همشهری آنلاین_شهره کیانوش راد: معتقد است بسیاری از گیاهانی که در کوههای شمیران میرویند خواص دارویی دارند اما با قاطعیت فرضیه مبتلا نشدن به کرونا با مصرف داروهای گیاهی را رد میکند و میگوید: «داروهای گیاهی که مراحل تأیید و ثبت را طی کردهاند میتوانند در کاهش عوارض بیماری کرونا مؤثر باشند اما هیچکس نمیتواند ادعا کند با مصرف داروی گیاهی به کرونا مبتلا نخواهد نشد.»
«محمدرضا قلیبیکیان» دکترای شیمی آلی دارد و درباره ساخت داروهای ضد سرطان پژوهش کرده و توانسته است با تکمیل تحقیقات خود و ارائه پایان نامه دکترا با این موضوع در جشنواره خیام و پروفسور حسابی شرکت کند. سال ۱۳۹۸ در جشنواره خیام و پروفسور حسابی حضور یافت و بهعنوان پژوهشگر برتر انتخاب شد. عضو هیأت تحریریه مجله بینالمللی شیمی آلی و توسعه فرایند و دارنده بیش از ۱۰ کتاب تألیفی، مقالات بینالمللی، کنفرانسهای داخلی و خارجی و ثبت اختراع است. قلی بیکیان در زمینه داروهای گیاهی پژوهشهایی انجام داده که در کاهش عوارض کرونا مؤثر بوده. با او که از اهالی لواسان است درباره خواص دارویی گیاهی و لزوم حمایت از کارآفرینان گفتوگو کردهایم.
مطالعه درباره داروهای گیاهی و خواص درمانی آنها نشان میدهد که بسیاری از آنها برای کاهش اضطراب، درمان سرماخوردگی، افزایش اشتها، کاهش قند خون، لاغری و... مورد استفاده قرار میگیرند. بسیاری از این گیاهان که مصرف دارویی و خوراکی دارند در دامنه و ارتفاعات کوههای شمیران بهویژه در فصل بهار میرویند و اهالی محلی و برخی گردشگران با این گیاهان و خواص آنها به خوبی آشنا هستند.
قلی بیکیان با شیوع و همهگیری بیماری کرونا در اسفند سال ۱۳۹۸ تصمیم میگیرد درباره خواص درمانی گیاهان تحقیق کند: «۲۵ اسفند سال ۱۳۹۸ در حالی که بیماری کرونا شیوع پیدا کرده بود به این فکر افتادم که با توجه به علائم این بیماری، راهی برای درمان بیماران پیدا کنم. با توجه به شناختی که از داروهای گیاهی داشتم به بررسی خواص گیاهان دارویی پرداختم و به ۸ گیاه دارویی با خواص ضد التهاب، تقویت سیستم ایمنی، کاهش سرفه و... رسیدم. گیاهها را تهیه و عصارهگیری کردم و با فرمولاسیون آنها و طی فرایندی توانستم ۳ هزار کپسول تهیه کنم. سختیهایی پیش رو داشتم اما رسیدن به هدف عاملی برای گذر از سختیها بود. با شناختی که از دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله(عج) داشتم به آنجا مراجعه کردم. از بین ۷۰۰ طرح ارائه شده، ۴ طرح برگزیده شد که یکی از آنها طرحی بود که من برای بهبود بیماری کرونا ارائه داده بودم.
مرحله بعد کسب کد اخلاق پزشکی بود که آن هم با موفقیت انجام شد. داروی گیاهی که ارائه داده بودم بهعنوان داروی مکمل برای بهبود سرفه و کاهش فاکتورهای التهابی از سوی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله(عج) تأیید شد.» او بر تأثیر گیاهان دارویی در کاهش عوارض کرونا تأکید میکند: «هیچ داروی گیاهی برای درمان کرونا وجود ندارد و همه داروهای گیاهی که معرفی شدهاند برای بهبود علائم اولیه مانند تنگی نفس، سرفه، خلط و... مؤثر هستند و خاصیت درمان قطعی ندارند. متأسفانه برخی برای سودجویی، دارویی را با برچسب درمان قطعی کرونا به بازار عرضه میکنند اما مردم باید هوشیار باشند و در صورت ابتلابه کرونا، راه درمان را از طریق مراکز درمانی معتبر پیگیری کنند.»
قلی بیکیان میگوید که علاوه بر مکمل گیاهی ایمفلونا، مکمل گیاهی دیگری را با توجه به کتابهای رفرنس گیاهان دارویی و پیشینههای تاریخی گیاهان نیز فرموله کردم که میتواند برای بیمارانی که دچار کرونای انگلیسی شدهاند کمککننده باشد و از حمایتکنندگان و سرمایهگذاران در این مسیر تقاضا دارم که برای ساخت و کارآزمایی بالینی این مکمل گیاهی به من کمک کنند تا بتوانم با توجه به وضعیت شیوع کرونای انگلیسی در کشور از سازمان غذا و دارو مجوز لازم را دریافت کنم و به تولید این دارو در کشور بپردازم.»
- بهار فصل رویش گیاهان دارویی
آب و هوای شمیرانات و طبیعت این منطقه بهترین خاستگاه برای رویش گیاهانی است که مصرف خوراکی و دارویی دارند. قلی بیکیان میگوید: «از گذشته اهالی و ساکنان شمیران برای چیدن گیاهان دارویی و خوراکی به کوه میرفتند. آویشن و اسطوخودوس از گیاهانی است که در کوههای شمیران وجود دارد. خیلیها فصل بهار به قصد چیدن این گیاهان به کوه میروند اما برخی گردشگران به دلیل آشنا نبودن با این گیاهان به طبیعت آسیب میرسانند و سبب نابود شدن این گیاهان میشوند.»
قلی بیکیان آموزش به کوهنوردان و گردشگران را از راههایی میداند که میتواند به حفظ طبیعت شمیران کمک کند: «به نظر من باید در این زمینه، فرهنگسازی و خواص گیاهان به گردشگران آموزش داده شود. شهرداری یا نهادهای مرتبط میتوانند کارگاههای آموزش در مناطق کوهستانی برگزار کنند. گردشگران با دیدن تصاویر گیاهان با خواص آنها آشنا میشوند و وقتی به محیط کوهستان قدم میگذارند مراقب هستند که این گیاهان را لگدمال نکنند یا هنگام چیدن به ریشه گیاهان آسیب نرسانند. آموزش استفاده از خواص دارویی گیاهان میتواند به کارآفرینی در این زمینه منجر شود تا کسانی که به این رشته علاقه دارند جذب بازار کار شوند.
برخی گیاهان جنبه خوراکی دارند و برخی ممکن است سمی باشند. کارشناسان در این کارگاهها میتوانند آموزش دهند که چه افرادی میتوانند از این گیاهان استفاده کنند و مصرف این گیاهان برای چه کسانی ضرر دارد. اگر سطح آگاهی گردشگران بالا برود هم طبیعت شمیران حفظ خواهد شد و هم راه سودجویی و فریب مردم بسته میشود. با آموزش، راه برای اشتغالزایی باز میشود.»
- توزیع مواد ضدعفونیکننده در لواسان
استفاده بیرویه از الکل و مواد شوینده قوی مانند مایع سفیدکننده یا به اصطلاح وایتکس در ابتدای شیوع کرونا موجب افزایش حساسیتهای پوستی شد. قلی بیکیان همزمان با پیک دوم کرونا به این فکر افتاد که با استفاده از عصاره گیاهان محلولی تهیه کند که خاصیت ضدعفونی کنندگی داشته باشد و مانع از التهابات پوستی شود.
به همین دلیل سراغ گیاهانی رفت که خاصیت ضد ویروس و ضد باکتری دارند. او میگوید: «با بررسی گیاهانی که این خواص را داشتند آنها را تهیه کردم و بعد از فرموله کردن و ترکیب با مواد معدنی، ۲ نوع اسپری با پایه گیاه دارویی تهیه کردم. بخش دیگر این اسپریهای گیاهی، روغنهای ارگانیک گیاهی است که میتوانند برای بهبود جوش و تاول روی پوست مؤثر باشند و علاوه بر اینکه زخمها را درمان میکنند خاصیت ضد عفونی کنندگی نیز دارند. در دیداری که با فرماندار شمیرانات داشتم توضیح دادم که من در اتاق کوچک خانهمان ۵۰۰ اسپری گیاهی تولید کرده و قبل از آن تمام آزمایشهای حیوانی و سمشناسی را روی خرگوش در دانشکده داروسازی شهید بهشتی انجام دادهام و همه آزمایشات فیزیکی و شیمیایی و مطالعات پایداری این اسپریهای گیاهی در آزمایشگاه همکار با سازمان غذا و دارو انجام شده است و در ماه محرم نیز بین دستههای عزاداری توزیع شد.
این اسپری، محلول ارگانیک است و میتواند جایگزین مواد ضدعفونیکننده مانند الکل و محرکهای ناشی از مواد شیمیایی باشد که التهابات پوستی را موجب میشوند. اما با توجه به لزوم برخورداری از مجوز سازمان غذا و دارو برای تولید انبوه باید فضای بیشتری در اختیار داشته باشیم. متأسفانه از تولیدکنندگان حمایت نمیشود و اگر کسی بخواهد کار پژوهشی انجام دهد باید هزینه زیادی را خرج کند. مطمئن هستم اگر کارگاههای آموزشی خواص گیاهان برگزار شود نه تنها گردشگران استقبال میکنند بلکه بسیاری از جوانان لواسان نیز در این دورهها حضور مییابند. با حمایت فرمانداری و شهرداری میتوان زمینه کارآفرینی با تولید داروهای گیاهی را فراهم کرد.»
- پژوهش درباره داروهای ضدسرطان
نتیجه پژوهشهای قلی بیکیان در زمینه ساخت داروهای ضدسرطان پپتیدی هم حدود ۳ سال و نیم در دانشکده داروسازی شهیدبهشتی به طول انجامیده و ساخت آنها بهصورت فشرده، انجام و بهصورت مقاله در جشنواره ارائه شده است. نمونههای دارویی که او در زمینه درمان سرطان تولید کرده روی نمونههای حیوانی به روش برون تنی آزمایش شده و نتایج مثبتی داشته است. او که جایزه پروفسور حسابی را دریافت کرده است استرس و اضطراب را یکی از عواملی تأثیرگذار در بالا رفتن آمار ابتلا به سرطان میداند و میگوید: «عوامل بسیاری در ابتلا به سرطان مؤثر هستند. اما نمیتوان تأثیر استرس و اضطراب را در ابتلا و تشدید بیماری سرطان نادیده گرفت.»