همشهری آنلاین_مریم قاسمی: نکته مهم شناخت نیازها، خواسته‌ها و تلاش برای بهبود وضعیت زندگی و بالا بردن حس خوشبختی میان آنان است. مسئولان ناحیه ۷ شهرداری منطقه ۱۸ با درک این موضوع دست به اجرای طرح «سالمند شادـ خانواده بانشاط» زده‌اند که هدف اصلی آن تکریم و گرامیداشت جایگاه سالمندان در بین خانواده‌ها و بهبود وضعیت سلامت و ارتقای کیفیت زندگی آنان است. در گزارش پیش رو با کمک «امیر محمدی» شهردار و «کرم عزیزی‌منش» مدیر اجتماعی ناحیه ۷ شهرداری منطقه ۱۸ در جریان جزئیات و چگونگی اجرای این طرح ابتکاری قرار گرفتیم.
شهردار ناحیه ۷ منطقه ۱۸ عنوان می‌کند که جمعیت ثابت روستاهای فیروزبهرام و گلدسته ۱۲ هزار و ۵۷۰ نفر است که از این تعداد ۶۵۰ شهروند دوره سالمندی را می‌گذرانند و شامل ۳۵۰ مرد و ۳۰۰ زن با میانگین سنی ۶۵ تا ۹۰ سال هستند. محمدی از جمعیت شناور ناحیه ۷ نیز صحبت می‌کند که در شبانه‌روز به ۲۰ هزار نفر می‌رسد. این افراد جزو نیروی کار به شمار می‌روند و طبق بررسی‌ها شاید کمتر از ۲درصد از این جمعیت در رده سنی سالمندان قرار بگیرند که آخرین سال‌های خدمت‌شان را در صنایع و کارخانه‌ها و مؤسسات تولیدی می‌گذرانند.
- امید به زندگی سالمندان بالا رفته، اما...
امیر محمدی، شهردار ناحیه ۷ که فارغ‌التحصیل رشته روان‌شناسی در مقطع کارشناسی ارشد است و پایان‌نامه‌اش درباره سلامت سالمندان و چگونگی‌گذار از این دوران بوده است. می‌گوید: «طبق نظر کارشناسان در چند دهه گذشته امید به زندگی سالمندان به نحو قابل توجهی بالا رفته که دلایل مختلفی چون بهبود وضعیت تغذیه، بهداشت و درمان و... دارد، اما در نقطه مقابل در برخی محله‌ها با معضل انزوا و گوشه‌گیری سالمندان مواجهیم و متأسفانه گاهی وقت‌ها آسیب‌هایی چون «آزار سالمندی» البته در حاشیه شهرها بیشتر از دیگر جاها دیده می‌شود.»
محمدی به اهمیت اجرای برنامه‌های فرهنگی و طرح‌هایی که این آسیب‌ها را کاهش دهد، اشاره می‌کند و می‌گوید: «طرح سالمند شادـ خانواده بانشاط با هدف تکریم این گروه از شهروندان در نهاد خانواده، فرهنگسازی برای نسل جدید به‌ویژه کودکان و نوجوانان و همچنین ارتقای کیفیت زندگی سالمندان اجرایی شده است و موضوعات مختلفی را شامل می‌شود از تست و معاینه رایگان سالمندان توسط پزشکان خیر، اهدای بسته‌های ارزاق به سالمندان نیازمند، مرمت و بازسازی خانه سالمندان محروم، اجرای برنامه‌های شاد برای آنان مثل نمایش و مسابقه و...»به گفته محمدی، هنگام اجرای برنامه‌های سرگرمی و مسابقات اعضای خانواده از جمله فرزندان و نوه‌ها سالمندان را همراهی می‌کردند.
- مراقبت از سالمندان در دوران کرونا
بیش از یک‌سال است که ویروس منحوس کرونا وارد کشورمان شده و از همان روز اول تاکنون ناچار به رعایت قوانین مختلف از جمله حفظ فاصله اجتماعی، حذف دید و بازدیدها، مهمانی‌ها و... شده‌ایم.
شهردار ناحیه ۷ با اشاره به وضعیت زیست سالمندان در روستاهای حریم تهران می‌گوید: «شرایط زندگی روستا با شهر فرق می‌کند، مثلاً بعضی از سالمندان روستا با ابزارهای امروزی مانند تلفن همراه آشنا نیستند و جز با تلفن ثابت خانگی نمی‌توانند با فرزندان خود حرف بزنند و از حال و روزشان باخبر شوند.»
اومی‌افزاید: «در روستاها هیچ‌گونه امکاناتی برای دید و بازدید تصویری با فرزندان از طریق گوشی همراه وجود ندارد و فرزندان ناچارند به آنها سر بزنند تا از صحت و سلامت پدران و مادران خود مطمئن شوند که کار خطرناکی است و امکان دارد در این رفت و آمدها ناخواسته ناقل ویروس کرونا شوند، پس باید در دوران کرونا بیشتر مراقب سالمندان باشیم. در طرح سالمند شادـ خانواده بانشاط به این گروه از شهروندان آموزش داده می‌شود که چگونه این دوران را بدون آسیب سپری کنند و به روزهای خوب و شیرین پیش رو فکر کنند.»
سالمندان؛ سرمایه‌های ارزشمند محله‌ها
کرم عزیزی‌منش، مدیر اداره اجتماعی ناحیه ۷ شهرداری منطقه ۱۸، از سالمندان به‌عنوان گنج‌های باارزش یاد می‌کند و می‌گوید: «در گذشته اگر در خانواده و یا در محله‌ای اختلاف و مشکلی به وجود می‌آمد اهالی سراغ ریش‌سفیدان و سالمندان می‌رفتند تا برای حل و فصل مشکلات از آنها کمک بگیرند.
هنوز در محله‌ها و روستاها این رسم وجود دارد و حرف سالمندان به‌عنوان بزرگ محله خریدار دارد، اما به هر حال شرایط زندگی تغییر کرده است.» وی با اشاره به تغییر سبک زندگی و افزایش امکانات و خواسته‌ها نسبت به گذشته می‌گوید: «اگر در قدیم پدران و مادران فرزندان خود را سرو سامان می‌دادند، با همان امکانات اولیه و ساده زندگی مشترک‌شان آغاز می‌شد و حتی زوج جوان چند سال اول زندگی خود را در کنار پدر و مادرشان می‌گذراندند، اما اکنون بیشتر جوان‌ها در ابتدای زندگی خانه مستقل می‌خواهند. در روستاهای محدوده ناحیه ۷ نمونه‌های فراوانی از خانه‌های بزرگی وجود دارد که در گذشته چندین خانوار در آن زندگی می‌کردند و اکنون یک زوج سالمند به تنهایی در آن سکونت دارند و فرزندان در نقاط دیگر ساکن شده‌اند.»
- سالمندان فعال، شهروندان توانمند
مدیر اجتماعی ناحیه ۷ شهرداری منطقه ۱۸ می‌گوید: «طبق آخرین آمار جمعیت سالمندان در این ناحیه ۶۵۰ نفر است که در شرایط متفاوتی زندگی می‌کنند. گروهی از آنها مستقل و کارآمدند و نیازی به کمک ندارند. گروهی به دلیل وضع نامناسب اقتصادی نیازمند مراقبت و توجه‌اند. گروه سومی هم هستند که نه تنها نیازمند خدمات نیستند، بلکه خودشان با فعالیتی که انجام می‌دهند به دیگران خدمات ارائه می‌کنند. در این بین نباید از سالمندان فعال در حوزه‌های ورزشی، اجتماعی و کارآفرینی غافل شد.»
او به نمونه‌هایی از سالمندان توانمند روستای فیروزبهرام و گلدسته اشاره می‌کند و می‌گوید: «در این زمینه نمونه و مثال فراوان است، مثلاً «احمد احمدی» شهروند ۷۰ ساله این محله، همه فعالیت‌های بیرون از خانه را با دوچرخه انجام می‌دهد و به قول اهالی ۵۰ سال است که کسی او را پای پیاده در محله ندیده است. «کبری اشکذری» نیز یکی دیگر از سالمندان است که در فعالیت‌های خیرخواهانه مشارکت بالایی دارد و یکی از مسئولیت‌هایش شناسایی سالمندان بی‌بضاعت و کمک‌رسانی به آنهاست.
«علیرضا آقابیگی» هم که در بین اهالی چهره شناخته شده‌ای است و مشکلات ساکنان را از طریق شورای روستا پیگیری می‌کند. «ابوالفضل صابر» اگرچه در دوره سالمندی به سر می‌برد، اما در عرصه کارآفرینی برای جوانان افتخارات بسیاری کسب و در کارگاهش برای بیش از صد نفر شغل ایجاد کرده است.»
- افزایش آگاهی با موضوع سلامت جسم و روان
مدیر اداره اجتماعی ناحیه ۷ شهرداری منطقه ۱۸ در پایان صحبت‌هایش از تنوع برنامه‌ها در طرح سالمند شادـ خانواده بانشاط صحبت می‌کند و می‌گوید: «در این برنامه به علاقه و سلایق سالمندان توجه شده است، مثلاً در زمان ویزیت رایگان پزشکی، آموزش پخت غذای سالم، ویژه سالمندان نیز در دستور کار قرار دارد تا آنها با تغذیه سالم و کنترل فشارخون، قند و چربی خون درحفظ سلامت جسم خود بکوشند. مسابقه انتخاب خانواده برتر با محوریت میزان رضایت سالمندان یکی دیگر از برنامه‌هاست که طبق آن خانواده‌های نمونه معرفی و از آنها تقدیر می‌شود. از دیگر برنامه‌ها مشاوره رایگان با استفاده از روان‌شناسان برای بهبود روابط همسران سالمند، جلوگیری از انزوا و گوشه‌گیری و ارتباط مناسب با فرزندان است.»