شناخت و کنترل آفت شته در گیاهان شهری

شته، حشره کوچکی است که از ابتدای بهار در کنار خواهران، مادر و مادربزرگ خود در سطح فضای سبز فعالیت می‌کند و از شیره نباتی گیاهان تغذیه می کند. حشره ای که تقریبا از نیمه دوم اسفندماه با توجه به شرایط اقلیمی به صورت غالب در بیشتر گیاهان از فرم زمستان‌گذران خود یعنی دستجات تخم بیرون می آید. این شته ماده بالدار قابلیت پرواز را دارد و نوزاد آن حشره ماده ای است که قابلیت بکرزایی(زنده زایی) را دارد. شته‌های نوزاد متولد شده در واقع همان ماده های زنده زا هستند که از مادر زاده شدند. هر شته ماده به طور تقریبی در طول روز می تواند 40 تا 50 شته تولید کند. به طوری که در عرض دو هفته بسته به شرایط بهاری یک نسل تبدیل به دو و چندین نسل می شود که مادربزرگ ها در کنار نوادگان خود شروع به تغذیه از شیره نباتی گیاهان می کنند. این جمعیت شته ها اساسا تا پایان خردادماه و حتی تیرماه ادامه می یابد و سپس این موجود خارق‌العاده این بار با تولد ماده تخمگذار در نیمه دوم شهریور یا مهرماه با جفت نر خود شروع به  فعالیت و با تولید تخم به استقبال فصل زمستان می روند تا نزدیک بهار، دوباره زندگی خود را از سر بگیرند. جالب است بدانید آفت شته علاوه بر سطح فضای سبز، درگلخانه ها و حتی گیاهان آپارتمانی منازل هم به صورت گسترده فعالیت می کند. در فضای سبز برای کنترل این آفت که بر روی درختان بید، صنوبر، زبان گنجشک،  نارون و انواع درختچه ها فعالیت می کند با دستگاه واترجت یا سرآبپاش قوی آبشویی می کنند. در صورتی که حجم شته ها زیاد و به مرحله عسلک رسیده  باشد از صابون پالیزین استفاده می شود؛ استفاده از سموم شیمیایی برای کنترل این آفت در فضای سبز و ابتدای فصل اصلا مناسب نیست، چون به خاطر تکثیر زیاد از حد توسط شته های ماده که روزانه بیش از40 حشره ماده تولید و در طول سال به 20 نسل می رسد و صفات مقاومت به سموم را به نسل خود انتقال می دهد، صابون پالیزین یا سایر آفت‌کش های گیاهی اثر مقاومتی در نسل شته ایجاد نمی کند. صابون با بستن منافذ پوستی حشره مانع از تنفس جلدی حشرات می شود. برای همین اثر مقاومتی در فرآیند گوارشی یا سیستم عصبی شته ایجاد نمی کند بلکه باعث اختلال در فرآیند زیستی و فیزیولوژی شته می شود. همچنین در اثر استفاده از صابون پالیزین، کفشدوزک های بالغ که بافت کیتینی سختی دارند محافظت کرده و زنده مانی این شکارگران مفید را در طبیعت افزایش می دهند. استفاده از آفت کش‌های گیاهی و آبشویی مستمر می تواند علاوه بر سلامت جامعه شهری به حفظ جمعیت زنبورهای شکارگر، بالتوری ها، گونه های مختلف کفشدوزک ها کمک و باعث کاهش جمعیت شته ها شود.کنترل آفت شته در منازل با استفاده از یک یا دو قطره ریکا، سرکه در آب یا آب یک حبه سیرجوشیده با استفاده مداوم می تواند جمعیت شته ها را کم و به سلامت گیاهان کمک کند. در گلخانه (گل رز، گل میخک، سبزی و صیفی جات و....) همواره اقدامات مدیریتی ویژه با تلفیق رهاسازی دشمنان طبیعی، آبشویی، پالیزین، فرمولاسیون های گیاهی و گاهی استفاده از سموم کم خطر در پایان فصل به کنترل آفت شته پرداخته می شود.