گروه ادب و هنر: ایده‌آل ما در حوزه نشر این است که در نظارت بر انتشار کتاب وسعت نظر وجود داشته باشد و تا آنجایی که امکان دارد خط قرمزها به حداقل برسد و ممیزی کتاب درونی شود.

عماد افروغ افزود: در نهایت ما باید به سمتی حرکت کنیم و در راهی پیش برویم که خود ناشران ممیزی را اعمال کنند و این ممیزی درونی باشد و خود اصحاب نشر و صاحبان اثر این خط‌قرمزها را رعایت کنند.

مسئله اصلی ما در حوزه نشر این است که باید در روند صدور مجوز کتاب و ممیزی تسریع صورت گیرد. در اصل ممیزی نمی‌توانیم تردید کنیم و این امر بر اساس فلسفه اخلاقی که به آن اعتقاد داریم پذیرفته است اما ایده‌آل این است که ممیزی بیرونی نباشد.

رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس گفت: مجلس ششم تاکنون چندین جلسه با مدیران بخش خصوصی و بخش دولتی حوزه نشر داشته و دیدگاه‌های دو طرف را در مورد ممیزی کتاب شنیده است.

ما از دولت خواستیم که آیین‌نامه اجرایی جدید خود را که مبنای ممیزی کتاب قرار می‌گیرد به مجلس ارائه کند که قرار شد این کار صورت بگیرد، ولی ظاهراً تدوین نشده و اگر هم تدوین شده، به دست ما نرسیده است.

وی با اشاره به مشکلات پیش آمده برای ناشران در مرحله صدور مجوز انتشار کتاب، تصریح کرد: من مشکل پیش آمده را به فال نیک می‌گیرم ولی باید راه برون رفتی از آن پیدا کنیم؛‌ باید در سازوکار نظارتی جدید ارشاد و تغییر و تحولاتی که صورت گرفته، مشکلاتی که پیش روی صاحبان کتاب و ناشران وجود دارد در نظر گرفته شود و پیشنهادی برای رفع آن مطرح شود.

عماد افروغ با طرح پیشنهاد پذیرفتن مسئولیت ممیزی کتاب از سوی ناشران افزود: این پیشنهاد را من با ناشران مطرح کردم و تا آنجا که ذهنم یاری می‌کند فکر می‌کنم ناشران از آن استقبال نکردند. ولی اگر خود ناشران در این زمینه پیشنهادهایی دارند آن را در اختیار مجلس قرار دهند ، پیشنهاد آنها به مراتب از پیشنهاد ما بهتر است.

وی درباره سیستم نظارتی مطلوب از دیدگاه خود گفت: ما باید در نهایت به سمتی برویم که توجه به قید و بندها و خط قرمزها به یک فرهنگ تبدیل شود و این ایده‌آلی است که باید صاحبان اثر به این مسأله توجه کنند اما چون هم اکنون ضمانتی نیست که صاحبان اثر این مسائل را رعایت کنند باید ساز و کاری پیشنهاد شود  که با صرف کمترین زمان و وقت، کار نظارت بر انتشار کتاب انجام شود.

عماد افروغ یادآور شد: برخی پیشنهاد می‌کنند که بهتر است وضعیت بررسی کتاب را به نشریات هم تسری دهیم و اگر مطلبی منتشر شد و شکایتی از آن مطرح شد در دادگاه بررسی شود ولی من فکر می‌کنم تفاوت‌هایی بین کتاب و نشریات وجود دارد که در این فرصت وارد این بحث نمی‌شویم.

این نویسنده و پژوهشگر در ادامه تصریح کرد: وقتی یک کلمه از کتاب من توسط ارشاد حذف می‌شود ناراحت می‌شوم، چون کتابم در حکم فرزند من است و برای آن زحمت کشیده‌ام و روی تک‌تک واژه‌های‌ آن حساسیت دارم و ممیزی کتاب برای من هم که نویسنده هستم نگران کننده است.

ایده‌آل این است که در نظارت بر انتشار کتاب وسعت نظر وجود داشته باشد و تا آنجایی که می‌شود خط‌قرمز‌های ما به حداقل برسد.

رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس خاطرنشان کرد: در بررسی‌ کتاب‌ها باید خط‌قرمزها بیشتر به صورت مفهومی لحاظ شود و نه مصداق آنها و برای رسیدن به این وسعت نظر در ممیزی ما نیاز به تمرین داریم و در این تمرین ممکن است ما حتی زمین هم بخوریم ولی باید بدانیم که به صورت هدایت شده و تحت کنترل به سمت ایده‌آل خود حرکت می‌کنیم.

افروغ راه رسیدن به وضعیت ایده‌آل را مستلزم حرکت تدریجی دانست و افزود: برای رسیدن به آن ایده‌آل باید به صورت مرحله‌ای عمل کنیم و مثلاً در مرحله اول محدوده‌ای را مشخص کنیم و این کارهایی است که باید از سمت ارشاد هدایت شود و به مرور رعایت خط قرمز‌ها را به خود ناشران و در مرحله بعد به صاحبان اثر بسپارد تا رعایت این موازین به صورت عادت و ملکه درآید.

نماینده مردم تهران گفت: راه‌حل من این است، ادعا هم ندارم که این راه پخته است اما اگر ناشران راه حل دیگری دارند ارائه دهند تا روند صدور مجوزهای پیش از چاپ با سرعت بیشتر صورت بگیرد.

البته در مرحله‌ای که ارشاد می‌خواهد وظیفه نظارت بر محتوای تولیدات مکتوب را به خود ناشران بسپارد نهاد نظارتی هم فعال باشد که اگر از مقررات تخطی صورت گرفت بر اساس قانون با آن برخورد شود.

عماد افروغ تصریح کرد: برای پیاده کردن آرمان‌هایمان و یا حداقل خط قرمز‌هایمان باید برنامه، استراتژی و تاکتیک داشته باشیم که متأسفانه نداریم و در مورد بسیاری از پدیده‌ها و ارزش‌های فرهنگی تاکنون صرفاً برخورد سلبی کرده‌ایم.

در مورد مسئله حجاب هم همین طور است؛ اما الگویی معرفی نمی‌کنیم و به ریشه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر پدیده‌های فرهنگی هم بی‌توجه هستیم.