همشهری آنلاین_ بهاره خسروی: استاد دهقانیان را که بیشتر اهالی او را هنرمندی در عرصه موسیقی و خوشنویسی و استاد آموزش خوشنویسی و سازهای سنتی و کلاسیک می‌شناسند، مؤلف بیش از ۵۰ عنوان کتاب در حوزه‌های مختلف ادبی و هنری، نجوم و هوا و فضا، همچنین مبتکر سبک پرتره سیاه‌مشق درخوشنویسی، شاعر، پژوهشگر، نویسنده و آهنگساز است. البته دایره هنرها، فعالیت‌ها و خدمات فرهنگی این استاد هنرمند وسیع‌تر از اینهاست و در میان اهالی و همشهری‌هایش در نطنز فراتر از این چند سطر کوتاه است. دغدغه این هنرمند توسعه فرهنگ در منطقه و محله زندگی‌اش و همچنین کشف استعدادهای جوانان برای کاهش آسیب‌های اجتماعی است؛ چراکه معتقد است «برای غنی‌سازی ریشه‌های فرهنگی ابتدا باید حس تعلق خاطر به محله در میان اهالی با همت هنرمندان محلی زنده شود.» به همین خاطر از زندگی در منطقه دهم پایتخت و میان همسایگان لذت می‌برد و خیال هجرت به مناطق و محله‌های شمالی پایتخت را ندارد.
عباس دهقانیان پسر پهلوان «علی دهقانیان» از پهلوانان نامی پایتخت در اردیبهشت ماه سال ۱۳۳۴ در محله سلسبیل متولد شد. در ۹ سالگی پدرش را از دست می‌دهد و از آن پس به همراه ۳ برادر دیگر که امروزه از چهره‌های موفق ورزشی و هنری هستند، تحت سرپرستی مادری مهربان و فداکار پرورش می‌یابد و از چشمه مهر و کمال آن مادر فرهیخته و دلسوز مستفیض می‌شود؛ مادری که با دستانی خالی ولی پر از برکت و مهر فرزندانی موفق تربیت کرد و به گفته این هنرمند، تربیت و راهنمایی صحیحش از مهم‌ترین عوامل موفقیت فرزندانش بوده که در تمام این سال‌ها فرصت تحقیق و پژوهش و کار و فعالیت در حوزه فرهنگ و هنر را با فراغ بال برایشان فراهم کرده است.
«عباس دهقانیان» با بیان این مطلب سر صحبت را باز می‌کند و می‌گوید: «دانش‌آموز دبیرستان علامه در منطقه ۱۰ و سه‌راه سلسبیل بودم. از همان دوران درس و مدرسه در کارهای فوق‌برنامه مدرسه شرکت می‌کردم. عضو گروه پیشاهنگان مدرسه بودم و در مسابقات مختلف فرهنگی و هنری ناحیه همواره عنوان‌ها و جایگاه‌های موفقیت‌آمیزی کسب می‌کردم. در حوزه روزنامه‌نگاری و موسیقی در مسابقات آموزش و پرورش تهران بارها مقام اول تا سوم را کسب کردم. همچنین در خوشنویسی در دوران دبیرستان موفق بودم.»
علاقه به پرواز و آسمان و علم نجوم باعث شد تا همسایه ما دوره‌های آموزش خلبانی را هم در جوانی تجربه کند. او در این‌باره توضیح می‌دهد: «به پرواز در آسمان علاقه زیادی داشتم و در همان دوران دبیرستان دوره خلبانی گلایدر را آموزش دیدم و سال‌ها بعد یک هلی‌کوپتر کوچک یک‌نفره ساختم که البته موفق به پرواز با آن نشدم. اما دست از مطالعه در حوزه نجوم، ستاره‌شناسی و هوا و فضا برنداشتم که نتیجه‌اش نگارش ۵ جلد کتاب در حوزه ستاره‌شناسی و هوانوردی است. در سال ۶۶ پس از ۱۴ سال دوری از تحصیل، در کنکور دانشگاه آزاد تهران پذیرفته شدم و در رشته اقتصاد نظری لیسانس گرفتم.»
سبک جدیدی به نام پرتره سیاه‌مشق را ابداع و معرفی کردم
- موسیقیدان بی‌استاد
ذهن کاوشگر همسایه هنرمند ما همیشه دنبال کشف دنیای تازه‌ای در هنر بود و موسیقی یکی از هنرهای مورد علاقه‌اش بود؛ هنری که برای یادگیری آن در محضر هیچ استادی آموزش ندید، اما با عشق فراوان آنقدر در راه فراگیری آن تلاش و مطالعه و تحقیق کرد تا روزی در مقام یک استاد خودساخته کتاب‌های متعددی در این حوزه تألیف کرد، شاگردان فراوانی پرورش داد و استعدادهای فراوانی را در محل و منطقه زندگی خویش کشف کرد.
او که در مسابقات آموزش و پرورش تهران در رشته موسیقی همیشه پرستاره بود، درباره علاقه‌مندی‌اش به موسیقی چنین می‌گوید: «دوران نوجوانی تابستان‌ها در نجاری کار می‌کردم. ۱۲ یا ۱۳ ساله بودم که برای خودم ویولن ساده‌ای ساختم و با ویولن دست‌سازم تمرین‌های زیادی انجام دادم تا در نهایت توانستم ملودی‌های مورد علاقه‌ام را با آن بنوازم. برای آشنایی با هنر موسیقی از کوچک‌ترین فرصت برای مطالعه و تحقیق استفاده می‌کردم. ساز مورد علاقه‌ام ویولن بود، بعدها ویولن تهیه کردم و بی‌آن که کلاس بروم و تحت نظر استادی باشم و تنها با تکیه بر عشق و استعداد و با تأثیر از مکتب استادان بزرگ و مورد علاقه‌ام در این‌ساز همچون استاد یاحقی، استاد ملک و استاد بدیعی به فراگیری این‌ساز سرکش و وحشی پرداختم و خیلی زود آن را رام خود کردم. سال‌های بعد نیز به همین‌ترتیب و با مطالعه و تحقیق و تلاش فراوان به فراگیری سنتور، سه تار، تنبک و سازهای دیگر پرداختم.» استاد دهقانیان از سال ۷۰ در منطقه ۱۰ تهران و در محله سلسبیل شروع به تدریس موسیقی می‌کند؛ دوره‌های آموزشی که حاصل آن پرورش بیش از ۱۵۰۰ هنرجو از استعدادهای بکر و ناب منطقه است. دهقانیان در این‌باره توضیح می‌دهد: «وقتی کار تدریس را شروع کردم، در منطقه ما فقط ۲ آموزشگاه موسیقی وجود داشت و اهالی محل باید برای آموزش موسیقی به آموزشگاه‌های مناطق دیگری می‌رفتند وگاه هزینه‌های هنگفتی پرداخت می‌کردند، اما من به این فکر کردم که چرا همسایه‌ها و دوستان و اهالی محله و منطقه از توانایی‌هایی که دارم، استفاده نکنند. تصمیم گرفتم هنرم را در اختیار بچه‌ها و جوانان محله خودم بگذارم. بسیاری از هنرجویانم در حال حاضر هنرمندان موفقی هستند.»
ساخت ۳۰۰ اثر موسیقی بدون کلام، خلق ۵۵ ترانه و تصنیف، نگارش ۱۴ کتاب در حوزه موسیقی که مهم‌ترین آنها سلسله کتاب‌های آموزش ویولن است، تألیف کتاب مبانی تئوریک موسیقی و آشنایی با گام‌های موسیقی ایران و نیز مجموعه کتاب‌های ۷ جلدی ترانه‌های ایرانی و نیز تأسیس گروه موسیقی سنتی راز و نیاز به سرپرستی و آهنگسازی خودش برای اجرای برنامه‌های مختلف و برگزاری کنسرت‌های متعدد و موفق در تهران و شهرستان‌ها از مهم‌ترین دستاوردهای این استاد و همسایه هنرمند ما در حوزه موسیقی است. این روزها فرزندش «علی‌مهوان دهقانیان» درحوزه موسیقی راه پدر را می‌رود و از خوانندگان جوان کشور است که در نواختن سنتور و تمبک مهارت دارد. دخترش، مهگل دهقانیان، هم یکی از هنرمندان و مدرسان موفق در رشته نقاشی و خوشنویسی است.
- ابداع پرتره سیاه‌مشق در خوشنویسی
موفقیت در خوشنویسی و ابداع سبک جدید در این هنر اصیل ایرانی از دیگر افتخارات این استاد و هنرمند همسایه ما در این محله و منطقه است. او در این‌باره توضیح می‌دهد: «خوشنویسی را در دوران نوجوانی از دایی هنرمندم مرحوم «سیداحمد میرسادات» از خوشنویسان نطنز و عموی هنرمندم مرحوم «اکبر دهقانیان» آموختم. تا اینکه سال ۶۶ وارد انجمن خوشنویسان شدم و زیر نظر استاد بزرگ و گرامی «عباس اخوین» به تکمیل این هنر پرداختم و با مدرک فوق ممتاز خوشنویسی فارغ‌التحصیل شدم و سپس به تدریس این هنر پرداختم. از سال ۷۰ به بعد با تکیه به تجربیات فراوان گذشته و کارهای متفاوتی که در خوشنویسی انجام داده بودم، سبک جدیدی به نام پرتره سیاه‌مشق را ابداع و معرفی کردم. این سبک با موفقیت فراوانی روبه‌رو شد و تشویق‌ها و قدردانی‌های فراوانی را برایم به ارمغان آورد و جایگاه خاص و جدیدی در خوشنویسی برای خود باز کرد. در این سبک با ترکیبی از هنر طراحی و خوشنویسی پرتره مشاهیر ایران و جهان به‌صورت سیاه‌مشق به تصویر کشیده می‌شود که در نوع خود بی‌نظیر و جدید است. این سبک طی برگزاری نمایشگاه‌های متعدد و با حضور استادان و کارشناسان این هنر مورد تأیید قرار گرفت و به ثبت رسید.
آقای دهقانیان روزهای آخر هفته دربست در خدمت همشهریانش در نطنز است. راه‌اندازی چندین مجمع ادبی، نگارش کتاب‌های مختلف در حوزه هنر و ادبیات نطنز، ارائه طرح‌ها و خدمات فرهنگی برای اهالی این شهر از جمله طراحی و ساخت نخستین باغ‌موزه نظنز و تألیف لغتنامه کامل زبان و گویش نطنزی، تألیف کتاب تذکره شاعران نطنز و نیز کتاب تاریخ هنر کاشی و سرامیک سنتی نطنز، طراحی میدان گلدان نطنز، طراحی و ساخت نخستین نگارخانه نطنز با همکاری شهرداری و اداره ارشاد این شهر و نیز طراحی نمای سنتی پاساژ شهرداری نطنز از مهم‌ترین خدمات فرهنگی دهقانیان به همشهریانش است.