همشهری آنلاین _ رابعه تیموری : تحقق بخشیدن به این رؤیاهای کودکانه هدف مدیران شهری منطقه ۱۷ بوده و برای رسیدن به آن زمین چمن پرخاطره «تهران» را با کمک «یعقوب وطنی» احیا کرده‌اند. وطنی از مربیان بازیکن‌ساز و قدیمی کشور است که در همین زمین قد کشیده و تعداد زیادی از بازیکنان نام‌آور فوتبال حرفه‌ای کشور در دوره شاگردی او دیده شدند و مراحل پیشرفت وترقی را طی کردند. در این روزها که ویروس کرونا نفس ورزش کشور را به شماره انداخته، وطنی و همکارانش به سختی تلاش می‌کنند چراغ زمین تهران روشن بماند. با ما همراه شوید تا حکایت گذشته و امروز این زمین را بدانید.
هنوز تا پایان زمان تمرین بزرگسالان حدود نیم ساعتی باقی مانده، ولی تعداد زیادی از بچه‌ها از راه رسیده‌اند و بی‌صبرانه منتظر شروع کلاس خودشان هستند. سکوی تماشاگران ورزشگاه به اندازه کافی وسیع است و بزرگ‌ترهایی که همراه بچه‌ها به ورزشگاه زمزم آمده‌اند، می‌توانند با فاصله و به راحتی روی سکوها بنشینند. بچه‌ها و بزرگ‌ترهایشان ماسک پارچه‌ای یا طبی به‌صورت دارند. آسمان ابری است و پیش از غروب خورشید، لامپ‌های اطراف زمین یکی یکی روشن می‌شوند. بچه‌ها پشت حفاظ توری زمین ایستاده‌اند و با دقت به دریبل و پاس و استپ‌های بازیکنان داخل زمین چشم دوخته‌اند.
ساعت ۱۷ نوبت سئانس آموزش بچه‌ها می‌رسد و در حالی که بزرگسالان از زمین بیرون می‌روند، مربی‌ها مشغول چیدن نردبان پلاستیکی، حلقه‌ها و موانع تمرینی رنگارنگ در گوشه و کنار زمین چمن برای تمرین بچه‌ها می‌شوند. در تب‌سنجی که پیش از شروع بازی انجام شده، هیچ یک از بچه‌ها و مربیان تب نداشتند و با خیال آسوده وارد زمین می‌شوند. بچه‌ها به چند گروه تقسیم می‌شوند و هر گروه کنار یکی از وسیله‌ها صف می‌کشد.
- اول؛ اخلاق ورزشی
«امین حمل‌آبادی» که از مربیان باسابقه باشگاه‌های صاحب نام کشور است در آموزش بچه‌ها به «یعقوب وطنی» کمک می‌کند و بچه‌ها با آنکه کم‌سن هستند، سوابق مربیان خود را به خوبی می‌دانند. مربی برای اینکه به آنها روش تمرین و نرمش با هر وسیله را نشان دهد، خودش با چابکی چندبار از میان وسیله‌ها می‌گذرد. وقتی نوبت تمرین بچه‌ها می‌رسد، بچه‌های قدبلند تند و فرز و با مهارت از موانع عبور می‌کنند، اما تا کوچک‌ترها و ریزه‌های گروه این مراحل را طی کنند، مربی چندبار به آنها تذکر می‌دهد. وقتی وطنی برای گلوتازه کردن و آب خوردن به بچه‌ها فرصت می‌دهد، بسیاری از آنها آب خورده، نخورده زود برمی‌گردند تا کوچک‌ترین فرصتی را برای یادگرفتن از دست ندهند.
بعد که بچه‌ها ۲ تیم می‌شوند و با هم فوتبال بازی می‌کنند، تذکرهای وطنی جدی‌تر می‌شود و در حالی که بازی شاگردانش را با دقت زیرنظر دارد، هیچ خطایی را نادیده نمی‌گیرد. اگر بچه‌ها روی هم خطا کنند، بلافاصله از بازیکن حریف دلجویی می‌کنند تا اخلاق حرفه‌ای را حفظ کرده باشند و همه چیز به خوبی و خوشی بگذرد. بازی به ۲ نیمه و وقت اضافه نمی‌رسد و زود تمام می‌شود. بچه‌ها که انگار هنوز دوست دارند بازی کنند، راضی و ناراضی توپ‌ها را تحویل می‌دهند و از مربیان خود خداحافظی می‌کنند.
- بازیکنان بزرگی می‌شویم
«محمدمهدی صادقی» که قبلاً مدتی در باشگاه دیگری آموزش دیده، درباره کیفیت آموزش مربیانش مانند بزرگ‌ترها قضاوت می‌کند. او می‌گوید: «مربیان ما در لیگ‌های دسته اول مربی بوده‌اند و حرفه‌ای به ما آموزش می‌دهند. آنها بچه‌های بااستعداد را زود و خوب می‌شناسند.» محمدمهدی ۱۰ ســاله پست‌هافبک راست را دوست دارد و دلش می‌خواهد مثل رونالدو بازیکن بزرگی شود. او بازی «وحید امیری» را هم می‌پسندد و می‌گوید: «امیری لایی زن است‌ها! او مثل آب خوردن به «جرارد پیکه» لایی زد! »
از «کوروش تبریزی» فقط کافی است بخواهی خودش را معرفی کند. او حتی پلاک منزلش را هم از قلم نمی‌اندازد! از راه دوری برای تمرین به زمین چمن زمزم می‌آید، اما از تمریناتش راضی است و می‌گوید: «قبلاً به ورزشگاهی می‌رفتم که پدرم در آنجا تمرین می‌کرد، ولی تمرینات ما همیشه تکراری بود. اینجا هر روز یک تمرین تازه داریم و خیلی هیجان دارد. تبریزی می‌گوید: «وقتی از یکی از دوستان پدرم شنیدم که آقای وطنی و آقا امین مربی نونهالان ورزشگاه زمزم هستند، برای ثبت‌نام به اینجا آمدم.» حتی سختگیری مربیان هم به نظر کوروش به جا و درست است و می‌گوید: «اگر اشتباهی داریم باید به ما تذکر بدهند تا بتوانیم مثل میلاد و مهرداد محمدی، بازیکنان خوبی شویم.»
- پروتکل‌های بهداشتی رعایت می‌شود
«حسین تقوی» از روی سکوی تماشاچیان با دقت تمرینات پسر ۶ ساله‌اش «پرهام» را تماشا می‌کند. رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی در ورزشگاه زمزم تا اندازه‌ای خیال تقوی را آسوده کرده و می‌گوید: «این روزها به سختی می‌توان ورزشگاهی را پیدا کرد که با رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی فعالیت کند، ولی اینجا بچه‌ها در فضای باز تمرین می‌کنند. همه مربیان و بازیکنان هم ماسک دارند و قبل از تمرین دمای بدن(تب) بچه‌ها اندازه‌گیری می‌شود.» دایی پرهام از نوجوانان منطقه و شاگرد یعقوب وطنی بوده و پرهام هم با راهنمایی او در این کلاس‌ها ثبت‌نام کرده است. تقوی می‌گوید: «در این منطقه وجود چنین زمین چمن استاندارد و مربیان باتجربه و نام‌آوری نعمت است و مسیر کشف استعداد کودکان منطقه را کوتاه می‌کند.»
۲ عضو ازخویشاوندان و نزدیکان «حسین صادقی» مربی و بازیکن باشگاه‌های گل گهر سیرجان و بادران تهران هستند. خودش هم در نوجوانی بازیکن باشگاه بهمن بوده و با این امید که روزی فرزند ۹ ساله‌اش «رضا» هم به یکی از باشگاه‌های مطرح کشور راه پیدا کند، او را در کلاس‌های آموزشی زمین تهران ثبت‌نام کرده است. صادقی می‌گوید: «قدیم در جنوب تهران زمین خاکی زیاد بود، ولی باشگاه و زمین چمنی وجود نداشت و بچه‌ها بدون مربی تمرین می‌کردند.» او دوره خاکی بودن زمین چمن تهران را خوب به خاطر می‌آورد و از رسیدگی و احیای آن خوشحال است. فرزند صادقی پیش از شیوع ویروس کرونا عضو ورزشگاه کانون میثم بوده است.
او می‌گوید: «ورزشگاه میثم سرپوشیده بود و با شیوع کرونا تعطیل شد. مربی این ورزشگاه که از مربیان لیگ برتر کشور است، به ما اطلاع داد که کلاس‌های یعقوب وطنی و چند مربی لیگ برتر در این زمین برگزار می‌شود. من هم با وجود مسافت زیاد و دوری مسیر منزل تا اینجا، پسرم را ثبت‌نام کردم. این کلاس‌ها فضای سالمی دارند و مربیان با این رده سنی طوری رفتار می‌کنند که علاقه و اشتیاق آنها به فوتبال بیشتر شود. آموزش‌ها هم دلسوزانه است و مربیان تجربه و دانش لازم برای آموزش این رده سنی را دارند.»
- مربی بازیکن‌ساز و پیشکسوت فوتبال کشور/خاطره‌های زمین «تهران» را تازه می‌کنیم
عشقش مربیگری است و از کشف و معرفی استعدادهای ورزشی به دنیای فوتبال حرفه‌ای لذت می‌برد.تعداد زیادی از بازیکنان باشگاه‌های مطرح کشور هم دیده شدن توانایی‌های خود و قدم گذاشتن در مسیر موفقیت را در دوره شاگردی او تجربه کرده‌اند. «یعقوب وطنی» فرزند خلف منطقه ۱۷ و از مربیان خوش آوازه کشور است و زمین خاکی تهران را مهد پرورش استعدادهای خود می‌داند. وطنی به دعوت مدیریت شهری منطقه به محله زمزم آمده تا در احیای این زمین پرخاطره و پرورش استعدادهای ورزشی کودکان منطقه ۱۷ نقشی داشته باشد. او در بازسازی زمین چمن هم با مسئولان شهرداری منطقه همکاری کرده و با همکاری تعدادی از مربیان صاحب نام فوتبال کشور، مشغول استعدادیابی و آموزش رده سنی نونهالان ۸ تا ۱۳ سال است. وطنی در گفت‌وگوی زیر تجربیات خود در دنیای فوتبال را شرح داده است.
چطور از دنیای فوتبال حرفه‌ای سردرآوردید؟
من از سال ۱۳۵۵ تا ۱۳۷۹ در زمین‌های خاکی جنوب شهر فوتبال بازی می‌کردم و در کنار بازی به مربیگری می‌پرداختم. در اواخر دهه ۷۰ به همراه بچه‌های منطقه ۱۷ در زمین خاکی تهران تیمی به نام «جانبازان» تشکیل داده بودم که بازیکنان مستعدی داشت و من مربیگری آن را برعهده داشتم. این تیم در سال ۱۳۷۹ با ۸ برد و یک مساوی، قهرمان دسته ۲ تهران شد و به دسته یک صعود کرد. این اتفاق باعث ورود من به تیم پاس تهران شد که تا سال ۱۳۸۴ ادامه داشت و در این تیم دستیاری «مصطفی دنیزلی» و «مجید جلالی» در رده بزرگسالان و مربیگری در همه رده‌های سنی باشگاه را تجربه کردم. پس از باشگاه پاس، مربیگری در تیم‌های متعددی مثل پیکان و تراکتورسازی تبریز را برعهده داشتم.
مدتی هم مسئول کمیته فنی مسابقات «آسیا ویژن» بودم و در دوره مدیریت ۲ ساله خود در آکادمی تراکتورسازی تبریز استعدادهای زیادی را به فوتبال حرفه‌ای کشور معرفی کردم. از سال ۱۳۹۷ هم با چند دهه تجربه در فوتبال حرفه‌ای به منطقه ۱۷ برگشتم تا آنها را دراختیار نسل جدید این منطقه قرار دهم.
دوره مربیگری برای شما خیلی زود شروع شد. چرا مربیگری را برای ادامه فعالیت‌های ورزشی انتخاب کردید؟
دردهه ۵۰ و ۶۰ بازی در زمین‌های خاکی شور هیجان و طرفداران زیادی داشت و موقعیت‌های زیادی پیش می‌آمد که بازیکنان مستعد به باشگاه‌های مختلف دعوت می‌شدند. من هم از چند باشگاه پیشنهادات خوبی داشتم، اما در آن دوره جنگ تحمیلی به اوج خود رسیده بود و بسیاری از هم‌محله‌ای‌های ما شهید شده بودند. در آن شرایط احساس کردم رفتن به جبهه برایم اولویت دارد و چند سال آخر دوران جنگ تحمیلی در جبهه‌های مختلف بودم.
پس از پایان جنگ، بدنم دیگر آمادگی و شرایط گذشته را نداشت و ترجیح دادم فوتبال را در کسوت مربیگری ادامه دهم، البته عشق به مربیگری از نوجوانی در من وجود داشت و موقع بازی در زمین‌های خاکی، بیشتر از آنکه به بازی در پستی خاص علاقه نشان دهم، دوست داشتم نقش مربی تیم را داشته باشم. تمایل به مربیگری یک حس است که نمی‌توان توضیح داد و در بسیاری از فوتبالیست‌های مستعد جنوب شهر مانند فرهاد کاظمی و امیر قلعه‌نویی هم وجود داشت و سبب شد آینده ورزشی خود را در مربیگری دنبال کنند.
چطور شد که به محله کودکی‌تان برگشتید و در محله زمزم مربیگری می‌کنید؟
به نظر من در هر محله‌ای اگر مسئولان و مدیران، بومی باشند، کارها بهتر و سریع‌تر پیش می‌رود. زمین چمن تهران زمینی است که من و بسیاری از همدوره‌هایم سال‌ها در آن تمرین کردیم و از برگزاری مسابقات در این زمین خاطرات زیادی داریم. سال ۱۳۹۷ شهردار وقت منطقه و «صادق بیگدلی» مدیر اداره ورزش شهرداری منطقه که هر دو نفر از نیروهای بومی منطقه هستند، با من تماس گرفتند و گفتند این زمین غریب و مهجور مانده و به محل تجمع معتادان تبدیل شده است. باید به منطقه برگردی تا با هم آن را بسازیم. آن موقع در تیم تراکتورسازی تبریز مشغول بودم. من متولد شهرستان سراب هستم و مربیگری در تیم تراکتورسازی را فعالیت در دیار پدری خود می‌دانستم، اما با صحبت‌های مدیران شهری منطقه ۱۷ تصمیم گرفتم پس از سال‌ها دوری از تهران، به محله کودکی خودم برگردم و کمک کنم تا این زمین خوشنامی گذشته خود را دوباره به دست آورد.
- پس از شروع به کارتان در این زمین، چراغ آن خاموش نشد و حتی در دوران بازسازی زمین تمرینات تیم‌ها برگزار شد. درباره دوره بازسازی زمین بگویید.
از سال ۱۳۸۵ که زمین تهران بازسازی شده بود، تا سال ۱۳۹۷ به آن رسیدگی نشده بود و به مخروبه‌ای تبدیل شده بود که هیچ تیمی حاضر نبود در اینجا تمرین کند. برای اینکه زمین را از سوت و کوری درآوریم، پیش از تخریب آن، زمین کوچک ورزشگاه را روبه راه کردیم تا بچه‌های محله مکانی برای تمرین داشته باشند. بعد شروع به تجهیز و ساخت زمین چمن کردیم. تعصب محلی ما و مدیران شهری منطقه باعث شد به نتیجه مطلوبی برسیم و زمین تهران به زمین چمن باکیفیت و استانداردی تبدیل شد. برگزاری مسابقات مهمی مانند فستیوال مسابقات جنوب غرب تهران در رده سنی ۷ تا ۱۰ ساله‌ها، ظرفیت احیا شده زمین را به اهالی ورزش شناساند و پس از آن تمرینات و مسابقات دوستانه تیم‌های بزرگی مانند استقلال و پرسپولیس در این زمین برگزار شد.
موقعیت مکانی و نزدیکی زمین تهران به ایستگاه مترو زمزم نیز به رونق زمین کمک زیادی کرده و هر روز حدود ۲ هزار ورزشکار در این زمین تمرین و ورزش می‌کنند. حتی با شیوع ویروس کرونا هم اجازه ندادیم چراغ این زمین خاموش شود و با وجود همه دشواری‌ها و موانع، در چارچوب پروتکل‌های بهداشتی تمرینات را برگزار کردیم. البته در این اصرار و سرسختی ما، همکاری و استقبال خانواده‌های منطقه هم نقش زیادی داشته است. خدا را شکر کودکان و نوجوانان این منطقه هم استعداد و توانایی‌های زیادی دارند و بسیاری از آنها می‌توانند جواد زرینچه، رضا فرکی یا رضا شاهرودی دیگری باشند که در این زمین پرورش پیدا می‌کنند.