این روزها گلهای شمعدانی با گلدانهای رنگارنگ روی دیوارهای کوچه امیدی جا خوش کردهاند. این طرح در راستای احیا و بازآفرینی بافتهای فرسوده در محله دستغیب اجرا شده است. طرحی که با تلفیق فضای سبز و رنگ باعث شده است تا هممحلهایها در آستانه فصل بهار، به جای گذر از کوچه پسکوچههای زنگار گرفته و دلگیر محله از مسیر سرسبز و پرگل کوچه امیدی عبور کنند. کوچهای که رنگهای شادش رهگذران را به یاد بهار پیش رو و شکوفههای رنگارنگ میاندازد.
اسفند فصل خانهتکانی است، اما این بار در منطقه ۹ فقط خانههای اهالی تمیز نمیشود. بلکه با اجرای طرح کمپین «دوباره ببین» دودههای سیاه شهر هم از روی دیوارهای ترک خورده و کهنه محله هم پاک شده است. گلهای شمعدانی با گلدانهای قرمز، سبز و زردش روی دیوارهای کوچه امید باعث شده تا گلدانهای رنگی، جان و امیدی تازه به بافت فرسوده محله ببخشند. «میلاد سرابی» از اهالی محله دستغیب درباره زیباسازی کوچه امید و اجرای طرح گلدانهای شمعدانی در این محله میگوید:
«اهالی محله دستغیب هر روز به خاطر تراکم بافتهای مسکونی فرسوده، جمعیت زیاد ساکنان و همچنین قرارگرفتن چندین مرکز اداری دولتی و غیردولتی در محله، زندگی پرهیاهو و گاهی کسالتآور شهری را سپری میکنند. اکنون رنگآمیزی و نصب گلدانهای شمعدانی روی دیوارها میتواند به کمک ساکنان این محله بیاید تا آنها زندگی بهتری را در این محله تجربه کنند. ترکیب رنگ و فضای سبز در کوچه امید باعث میشود تا حس خوبی در بین ساکنان ایجاد شود و در نتیجه اهالی تعلق بیشتری به محله زندگی خود داشته باشند.»
- مشارکت اهالی برای بقای زیبایی
ایجاد فرصت برای مشارکت شهروندان محله از جمله اهداف این طرح در محله دستغیب است. چراکه اهالی بعد از نصب گلدانهای شمعدانی باید از آن نگهداری کنند و مسئولیت آبیاری و نگهداشت این فضای زیبا به عهده ساکنان کوچه است. به همین خاطر اکنون با اجرای این طرح این فرصت به وجود آمده است تا شهروندان این محله به سبب ماهیت این طرح به شکل گروهی و دستهجمعی در ایجاد یک محیطزیست رنگینتر با هم مشارکت و برای حفظ و نگهداشت این فضای زیبا تلاش کنند.
«معصومه برازجانی» بیش از ۲۵ سال است در محله دستغیب سکونت دارد درباره این طرح میگوید: «این طرح هم مانند دیگر طرحهای مدیریت شهری اجرا میشود، اما ساکنان و اهالی کوچه باید بتوانند این زیبایی را حفظ کنند و آبیاری و نگهداری از این گلدانها را به گردن همدیگر نیندازند. دوام این طرح زیبا در کوچه امیدی در گرو مشارکت اهالی با همدیگر و شهرداری است.» «عاطفه نوری» یکی دیگر از دیگر اهالی محله دستغیب از شهرداری منطقه توقع دارد که این طرح در سایر کوچههای این محله نیز اجرا شود.
او میگوید: «بیش از ۸۰ درصد بافت محله دستغیب فرسوده است. به همین خاطر بیشتر کوچههای آن مانند کوچه امیدی نیاز به احیا و بازپیرایی دارد، اما چرا شهرداری فقط این طرح را در همین یک کوچه انجام داده است؟ همه اهالی محله دستغیب هم دوست دارند که کوچههایشان با طراوت و پر از گل و گلدانهای زیبا باشد.»
- زندگی در کوچهها جاری شد
«محمدتقی خوئینیها» دبیر شورایاری محله دستغیب در اینباره میگوید: «تلفیق فضای سبز و ترکیب رنگها در دل بافت فرسوده باعث سرزندگی اهالی و محله میشود و هرچه این سرزندگی بیشتر باشد، حضور افراد در فضاهای شهری و مشارکت جمعی آنها در امور شهر بیشتر میشود. به همین خاطر میخواهیم به شهرداری منطقه پیشنهاد بدهیم که این طرح را در سال جدید در اغلب کوچههای این محله هم اجرا کند تا اهالی حس تعلق بیشتری به محل زندگیشان داشته باشند.»
- رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر:
- حیات اجتماعی را به محله برگردانیم
فرایند بازآفرینی شهری، احیا و بهسازی بافتهای فرسوده دارای ابعاد مختلفی است. «محمد سالاری» رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورایشهر تهران اعتقاد دارد یک بعد این بازآفرینی، نوسازی فضاهای فرسوده است. او در اینباره میگوید: «از مجموع ۳ هزار و ۲۶۸ هکتاری بافتهای فرسوده شهر تهران حدود ۴۰درصد آن در سالهای گذشته و بخشی هم به تازگی تخریب و نوسازی شده است. این نوسازی برای شهری مانند تهران مفید و مطلوب خواهد بود، اما باید به ابعاد دیگر بازآفرینی در نوسازی مانند بازگشایی معابر، ایجاد پروژههای محرک توسعه و تأمین سرانههای خطی مانند شاخص سرانههای فضای سبز و بهداشتی، درمانی، تفرجگاهی و گردشگری نیز توجه شود.
از اینرو یکی از مهمترین اقدامات برای سرزندگی اهالی در بافتهای فرسوده، ایجاد فضاهای شاداب و پرطراوت با عنوان پاتوقهای محلی است. در همین راستا سازمان نوسازی شهرداری تهران با همکاری سازمان بوستانها و همچنین سازمان املاک شهرداری توانسته در یک سال گذشته در بسیاری از محلههای شهر تهران، پاتوقهای محلی و فضاهای سبز کوچک ایجاد کند. در واقع این طرحها همان پروژههای محرک توسعه کوچک مقیاس هستند که به رغم اینکه هزینه زیادی ندارند، میتوانند در سرزندگی، بازگرداندن حیات اجتماعی و شادابی اهالی ساکن در محلههای فرسوده شهر تأثیر بگذارند.» سالاری میگوید: «با توجه به پیگیریهای اعضای دوره پنجم شورایشهر تهران برای احیا و بازآفرینی بافتهای فرسوده، فعالیتهای مطلوبی در این زمینه در برخی از محلههای دارای بافت فرسوده انجام شد.
احداث باغچههای کوچک مقیاس، نصب گلدانهای گل، حذف ضمائم بصری و استفاده از رنگ در رنگآمیزی دیوارها از جمله این اقدامات به شمار میرود. با توجه به انعکاس رضایتمندیهای اهالی این محلهها در بازدیدهای میدانی، اعضای شورایشهر به کمیسیون تلفیق شورای شهری تهران و شهرداری تهران پیشنهاد داد تا میزان بودجه لازم برای تملک باغها در بافتهای فرسوده و همچنین توسعه فضاهای سبز را افزایش دهند که خوشبختانه در فرایند تدوین و تصویب بودجه برنامه سال آینده با این پیشنهاد موافقت شد.»