همشهری آنلاین _ شهره کیانوش راد: اما امروزه تعریف کسب و کارهای خانگی مفهوم گسترده‌تری را دربرمی‌گیرد. «میترا افضل» مدیر مرکز پشتیبانی و توسعه مشاغل خرد و خانگی هدف از راه‌اندازی این مرکز در شهرداری منطقه یک را ساماندهی و رونق مشاغل خانگی می‌داند و می‌گوید: «درتعریف جدید از مشاغل خانگی، تعداد زیادی از تحصیلکرده‌ها و افراد جوان جامعه فعالیت می‌کنند که می‌توانند با ارائه محصولات و خدمات خود در فضای مجازی به کسب و کار بپردازند و حمایت از این افراد یکی از برنامه‌های مرکزی است که به تازگی در منطقه یک راه‌اندازی شده است.» با او درباره فعالیت‌ها و نحوه ارائه خدمات در این مرکز گفت وگو کرده‌ایم.
کرونا که آمد، کسب و کارهای خانگی رونق بیشتری گرفت اما برخی از صاحبان این مشاغل برای جلب مشتری بیشتر یا گسترش خدمات به مخاطبان با مشکلاتی مواجه شدند. افضل از کارآفرینان منطقه یک اکنون به‌عنوان مدیر مرکز پشتیبانی و توسعه مشاغل خرد و خانگی در بوستان شطرنج آجودانیه فعالیت می‌کند تا تجربه‌های خود را به سایر علاقه‌مندان ارائه دهد. او درباره مشکلاتی که بر سر راه صاحبان مشاغل خانگی قرار دارد می‌گوید: «با شناسایی صاحبان مشاغل خانگی و حمایت از کسب و کارهای موجود تلاش می‌کنیم ابتدا دلایل موفق نشدنشان را بررسی کنیم و با حمایت از آنها برای رونق کسب و کارشان قدم برداریم. سال‌های قبل وقتی درباره مشاغل خانگی صحبت می‌شد شاید نگاه ما به سمت بانوان خانه‌داری می‌رفت که در کنار کار منزل، از راه فروش هنرهای دستی خود کسب درآمد می‌کردند.
اما در تعریف جدید تعداد زیادی از قشر تحصیل کرده و افراد جوان جامعه را داریم که می‌توانند با ارائه محصولات و خدمات خود در فضای مجازی فعالیت کنند. آشنا شدن با مهارت‌های لازم، نحوه ارائه محصولات یا خدمات، کسب مجوز، راه‌های جذب مشتری و... مستلزم آموزش است. افراد بسیاری در فضای مجازی فعالیت می‌کنند اما موفق نشده‌اند نظر مشتری را جلب کنند و محصولات خود را به فروش برسانند. افرادی هستند که در رشته‌ای تحصیل کرده اما نتوانسته‌اند در همان رشته فعالیت کنند و احساس می‌کنند که در جامعه هیچ‌کاری برای آنها وجود ندارد.» افضل که مدرک کارشناسی ارشد مدیریت پروژه دارد یکی از فعالیت‌های مرکز پشتیبانی و توسعه مشاغل خرد و خانگی را معرفی رشته‌ها و کسب و کارهایی می‌داند که شاید در جامعه خیلی هم معروف و شناخته شده نباشد ولی امکان راه‌اندازی آنها وجود دارد: «وبینارهایی را برای آشنایی بیشتر مراجعان در این زمینه برگزار می‌کنیم تا افراد علاقه‌مند با راه‌های ارائه خدمات و محصولاتشان آشنا شوند.
مشاغل خانگی دایره وسیعی را دربرمی گیرد و ما با توجه به تعداد متقاضی در هر رشته، آن بخش را فعال می‌کنیم. به‌عنوان مثال اکنون در بخش روان‌شناسی قریب به ۱۵۰ نفر متقاضی داریم که دنبال کسب و کار جدیدی در همین زمینه هستند. سعی می‌کنیم کسب و کارهای جدید و متقاضی مناسب را معرفی و افراد را با هم مرتبط کنیم و خودمان نیز برای آنها تبلیغ می‌کنیم. این نکته را باید تأکید کنم که هم بانوان و هم آقایان می‌توانند از خدمات این مرکز بهره‌مند شوند. ۶ ماه تا یک سال از این کسب و کارها حمایت می‌کنیم تا مجوزهای لازم را بگیرند. با وزارت کار ارتباط می‌گیریم تا مشاغلی که تا پیش از این تعریف نشده بودند، در اتحادیه‌ها و صنوف قرار بگیرند و بتوانند مجوزهای لازم را دریافت کنند.»
- کرونا و برگزاری کلاس با تعداد محدود
مرکز پشتیبانی و توسعه مشاغل خرد و خانگی زیر نظر شهرداری منطقه یک در بوستان شطرنج آجودانیه فعالیت خود را در حالی شروع کرده که کرونا مانع برگزاری کلاس‌های آموزشی و برپایی بازارچه‌هایی برای حمایت از مشاغل خانگی شده است. افضل درباره نحوه فعالیت این مرکز می‌گوید: «طبیعی است که به دلیل حفظ سلامت شهروندان امکان برگزاری کلاس‌های آموزشی به‌صورت حضوری نیست اما از طرفی نمی‌خواهیم که کسب و کارهای خانگی تعطیل شوند. اسباب‌کشی به فضای مجازی راه‌حلی برای حمایت از صاحبان مشاغل خانگی بود. ارائه آموزش برخی رشته‌ها نیاز به حضور نداشت اما رشته‌هایی مثل قالیبافی مستلزم این است که طی یکی دو جلسه اصول اولیه به‌صورت حضوری آموزش داده شود. با توجه به اینکه مرکز در بوستان شطرنج راه‌اندازی شده می‌توان امیدوار بود که با مساعد شدن هوا و البته پس از رفع محدودیت‌های ویژه کرونا، یکی دو جلسه از هر دوره آموزشی را با تعداد محدود و در فضای باز برگزار کنیم و به ادامه آموزش‌ها در فضای مجازی بپردازیم.»
- استفاده از ظرفیت سرای محله
آشنایی با تجربه‌های موفق در دنیای کسب و کار نشان داده که کار گروهی زودتر به نتیجه رسیده است. افضل با تأیید این موضوع می‌گوید: «هدف ما این است که صاحبان کسب و کار به‌صورت گروهی کنار هم قرار بگیرند. اگر شخصی خیاطی می‌داند و می‌خواهد عروسک‌سازی انجام دهد لازم نیست صفر تا ۱۰۰ کار را به تنهایی انجام دهد. با کنار هم قرار گرفتن افراد با توانایی‌های مرتبط، مجموعه‌ای ایجاد می‌شود که قابلیت تولید و عرضه محصولی را در تعداد بالا داشته باشد. تأمین‌کننده، طراح، فروشنده و بازاریاب در کنار همدیگر می‌توانند تولید انبوه را به فروش برسانند.»
مدیر این مرکز نقش‌سراهای محله در شناسایی افراد مستعد را مثبت می‌داند و می‌افزاید: «دوره‌های آموزشی متنوعی درسراهای محله برگزار می‌شود اما برنامه مدونی برای ورود محصولات به بازار فروش محصولات وجود ندارد. با استفاده از ظرفیت‌سراهای محله این افراد شناسایی می‌شوند و صاحبان کسب و کارهای خانگی می‌توانند از آموزش‌های این مرکز برای کسب موفقیت بیشتر استفاده کنند. این افراد ۶ ماه تا یک سال تحت حمایت قرار می‌گیرند و گروه پایش هم کیفیت‌های محصولات را ارزیابی می‌کند تا بتوانند محصول خود را به مرحله تولید برسانند.»
- جذب مشارکت اهالی محله
تشکیل کارگروه‌های مشارکت محله‌ای از اهالی محله‌های منطقه یکی از اهداف راه‌اندازی مرکز پشتیبانی و توسعه مشاغل خرد و خانگی است که زیر نظر شهرداری منطقه یک و با همکاری مؤسسه دانش بنیان نانوسان البرز فعالیت خود را شروع کرده است. «حسین فتحی» رئیس مرکز خدمات اجتماعی شهرداری منطقه یک می‌گوید: «در این مرکز علاوه بر شناسایی و حمایت از کسب و کارهای کوچک و خانگی، مشاوره تخصصی در حوزه کسب و کار رایگان انجام می‌شود و امکان برگزاری بازارچه فروش آنلاین و حضوری برای افراد فراهم خواهد بود.»
آموزش پایه و تخصصی به گروه‌های توسعه برای کسب و کار و کارآفرینی، آموزش مهارت‌های فنی با توجه به نیاز بازار منطقه و شرایط جامعه هدف با همکاری سازمان فنی و حرفه‌ای و دانشگاه‌ها، آموزش مفاهیم کسب و کارها به گروه‌ها، تشکیل صندوق‌های خرد محلی، راه‌اندازی نمایشگاه عرضه و فروش محصولات گروه‌های مشارکت محلی، عرضه همزمان محصولات در فروشگاه‌های اینترنتی، حمایت از محصولات کسب و کارهای نوپای محلی در محدوده تجهیزات و فضای مرکز، ارائه خدمات یکپارچه برای راه‌اندازی کسب و کارهای خرد در محله‌های منطقه، راه‌اندازی دیجیتال مارکتینگ برای مشاغل خرد خانگی، هدایت و یاری شبکه‌های محلی در حال تشکیل برای حمایت از کسب و کار، ارائه خدمات آموزشی و مشاوره رایگان به افراد آسیب دیده یا در معرض آسیب اجتماعی، ساماندهی و تهیه بانک اطلاعاتی از افرادی که در محله‌ها وجود دارند از دیگر فعالیت‌های این مرکز است.