خالد حسینی ـ نویسنده افغان ـ که با 2 کتاب، یک شبه ره هزار ساله را پیمود و حالا از کابل تا سن‌خوزه، همه او را به واسطه رمان «بادبادک‌باز» و به تازگی «هزاران خورشید درخشان» می‌شناسند، این روزها مشهورتر هم شده است.
خالد حسینی هم به سیاق مد روز ستاره‌های مشهور جهان، تصمیم گرفته که سرپرستی 2 کودک افغانی را قبول کند و آنها را به کانون گرم خانواده‌اش راه دهد.
حسینی که پس از 27 سال به تازگی سفری به افغانستان داشته و این روزها به عنوان سفیر صلح، سفرهای متعددی به سرزمین پدری‌اش دارد، می‌گوید:«کودکان افغانی و زنان این کشور لایق زندگی بهتری هستند؛ چیزی که دموکراسی آمریکایی هنوز به آنها نداده است».
مارک فورستر - کارگردان بادبادک‌باز و دوست نزدیک خالد حسینی ـ هم با او هم‌نظر است؛ «این کودکان سال‌هاست که چیز زیادی در زندگی نداشته‌اند و حالا این انصاف نیست که ما تنها دارایی‌شان یعنی حق زندگی کردن را هم از آنها بگیریم».
در صحنه‌ای از فیلم که حدود یک دقیقه است و 2 صفحه از رمان بادبادک‌باز را تصویر می‌کند، پسر 12ساله‌ای که شخصیت اصلی داستان است، شاهد رفتار وحشیانه دوستش است و هیچ کاری نمی‌تواند بکند.
استودیو فیلمسازی «پارامونت» هم بنا به درخواست نویسنده و کارگردان، زمان اکران فیلم بادبادک‌باز را به دلیل نگرانی‌های امنیتی برای بازیگران خردسال، تا 14دسامبر به تعویق انداخته است. خالد حسینی ضمن حمایت از این تصمیم گفت: «من این استودیوی فیلمسازی را به دلیل تعویق زمان اکران فیلم تحسین می‌کنم.
هر چند این تصمیم مغایر توافقات تجاری ماست اما جان این کودکان به نظرم طبق قراردادهای انسانی از هر توافق مالی مهم‌تر است».
با توجه به اینکه خالد حسینی در این رمان به برخی تابو‌ها اشاره کرده است، بازیگران این فیلم بالاخص احمدخان ـ بازیگر نقش حسن ـ و خانواده‌اش به شدت از این مسئله ابراز نگرانی کرده و اعلام کرده‌اند که پخش این صحنه‌ها، به احتمال زیاد مساوی است با مرگ احمدخان و برخی اعضای خانواده‌اش.
در حال حاضر محل نگهداری این 3 کودک و خانوادههایشان مشخص نیست، اما خالد حسینی با امکانات مالی‌ای که در اختیار آنها قرار داد، موفق شد آنها را به امارات متحده عربی برساند. او قصد دارد در صورت رضایت خانواده این 3 کودک آنها را به فرزندی قبول کند و از نزدیک این 3کودک را تحت حمایت خود قرار دهد.
حس و حساسیت
مارک فورستر حتی حاضر شد که صحنه‌هایی از فیلم ـ‌که به نظر می‌رسد ممکن است در افغانستان حساسیت‌زا باشد ـ را حذف کند. با این حال بسیاری معتقدند حذف‌نکردن صحنه‌های خشن از این فیلم، تنها خودخواهی تهیه‌کنندگان این اثر را می‌رساند؛ آن هم در شرایطی که تهدید، تنها متوجه کودکان بی‌گناهی است که در این فیلم ایفای نقش کرده‌اند.
احمد ـ بازیگر نقش حسن ـ در این فیلم به بی‌بی‌سی گفت: «فیلمسازان نباید این صحنه خشن از داستان را به تصویر می‌کشیدند. من درباره این مطلب خیلی نگران هستم. مردم قبیله‌ام به من پشت خواهند کرد و حتی ممکن است که گلوی مرا ببرند، مرا به قتل برسانند یا مرا شکنجه دهند. هر اتفاقی ممکن است برای من بیفتد».
داستان افغانی‌ها
داستان کتاب بادبادک‌باز در افغانستان دهه‌های 60 و 70 اتفاق می‌افتد و رابطه دوستی بین 2 پسر نوجوان به نام‌های امیر و حسن را روایت می‌کند که با وجود فاصله طبقاتی زیاد، رفاقت عمیقی بین آنها شکل گرفته است.
بادبادک‌باز داستانی است درباره دوستی، خیانت، صداقت و رستگاری؛ داستانی است درباره فرهنگی غنی در سرزمینی زیبا که به خاطر جنگ، تجاوز و تعدی در حال
از بین رفتن است.
عناصر دراماتیک و جذابیت‌های تصویری نهفته در بادبادک‌باز، توجه تهیه‌کنندگان بسیاری از جمله شرکت‌های فیلمسازی پارامونت وانتیج و دریم ورکس را به خود جلب کرد تا جایی که آنان را مصمم به ساخت فیلمی‌خارج از استانداردهای همیشگی هالیوود کرد؛ فیلمی بدون بازیگران و ستارگان غربی و به زبانی غیر از زبان انگلیسی.
برای کارگردانی فیلم نیز از مارک فورستر (Marc Forster) - سازنده فیلم‌های تحسین‌شده‌ای چون «ضیافت اهریمن» و «در جست‌وجوی ناکجا آباد»- دعوت شد. مارک فورستر - کارگردان سوئیسی‌تبار هالیوود - در گفت‌وگویی با نیویورک‌تایمز درباره تصورش از سبک و ساختار فیلم می‌گوید: «برای من از ابتدا مشخص بود که این داستان باید در قالب فیلمی حماسی روایت شود؛ به‌خصوص برای بازسازی فضای شهر کابل با خیابان‌های شلوغ، زنده و رنگارنگ در دهه70 که افغانستان هنوز به لحاظ سیاسی ـ اقتصادی در موقعیتی نسبتا ثابت قرار داشت».
گرچه بیشتر داستان در افغانستان اتفاق می‌افتد ولی به خاطر مشکلات ناشی از عدم امنیت برای فیلم‌برداری در این کشور، تهیه‌کنندگان فیلم مجبور به جست‌وجو برای یافتن محلی شدند که به فضای شهری کابل و جغرافیای افغانستان نزدیک باشد.
آنها در حدود 20 کشور ـ از هندوستان و مراکش گرفته تا آفریقای جنوبی ـ را در نظر گرفتند تا سرانجام شهر کوچک و مسلمان‌نشین «کاشقر» در کشور چین را انتخاب کردند. پس از دکورسازی و صحنه‌آرایی در خیابان‌های این شهر، تنها جمعیتی متشکل از مردان و زنان افغان در لباس‌های محلی لازم بود تا تصویر شهر کابل را تداعی کند. تلاش برای یافتن بازیگران اصلی فیلم ـ به‌خصوص پسربچه‌هاـ چالش بزرگ دیگری برای تهیه‌کنندگان این فیلم بوده است.
آنها جست‌وجوهایشان را از خانواده‌های افغانی‌ای که ساکن کشورهای اروپایی بودند آغاز کردند ولی خیلی زود متوجه شدند که این کودکان به خاطر دور بودن از سرزمین مادری، به لحاظ فرهنگی نیز از آن جامعه فاصله زیادی گرفته‌اند.
این نتیجه‌گیری، مدیر تولید فیلم را به کوچه‌ها و خیابان‌ها و مدارس کابل کشاند که پس از جست‌وجویی یک ماهه، موفق به یافتن 2 دانش‌آموز در یکی از مدرسه‌های کابل شد. این 2 نوجوان که پیش از بازی در فیلم بادبادک‌باز همدیگر را نمی‌شناختند، برخلاف آنچه در قصه فیلم اتفاق می‌افتد، پس از پایان فیلم‌برداری، رابطه دوستی عمیقی بینشان شکل گرفت.
از بازیگران فارسی زبانی که در این فیلم ایفای نقش کرده‌اند، می‌توان از همایون ارشادی - بازیگر سرشناس سینمای ایران - نام برد که به خاطر بازی درخشان‌اش در فیلم‌های «طعم گیلاس» عباس کیارستمی و «درخت گلابی» داریوش مهرجویی شناخته شده است. همایون ارشادی در فیلم بادبادک‌باز نقش «بابا» ـ پدر امیر ـ شخصیت اصلی داستان را بازی می‌کند.
بادبادک‌های ساخت افغانستان
از دیگر نکات گفتنی درباره تولید این فیلم می‌توان به بادبادک‌های زیبایی که در صحنه‌های کابل دیده می‌شوند، اشاره کرد. این بادبادک‌ها توسط یک بادبادک‌ساز حرفه‌ای افغان در اتاق محقرش در کابل ساخته شده‌اند و پس از فیلم‌برداری، از طریق مدل‌سازی و با استفاده از نرم‌افزارهای ویژه در استودیویی در کالیفرنیا، به صحنه‌های موردنظر در فیلم اضافه شده‌اند.
یلم‌برداری فیلم بادبادک‌باز در ماه دسامبر ۲۰۰۶ به پایان رسید. فیلم به زبان فارسی همراه با زیرنویس انگلیسی است و اکثر بازیگران فیلم، فارسی زبان و اهل افغانستان هستند. با این حال نکته جالب اینجاست که این فیلم به دلیل نبودن امکانات کافی، در افغانستان اکران نمی‌شود.
یک اتفاق ساده
ایرانی‌ها به غیر از قصه فوق‌العاده «بادبادک باز» دلیل دیگری هم برای تماشای این فیلم دارند؛ آن هم حضور جمعی از بازیگران ایرانی در این فیلم است. اگر چه تنها یکی از آنها در ایران زندگی می‌کند؛ همایون ارشادی - بازیگر فیلم‌های «طعم گیلاس» و «درخت گلابی» - در این فیلم، نقش پدر پسر پشتون را بازی می‌کند. او درباره این فیلم حرف نمی‌زند؛ «طبق قراردادم تا زمان نمایش فیلم حق ندارم مصاحبه کنم».
این اولین حضور بین‌المللی اوست؛ بازیگری که با فیلم طعم گیلاس در جشنواره کن به شدت مورد استقبال قرار گرفت اما نتوانست در ایران در فیلم‌های مهمی حاضر شود. بازی او در «بادبادک باز» یک اتفاق بود.
سال گذشته فیلم در بی‌خبری کامل ساخته می‌شد و عوامل فیلم از همایون ارشادی خواستند برای حضور در این فیلم به چین برود. 2ماه فیلم‌برداری طول کشید تا او با چهره‌ای گریم کرده جلوی دوربین قرار بگیرد. حالا همه منتظرند تا این مرد میانسال را در یک فیلم مهم ببینند.
