همشهری آنلاین _ معصومه حق‌جو: در این میان شهروندانی هم هستند که از فرصت پیش‌آمده برای کسب درآمد استفاده می‌کنند. «مرضیه رحیم‌زاده» یکی از همین افراد و جزو بانوان کارآفرینی است که با توجه به محدودیت‌های تردد، فضای کارگاه کوچکش، «یاقوت»، را به خانه بانوان هنرمند برده است تا سهمی در حرکت چرخ اقتصاد خانواده‌ها داشته باشد.
او درباره چگونگی ایجاد کارگاه بافت یاقوت می‌گوید: «سال ۹۳، یکی از دوستانم در دانشگاه درباره سفارش بافت پتو و پلیور برای یکی از نزدیکانش به‌صورت آنلاین صحبت کرده بود. با توجه به اینکه از کودکی مادرم و بقیه بانوان فامیل را دارای مهارت در زمینه‌هایی مثل قالیبافی، تابلوفرش و خیاطی و هنرهای دیگر دیده بودم، برایم تعجب‌آور بود که برای هنری مثل بافتنی سفارش آنلاین وجود داشته باشد. خودم هم به علت علاقه‌ای که به این هنرها داشتم، اغلب آنها را از همان کودکی یاد گرفته بودم.»
ایده یاقوت از همین سال بود که در ذهن این بانوی کارآفرین ایجاد شد. رحیم‌زاده بیان می‌کند: «بعد از مدتی این جرقه در ذهنم ایجاد شد که از این هنرها، کسب درآمد کنم. بنابراین در اینستاگرام یک صفحه راه‌اندازی کردم و یک‌سری عکس از آثار بافته‌شده خودم گذاشتم و سفارش گرفتم. یکی از نخستین سفارش‌ها برای خانمی بود که قصد سفر داشت و سفارشش باید فوری آماده می‌شد. همان زمان هم مسابقه بدمینتون داشتم و به مسابقه نرسیدم. بنابراین، تصمیم گرفتم برای اینکه در روال عادی زندگی‌ام خللی وارد نشود، گروهی از بانوان فامیل و دوستانم در دانشگاه و... را برای پاسخگویی به مشتریان دور هم جمع کنم.»
- جلب مشارکت از سراها و فرهنگسراها
سال ۹۴ بود که پای این بانوی هنرمند کم‌کم به‌سراها و فرهنگسراها باز شد و به بانوانی که در حال آموزش بودند پیشنهاد همکاری داد. او می‌گوید: «چون این بانوان تخصص‌های مختلفی داشتند، توانستم حوزه‌های بافت را در زمینه‌تریکو، شال و کلاه، لباس نوزادی و... گسترش بدهم.»
این هم‌محله‌ای حدود ۶ ماه قبل کارگاهی در نزدیکی میدان انقلاب اجاره کرد. رحیم‌زاده بیان می‌کند: «بانوان هنرمند سفارش‌ها را بعد از آماده شدن به کارگاه می‌آورند تا اگر اشکالاتی وجود داشت، برطرف کنیم. برای سفارش‌های بعدی مواد اولیه را در اختیارشان قرار می‌دهم. دستمزد هم به‌صورت ماهانه به این هنرمندان پرداخت می‌شود.»
با اینکه کارگاه ظرفیت انجام کارهای هنرهای مختلف مثل چرم‌دوزی، گلدوزی یا خیاطی را هم داشت، ولی به گفته او، تمرکز روی کارهای بافت به علت حوزه‌های گسترده و متنوعی که دارد، بازدهی بیشتری داشته است.
این کارشناس ارشد کارآفرینی می‌گوید: «در حال حاضر حدود ۱۰ نفر که برخی از آنها جزو زنان سرپرست خانوار هستند با یاقوت در زمینه‌های مختلف مثل تولید پاف، عروسک بافتنی، پوشاک بزرگسال، ست نوزادی و... به‌صورت دورکاری همکاری دارند. تا حدود یک ماه دیگر سایتی هم راه‌اندازی می‌کنم که قرار است یک سایت جامع از لحاظ آموزش و فروش در زمینه بافت باشد.»
این روزها بازار فروش آنلاین، با توجه به اینکه شیوع کرونا باعث شده از خرید حضوری چندان استقبالی نشود، حسابی داغ شده است. رحیم‌زاده در این‌باره بیان می‌کند: «هنر دست بانوان قبلاً از طریق تلگرام و صفحه مجازی یاقوت به فروش می‌رسید، ولی بعد از فیلتر شدن تلگرام، فروش فقط از طریق نشانی honar_yaghoot@ انجام می‌شود.»
بافت با ماشین سرعت بسیار زیادی دارد و می‌توان سفارش‌های بیشتری را آماده کرد، ولی رحیم‌زاده ترجیح می‌دهد کارها هنر دست و بدون دخالت ماشین باشد: «البته که نتیجه کار با ماشین بسیار متفاوت‌تر از کار دست است و از لحاظ اقتصادی سود بیشتری دارد، اما اگر هنر دست و بدون دخالت ماشین باشد، بانوان بیشتری می‌توانند کسب درآمد کنند. از طرفی کار دست ماندگاری و زیبایی بیشتری دارد.»
رحیم‌زاده معتقد است شماری از بانوان وظیفه خود را منحصر به خانه‌داری می‌دانند و اعتماد به نفس برای کسب درآمد از طریق توانمندی‌هایشان را ندارند. این کارآفرین می‌گوید: «تصور می‌کنم مأموریتم روی زمین، خوشحال کردن انسان‌ها و به‌خصوص کمک به توانمندسازی بانوان است. خوشحالم که علاقه و مسیر زندگی‌ام را پیدا کرده‌ام. دوست دارم در همین مسیر تلاش کنم و حمایت خانواده‌ام هم در این راه دلگرمم می‌کند.»
- شهرداری از کارآفرینان منطقه حمایت کند
رحیم‌زاده عقیده دارد با توجه به هزینه سنگین اجاره کارگاه و سود کمی که از تولید محصولات به دست می‌آید، شهرداری می‌تواند مکانی را با اجاره کمتر یا به رایگان در اختیار کارآفرینان قرار بدهد، بلکه کمی از فشار هزینه‌ها کاسته شود. او می‌گوید: «در هر محله ساختمان‌های بدون استفاده یا واحدهای خالی اداری وجود دارد که شهرداری می‌تواند، طی رایزنی با مالکان، آنها را در اختیار چنین افرادی قرار بدهد.»
به عقیده این کارآفرین، شهرداری‌ها باید از کارآفرین‌های منطقه خود حمایت کنند. اگر حمایتی وجود نداشته باشد، از انگیزه فرد برای ادامه کار کم می‌شود. رحیم‌زاده ادامه می‌دهد: «شهرداری می‌تواند در این زمینه اقدامات زیادی انجام بدهد. به‌عنوان مثال، می‌تواند در زمینه تبلیغات به کارآفرینان کمک کند.می‌توان حتی از طریق تبلیغات برای صادرات هم اقدام کرد، ولی بدون فضای مناسب برای استقرار این بانوان هنرمند، چنین‌کاری میسر نیست.»
از زمانی که در مقطع کارشناسی ارشد وارد رشته کسب و کارهای الکترونیک شده، به گفته خودش، ایده‌های زیادی برای کارآفرینی داشته و دارد. رحیم‌زاده بیان می‌کند: «قبل ورود به این رشته هم ایده‌های زیادی داشتم. وقتی به دانشکده رفتم، نقشه راه برایم هموارتر شد. یادم هست، وقتی ایده‌هایم را در قالب پروژه به استادان می‌گفتم بسیار استقبال می‌کردند. در حال حاضر تصمیم گرفته‌ام فعلاً یاقوت را جلو ببرم و روی توسعه آن متمرکز باشم.»
- شیوع کرونا و بالارفتن قیمت‌ها
«سیمین افشار» یکی از بانوان سرپرست خانوار در یاقوت است که قبل از شیوع کرونا در زمینه تهیه انواع ترشی‌ها و سفارش انواع بافت مشغول بوده است. او می‌گوید: «با شیوع کرونا، ترشی‌ها طرفداران خود را به علت مسائل بهداشتی از دست دادند. از طرفی، به علت بالارفتن قیمت کاموا حجم سفارش‌ها کم و فعالیت‌هایم محدود شده بود.»
او از طریق فراخوانی که رحیم‌زاده در صفحه مجازی برای همکاری منتشر کرده بود، با یاقوت آشنا شد. افشار بیان می‌کند: «کاموا و مواد لازم برای تولید توسط خانم رحیم‌زاده تهیه و در اختیار ما گذاشته می‌شود. کارهایی که تولید می‌کنم هم توسط ایشان به فروش می‌رسد. در واقع من و دیگر همکارانم در یاقوت فقط تولیدکننده هستیم. بقیه امور به عهده مسئول کارگاه است.»
افشار هم از جای خالی حمایت شهرداری شکایت دارد. او می‌گوید: «کاش شهرداری مکانی در اختیار کارآفرینان قرار بدهد تا با تعامل بین شهروندان توانمند و آنها بتوان چرخ اقتصاد خانواده‌ها را به حرکت دربیاوریم.»
- کارآفرین باید پابه‌پای کار پیش برود
«معصومه یوسفی نیکو» یکی دیگر از بانوان هنرمند در یاقوت است. او درباره آشنایی‌اش با یاقوت می‌گوید: «از حدود ۷ ماه قبل با خانم رحیم‌زاده و یاقوت از طریق صفحه مجازی آشنا شدم. نمونه کارهایم را برای ایشان ارسال کردم و بعد از تأیید، همکاری ما شروع شد. قبل از آشنایی با خانم رحیم‌زاده، بافتنی آموزش می‌دادم.»
یوسفی نیکو ادامه می‌دهد: «با توجه به اینکه فرزند کوچک دارم، آشنایی با کارگاه برایم فرصتی فراهم کرد تا بعد از مدت‌ها بتوانم در منزل از هنرم بهره‌ببرم.»
به عقیده این بانوی هنرمند، خانم رحیم‌زاده جزو آن دسته از کارآفرینانی است که پابه‌پای کار پیش می‌رود و زحمت می‌کشد.
با توجه به شرایط حاکم به علت شیوع کرونا، شهرداری می‌تواند دست بانوان هنرمند را بگیرد تا با همکاری هم، علاوه بر اشتغالزایی، حیطه فعالیت آنها هم گسترده‌تر شود. با توجه به محدودیت‌های کرونایی و کم شدن استقبال از فروش حضوری، شهرداری می‌تواند از طریق فضای مجازی و سایت‌های اینترنتی برای تبلیغات پیشقدم شود.