همشهری آنلاین_مرضیه موسوی: برای حل کردن تک تک این مشکلات یک جفت کفش آهنی جوابگو نبود؛ به تعداد اهالی محله کفش آهنی لازم بود تا اداره‌ها را زیر پا بگذارند و شاید در بسیاری از مشکلات هرگز به مقصد نرسند. سال ۱۳۹۷ بود که اهالی ده‌ونک تصمیم گرفتند برای حل مشکلات پرتعدادشان مؤسسه‌ای با عضویت اهالی قدیمی تشکیل دهند. حالا قریب به هزار و ۷۰۰ نفر از ده‌ونکی‌ها عضو مؤسسه «آتیه‌سازان و نیک‌اندیشان ونک» هستند که همراه با وابستگان و خانواده این اعضا در مجموع ۴ هزار نفر می‌شوند که منافع محلی خود را از طریق این گردهمایی به دست می‌آورند. خیر دستاوردهای این مؤسسه به محله‌های دیگر تهران هم رسیده و به آیین‌نامه‌ای لازم الاجرا در شهرداری‌های مناطق ۲۲گانه تهران تبدیل شده است.
«مشارکت اهالی ده‌ونک در فعالیت‌های اجتماعی و محلی بسیار زیاد است. همین باعث شد تا برای پیگیری منافع مشترک محلی و موضوعات شهری که بار حقوقی دارند مؤسسه‌ای غیرانتفاعی تشکیل دهیم.» «مهدی مهدی‌قلی» مدیرعامل مؤسسه است و از اهالی قدیمی ده‌ونک. او از مشکلات محلی یاد می‌کند که سال‌هاست ونکی‌ها درگیر آنها هستند و حالا با پیگیری‌های مؤسسه یکی یکی، برطرف و باری از دوش مردم محله برداشته می‌شود: «در ونک اماکن عمومی هست که لزوماً مالکیت آن در اختیار مردم نیست.
مثل مسجد و حسینیه و فضاهای دیگری که در اختیار اوقاف است. ارتباط با این نهادها برای تحقق نیازهای محله یکی از کارهایی است که در مؤسسه انجام می‌دهیم. ما توانسته‌ایم با شورایاری، شهرداری ناحیه، اداره‌های مختلف و سازمان‌ها ارتباط خوب و مؤثری ایجاد کنیم و بین مردم و این اداره‌ها و سازمان‌ها پل بزنیم و تعامل برقرار کنیم.»
- مصوبه‌ای برای کل تهران
جلسه‌هایشان را در واحد کوچکی در ابتدای کوچه بازارچه ونک برگزار می‌کنند. همین‌جا بود که مدتی قبل میزبان نمایندگان مجلس و شورای‌شهر تهران شدند تا آنها را برای حل مشکلاتشان پای کار بیاورند. مهدی‌قلی می‌گوید: «یکی از رویدادهای مهمی که با پیگیری‌های مؤسسه به ثمر رسید رفع مشکل برخی از طرح‌های رها شده در ونک بود. طرح‌های ۲۰ و ۳۰ ساله‌ای در ونک وجود داشت که نه اجرا می‌شد و نه تغییر می‌کرد. اهالی اجازه فروش ملک‌هایی را که در این طرح‌ها بودند نداشتند و از طرفی نوسازی هم نمی‌شد در آن املاک انجام داد.
ما موفق شدیم مصوبه‌ای از شورای‌شهر تهران بگیریم که طرح‌های شهری تا ۵ سال بعد از دریافت مجوز باید تعیین تکلیف شوند. با این مصوبه که به کمک نماینده وقت مجلس و اعضای شورای‌شهر به تصویب رسید طرح‌هایی که بیش از ۵ سال از مجوزشان می‌گذشت و هنوز اجرایی نشده بودند باید در آن بازنگری می‌شد. این موضوع آنقدر مبحث فراگیری در تهران بود که توسط شورای‌شهر تهران به تصویب رسید و به دستورالعملی در مناطق ۲۲گانه شهر تهران تبدیل شد. من در جایی شنیدم که این مصوبه شهر تهران در قوه قضاییه هم مورد استقبال قرار گرفته است و امکان دارد به قانونی کلی تبدیل شود.»
- کانون نخبگان ونک
اهالی ده‌ونک خوب می‌دانند چطور می‌توانند مشکلات شهری و اجتماعی خود را به کمک همدیگر برطرف کنند؛ مشکلاتی که تنها با پیگیری‌های یک فرد قابل حل نیستند و نیاز به عزم جمعی دارند. حالا نه تنها پیدا کردن مشکل و پیگیری رفع آن، بلکه پیدا کردن راه‌حل را هم خودشان دنبال می‌کنند. «الهام عارفی پور» از اهالی ده‌ونک و عضو هیئت‌مدیره مؤسسه می‌گوید: «حالا نه تنها مردم مشکلات را ریشه‌یابی می‌کنند، بلکه وقتی از مسئولی برای رفع این مشکلات دعوت می‌کنیم، راه‌حل را هم از مردم جویا می‌شوند. در بین اعضای ما افرادی با تخصص‌ها و مهارت‌های مختلف و درجات علمی و تجربی بالا هستند.
همه این تجربه‌ها برای حل گوشه‌ای از مشکلات به کمک محله می‌آید. به همین دلیل هم وقتی این معضلات را تنها یکی از اهالی محله شخصاً پیگیری می‌کرد نمی‌توانست به نتیجه مطلوب برسد. این، یک بلوغ اجتماعی است که مردم برای حل مشکلات مشترکشان گروهی تشکیل دهند تا خودشان منافعشان را مطالبه کنند.»
عارفی پورایجاد کانون نخبگان را یکی از دستاوردهای مهم‌محله می‌داند؛ کانونی که به تازگی کار خود را شروع کرده و قرار است از استعدادهای محله و ظرفیت‌های آن به نفع خود محله استفاده کند. او می‌گوید: «افراد مختلفی با شرایط متفاوت معیشتی در ونک زندگی می‌کنند.
برخی از آنها نیاز به حمایت دارند. بعضی نیازمند استعدادیابی هستندو برخی هم به پرورش استعداد احتیاج دارند. از طرفی در همین ونک ما منطقه آموزشی متشکل از تمام مقاطع تحصیلی مدرسه و دانشگاه داریم. تصمیم ما این است که از امکانات مراکز آموزشی و ظرفیت‌های این مراکز برای حمایت و استعدادیابی و پرورش استعدادها کمک بگیریم. در مقابل خدمات و امکاناتی هم هست که ما می‌توانیم برای این مراکز آموزشی فراهم کنیم. از طرف دیگر تلاش می‌کنیم معضل بیکاری در محله را برطرف کنیم. لازمه این کار شناسایی افراد و توانمندی‌ها و علایق آنهاست. مرحله بعدی تعریف فعالیت‌های مناسب برای تک تک این افراد و کمک به اشتغال در محله است.»
- مردم رویدادها را رقم می‌زنند
اهالی ونک انتخاب اعضای این دوره شورایاری را حاصل همفکری و دغدغه‌مندی خود برای این نهاد محلی می‌دانند. به همین دلیل در آخرین دوره انتخابات شورایاری‌ها ده‌ونک بیشترین مشارکت را داشت و قبل از آن برای انتخاب تک تک اعضای این شورایاری جلسات متعددی در مؤسسه برگزار شده بود. «داریوش نهاوندی»
عضو شورایاری ده‌ونک می‌گوید: «اهالی محله دغدغه‌های زیادی برای حل مشکلات خود دارند. این محله برخلاف تصوری که مردم تهران از ونک دارند با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کند. از نبود پارکینگ عمومی تا مشکلات سند عرصه و اعیان و نداشتن مجوزهای ساخت‌وساز و نوسازی. با این حال با ایجاد مؤسسه و تشکیل کمیسیون‌های مختلف ورزشی، فرهنگی، معماری و شهرسازی در آن، تعامل خوبی بین مؤسسه و نهادها و اداره‌های مختلف دولتی شکل گرفته است. طرح اصلاح هندسی میدان ونک، مرمت فضای عمومی محله، همکاری با دفتر توسعه محله و شورایاری و اتفاق‌های خوب دیگری در محله شکل گرفته یا در حال انجام است. همه اینها حاصل مشارکت مردم در امور اجتماعی و محلی‌شان است. اهالی ونک منتظر اتفاق نمی‌مانند و خودشان رویدادها را رقم می‌زنند.»