کم و کسری نداشت که دغدغه ذهنش شود ولی از اینکه خودش در رفاه باشد و دیگری در تنگدستی حس خوبی نداشت. دلش میخواست برای همنوعانشکاری انجام دهد. برای کسانی که خرجی خانهشان را هم به زحمت به دست میآورند. بهترین کار ایجاد شغل برای آنها بود. این شد که داروندارش را فروخت و با سرمایه به دست آمده کارگاه خیاطی برپا کرد. امکاناتش فقط ۳ چرخ خیاطی بود و مقدار زیادی پارچه که باید تبدیل به لباسهای بیمارستانی میشد. برای شروع کار از همسر و پسرش کمک گرفت. این در حالی بود که هیچ کدامشان حتی خیاطی هم بلد نبودند. اما چون خواستند موفق شدند. کارشان روز به روز بیشتر رونق گرفت و هممحلهایهای بیشتری در کارگاه خیاطی مشغول فعالیت شدند. «علی جعفری» کارآفرین محله جوادیه امروز به آرزوی خود رسیده و در حدود ۱۵ نفر در کنار خانوادهاش البسه بیمارستانی تولید میکنند. سری به کارگاه خیاطی او میزنیم و با این کارآفرین گفتوگو میکنیم.
تلاش خانوادگی
کارگاه خیاطی «علی جعفری» در سرای محله جوادیه سالنی نسبتاً بزرگ است که در طبقه اول قرار دارد. در بدو ورود کوهی از کیسههای بزرگ حاوی لباس بیمارستانی دیده میشود که روی هم تلنبار شدهاند. چند خانم مشغول بستهبندی هستند. گان، ملحفه، کلاه جراحی، کاور کفش و روبالشی را جداگانه در کیسهای گذاشته و روی آن برچسبی نصب میکنند. میز بزرگی هم آنجاست که مخصوص برش ملحفه است و ۲ مرد جوان این کار را برعهده دارند. از قرار معلوم یکیشان «برهان» پسر جعفری است که در رشته عمران تحصیل میکند و اوقات بیکاری به یاری پدر میآید. این سالن به اتاق بزرگتری راه دارد که ۸ چرخ خیاطی در آن دیده میشود و پشت هرکدام از چرخها بانویی مشغول خیاطی است. جعفری همسرش «معصومه» را معرفی میکند و میگوید: «بر کار خانمها نظارت دارد.»
خدمت به خلق خدا
در کارگاه خیاطی ۱۵ نفر در کنار خانواده جعفری کار میکنند که اغلب بانوان سرپرست خانوارند. جعفری از راهاندازی کارگاه میگوید: «در بازار فروشندهتریکو بودم. درآمد خوبی هم داشتم. اما همیشه دلم میخواست بتوانم قدمی برای دیگران بردارم. این موضوع را با خانوادهام در میان گذاشتم. پسرم پیشنهاد تأسیس کارگاه خیاطی را داد. تازه از رشته مهندسی پزشکی فارغالتحصیل شده بود. گفت لباسهای بیمارستانی تولید کنیم. این در حالی بود که نه من و نه همسرم هیچکدام از خیاطی سررشته نداشتیم. توسط یکی از دوستان در مدت چند روز کارکردن با چرخ خیاطی را یاد گرفتیم. با ۱۰۰ میلیون تومان سرمایه کار را شروع کردم هرچه داشتم را فروختم و سرمایه کردم. به امید خدا جلو رفتم و خدا یاریام کرد. ۳ تا چرخ خیاطی و مقدار زیادی پارچه تهیه کردم. برای اینکه خدمتی به اهالی محلهام کرده باشم، موضوع را با مدیر سرای محله جوادیه در میان گذاشتم و او هم موافقت کرد. با کمک همسر و پسرم محمد کارگاه را راه انداختیم. روزانه ۱۲ تا ۱۴ ساعت کار میکردیم. محمد به سبب رشته تحصیلیاش برای عرضه لباسها تجربه خوبی داشت. کارمان گرفت و روز به روز رونق بیشتری پیدا کرد. تا اینکه یکییکی به تعداد چرخها اضافه کردیم.»
قولی که شهردار داد...
در سالن دوخت هیچ صدایی جز، صدای چرخ خیاطی نمیآید. همه سرشان به کار خودشان است و سعی میکنند همه حواسشان را به خیاطی دهند. برای جعفری ظرافت و تمیزی دوخت خیلی مهم است. معصومه تعریف میکند: «برای رونق این کارگاه من و همسرم وقت زیادی صرف کردیم که بتوانیم خدمتی به دیگران کنیم. روزهای اول خیلی دلهره داشتم که مبادا کارمان رونق نگیرد و سرمایهمان از بین برود اما خدا کمک کرد و توانستیم کارگاه را گسترش دهیم. خانم شاکری مدیر محله جوادیه هم خیلی حمایتمان کرد. وقتی در اینجا مستقر شدیم او با خانمهای سرپرست خانوار که نیاز به درآمدزایی داشتند تماس گرفت و از وجود کارگاه خیاطی در سرای محله باخبرشان کرد. سریع جذب شدند. اینجا فضای امنی برای خانمهاست.» جعفری از کمی فضا گله میکند که اگر مکان بزرگتری در اختیارش قرار داده شود، تا ۵۰ نفر میتوانند در کارگاهش کار کنند. او میگوید: «چندی پیش شهردار ناحیه برای بازدید به اینجا آمد و درباره کوچکی سالن با او صحبت کردیم. حتی خودش پیشنهاد داد که کارمان را گسترش دهیم تا بانوان بیشتری بتوانند درآمدزایی کنند.» معصومه گفته همسرش را تأیید میکند و میگوید: «در این چند سال بانوان زیادی کار یاد گرفته و از پیش ما رفتهاند. خودشان مستقل فعالیت میکنند. این خیلی خوب است که بانوان روی پای خود بایستند.»
تلاش همراه با نشاط
«محبوبه کرمانی» یکی از کارگرها از کار کردن در این مکان راضی است و میگوید: «خانوادههای ما اجازه نمیدهند در هر مکانی کار کنیم. در فضای دوستانه اینجا بانوان در آرامش و صمیمیت کنار هم تلاش میکنند. هم به امور خانهمان میرسیم و هم توانستهایم بخشی از خرجی خانه را فراهم کنیم.» «سیمیناکبری» بانوی دیگری است که در ادامه صحبتهای همکارش به مزایای فعالیت در کارگاه اشاره میکند: «غیر از حقوق، ماهانه مقداری هم پاداش میگیریم. روز کارگر هم عیدی میگیریم. البته کارگرها در اینجا بر اساس مقدار زحمتی که میکشند مزد دریافت میکنند.»
فروشگاه دست آفرین در همسایگی ماست
فروشگاه بزرگی داخل مرکز خدمات رفاه اجتماعی قرار دارد که تنوع و زیبایی اجناسش شهروندان زیادی از راههای دور و نزدیک به منطقه ما کشانده است. در این فروشگاه انواع صنایعدستی عرضه میشود. کار دست بانوان کارآفرین که اغلبشان سرپرست خانوار هستند. در این فروشگاه مصنوعاتی از مس، قالی، میناکاری، سفال، کیف چرم، جاجیم و گیوه تا حصیربافی و قلمزنی به چشم میخورد. «اسماعیل مرادی» مسئول فروشگاه دست آفرین میگوید: «صندوق ملی امید برای رونق تلاش کارآفرینها طرحی را اجرا کرد که بانوان بتوانند صنایعدستی خود را عرضه کنند. اولین فروشگاه در تهران با کمک معاونت اجتماعی شهرداری در منطقه ۱۴ برپا شد. این فروشگاه داخل ساختمان مرکز رفاه و خدمات اجتماعی برپا شد. در حدود ۱۷۰ کارآفرین از منطقه ۱۴ و دیگر نقاط تهران برای عرضه صنایعدستیشان به اینجا مراجعه کردهاند.» روی هرکدام از صنایعدستی برچسب قیمت نصب شده که به گفته مرادی هزینه اجناسی که در فروشگاه دستآفرین وجود دارد خیلی کمتر از بازار است. او ادامه میدهد: «این فروشگاه بازتاب خودش را داشته است. چه خوب که مسئولان ادارهها و نهادهای دولتی و خصوصی به هنگام تهیه هدیه برای کارکنانشان سری به این مرکز بزنند و به جای اینکه صنایعدستی را با قیمت زیاد از مغازه بخرند میتوانند اینجا اجناس را با کمترین قیمت تهیه کنند. با این کار هم به رونق کار کارآفرین کمک کردهاند و هم به تولید ملی احترام گذاشتهاند.» در بین خانمهای کارآفرین فروشگاه دست آفرین، هستند کسانی که از صفر شروع کردهاند و به پشتوانه تلاش و خلاقیت حالا کارشان چنان رونق گرفته که برای معرفی هنر ایرانی به کشورهای خارجی سفر میکنند. علاقهمندان به صنایعدستی میتوانند هر روز از ساعت ۸ تا ۱۷ به نشانی خیابان پاسدارگمنام – تقاطع بزرگراه امام علی(ع) مراجعه کنند.