالا یا گام‌های ما زیاد بلند نبود یا سال‌ها کوتاه شده‌اند!». اینها را علیرضا خمسه می‌گوید؛ کمدین برجسته دهه 60 و 70 که دبیر این جشنواره هم بود. درست در هنگام خواندن این بیانیه نیمه‌جدی بود که یک سیاه روی سن آمد و با آوازخواندن و سروصدا، همه فضا را به هم ریخت. این شروع ماجرا بود.
2یار قدیمی
تا زمان برگزاری جشن گل‌آقا، هیچ‌وقت خانواده‌ها و رفقا این‌قدر مورد تقدیر قرار نگرفته بودند؛ انگار خانواده‌ها، برندگان این جشنواره را انتخاب کرده بودند. دلیلش هم کاملا روشن است؛ ایرج طهماسب و حمید جبلی، اولین برگزیدگان این جشن بودند که جایزه ویژه «نشاندن غنچه لبخند بر لب‌های کودکان» را گرفتند؛ آن هم به خاطر یک عمر خنداندن بچه‌ها در دهه 60 و 70.
مرضیه برومند – کارگردان شهر موش‌ها، الو الو من جوجوام و مربای شیرین – درباره این دو گفت: «من یک جورهایی عمه و خاله جبلی و طهماسب هستم، هرچند که آنها حالا خودشان پدربزرگ شده‌اند. آنها هر کاری انجام داده‌اند، حس خوبی برای خانواده‌ها برجا گذاشتند؛ اتفاقی که معمولا در سینمای ما رخ نمی‌دهد. حتی من هم، زمانی که با آنها کار می‌کردم همیشه لذت می‌بردم از همه کودکی‌هایی که هنوز هم بزرگ نشده.
فرشته طائرپور – یکی از تهیه‌کننده‌های سینما – هم درباره این دو گفت که: «بچه‌ها بدون آنها حتما چیزی کم دارند. تاثیر آنها بر سینمای کودک آن‌قدر زیاد است که این روزها بدون آنها، حفره‌ای ایجاد شده که فقط باوجود خودشان پر می‌شود. بچه‌های امروز ایران باید منتظر بازگشت جبلی و طهماسب باشند». حمید جبلی و ایرج طهماسب هم مثل همیشه در کنار هم روی سن حاضر شدند و سینی‌های نشان‌دارشان را همراه دوربین تصویربرداری با خود بردند. این دو بعد از 30 سال، هنوز هم با هم کار می‌کنند. «رفیق بد» را که دیده‌اید؟!
خانواده کمدین‌ها
نوبتی هم که باشد، نوبت خانواده‌هاست که در چنین جشنی سهمی داشته باشند. عنوان بهترین بازیگر کمدی به فرهاد آئیش تعلق گرفت؛ کسی که با فیلم «مکس» چشم‌ها را از خنده پر از اشک کرد. او و همسرش – مائده طهماسبی – بخشی از نمایش «تق صیر» را اجرا کردند و بعد جایزه‌شان را گرفتند. نمایش «تق صیر» یکی از پربیننده‌ترین آثار کمدی در دهه 70 بود و اجرای آن تنها برای یادآوری طنز تئاتری بود. آئیش بعد از گرفتن جایزه‌اش گفت: «واقعا از دریافت این جایزه غافلگیر شدم. این‌طور که معلوم است، کل جشن برای غافلگیرکردن طراحی شده». او و مائده طهماسبی از مدتی پیش، نمایش «خانواده تت» را هم اجرا کردند که آن هم کاری کمدی بود و بین تماشاگران محبوب شد. اما این همه خانواده جشن نبود؛ جایزه فعالیت مطبوعاتی هم به جواد طباطبائی اختصاص پیدا کرد که در مراسم حاضر نبود و همسرش به جای او روی سن رفت و جایزه را گرفت.
فوتبالیست طناز
چه کسی فکر می‌کند که در جشنواره فیلم کمدی، یک فوتبالیست و مربی، چهره برتر طنز سال بشود؟ فیروز کریمی اما این مرزها را نمی‌شناسد؛ او آن‌قدر جملات خنده‌دار به خبرنگاران گفته که حالا دیگر کسی به دنبال حرف‌های جدی‌اش نیست. برای همین هم داوران جشنواره کمدی به این نتیجه رسیده‌اند که او را به عنوان «چهره لبخند سال» معرفی کنند. وقتی فیلمی از حرف‌ها و پاسخ‌های فیروز کریمی در محل مراسم پخش شد، سالن از خنده تماشاگران منفجر شد. خمسه هم درباره این انتخاب به خود گل‌آقا (کیومرث صابری فومنی) اشاره کرد؛ «خود گل‌آقا در جست‌وجوی چهره‌هایی بود که مردم را وادار به خنده کنند. فیروز کریمی چنین آدمی است که با هوشمندی، طنز و کمدی را به کار خودش ربط داده. او حتی برای خانواده‌ها هم جذاب است».
انتخاب‌های دیگر
اگر شما بودید، جایزه «یک عمر لب پرخنده و کلام طنازانه» را به چه کسی می‌دادید؟ آنهایی که در سال‌های دور، اهل تئاتر و پیش‌پرده‌خوانی بوده‌اند، حتما قطعاتی که مرتضی احمدی می‌خواند را به یاد می‌آورند. فیلم «حسن کچل» مرحوم علی حاتمی هم با داستان موزیکال او شروع می‌شود و ده‌ها نمایش و مجموعه و فیلم بوده که احمدی در آنها نقش کمدی بازی کرده. او کسی بود که جایزه‌اش را از دست عزت‌الله انتظامی گرفت. داریوش مهرجویی و یدالله صمدی هم کارگردان‌های برگزیده این مراسم بودند. مهرجویی با فیلم‌هایی مانند «اجاره‌نشین‌ها»، «مهمان مامان» و «آقای هالو» مهم‌ترین فیلم‌های طنز ایرانی را کارگردانی کرده است؛ همان‌طور که یدالله صمدی در دهه 60، فیلم‌های پرتماشاگری مانند «آپارتمان شماره 13»، «ایستگاه» و... را ساخت و فیلم کمدی را توی بورس آورد. جشن امسال، جشنی بود برای خنده و شادی. در این روزهای دلگیر پاییزی، این سینما بود که با شوخی‌هایش باز هم باعث خنده شد حتی اگر جایزه‌اش «سینی شاغلام نشان» باشد!
حاشیه جشن
استقبال از این جایزه نشان داد، گل‌آقا هرگز نمی‌میرد! یا به قول خودش:
خنده‌رو نیست هرکه از ما نیست/ اخم در چنته گل‌آقا نیست!
علیرضا خمسه درباره اینکه «چرا سینی به برنده‌ها اهدا می‌کنند؟» گفت: «ما تصمیم داشتیم به جای لوح، دیس اهدا کنیم ولی چون دیس هم گران بود و خرج برمی‌داشت، ما به سینی رسیدیم!».
شهره لرستانی، گلاب آدینه، مسعود ده‌نمکی، فرزاد حسنی، شقایق دهقان، منوچهر احترامی، رسول صدرعاملی و... از دیگر افراد حاضر در این جشن بودند.
پیمان قاسم‌خانی به خاطر نوشته‌های طنز و فیلمنامه آثاری مانند «نان، عشق و موتور 1000»، جایزه «خلاقیت، بشاشیت و شفافیت» را دریافت کرد.