همشهری آنلاین _ مهدی اسماعیل‌پور: از سفارش دوخت پرچم و لباس تا راه‌اندازی بازارچه‌هایی برای عرضه تولیدات و محصولات خانگی که درآمد حاصل از آنها به اقتصاد خانواده کمک می‌کند. در گفت‌وگو با «علی قربانی» و همسرش «فاطمه کلامی» که از اعضای شورایاری محله وردآورد هستند، بیشتر با این گروه کارآفرینی محلی با عنوان «هیئت اندیشه‌ورز کارآفرینی وردآورد» آشنا می‌شویم.
- چهارپایه‌خوانی در حوالی خانه شهدا
علی قربانی، مدیر هیئت اندیشه‌ورز کارآفرینی وردآورد، درباره این گروه و آغاز فعالیت‌هایش به همشهری محله می‌گوید: «همسرم فاطمه کلامی، عضو شورایاری محله وردآورد است و مسئولیت کارگروه فرهنگی و اجتماعی را برعهده دارد. من هم یکی از اعضای این کارگروه هستم و در انجام کارها به ایشان کمک می‌کنم. شروع فعالیت گروه کارآفرینی به سال گذشته بر می‌گردد که به همراه شورایاری محله و «روح‌الله‌عظیمی»، دبیر محله، تصمیم گرفتیم به مناسبت ایام «فاطمیه»، ایستگاه حسینیه سیاری در محله راه‌اندازی کنیم و هر شب در یکی از محله‌های وردآورد برنامه اجرا کنیم. هیئت‌های محله جز یکی،۲ هیئت مشارکت نکردند. پس از این طرح ناموفق به پیشنهاد یکی از دوستان تصمیم گرفتیم تا برنامه دیگری اجرا کنیم و آن «چهارپایه خوانی» در مقابل خانه شهدای محله بود.
به این‌ترتیب هر روز ساعت ۶ عصر مقابل منزل یکی از شهدا به‌ترتیب مراسم نوحه‌خوانی، روضه‌خوانی و پذیرایی برگزار می‌شد و ساعت ۱۹ برنامه به پایان می‌رسید. این طرح با استقبال خوب مردم و مشارکت بالای هیئت‌های مذهبی محله روبه‌رو شد ارتباط خوبی با مردم محله شکل گرفت. در مجموع مقابل منزل ۲۳ شهید، مراسم چهارپایه‌خوانی اجرا شد. پس از این تعدادی از دوستان پیشنهاد دادند که فعالیت‌های گروه محدود به این برنامه‌ها نباشد و با توجه به ظرفیت و پتانسیل ایجاد شده در زمینه‌های دیگری نیز فعالیت داشته باشیم. به این‌ترتیب به سمت اشتغالزایی حرکت کردیم.»
- اشتغالزایی برای ۳۰ خانواده
قربانی از ایجاد اشتغال و درآمدزایی برای ۳۰ خانواده در همین مدت کم و برنامه‌های آینده هیئت اندیشه‌ورزکارآفرین وردآورد می‌گوید: «به همراه همسرم برای خرید پرچم به یکی از شرکت‌های حوالی میدان «آزادی» مراجعه کردیم و متوجه شدیم که سفارش دوخت پرچم دارند. حدود یک ماه پیش از آغاز ماه «محرم» بود که نخستین سفارش را دریافت کردیم و چند توپ پارچه تحویل گرفتیم. در گروه‌هایی که همسرم عضو آنها بود، اطلاع‌رسانی کردیم تا کسانی که تمایل دارند بخشی از کار را برعهده بگیرند. ۳ خانواده اعلام آمادگی کردند، اما چرخ‌های خیاطی آنها جوابگوی کار نبود و به چرخ صنعتی و تعمیرکار چرخ نیاز داشتیم. ۲ نفر از دوستان ۲ چرخ صنعتی به ما امانت دادند و یکی دیگر هم چرخ خیاطی مادرش را به گروه اهدا کرد که با فروش این چرخ قدیمی، چرخ صنعتی دست دومی تهیه کردیم.
«علی جامی»، تعمیرکار چرخ خیاطی، هم به گروه ما پیوست و به این‌ترتیب کار بر روی غلتک افتاد و توانستیم سرعت تولید پرچم‌های محرم را بالا ببریم. خانواده‌ای که در روز نخست ۱۰ پرچم تولید می‌کرد، در روزهای آخر به تولید ۲۰۰ پرچم در روز رسیده بود. تا روز دوم محرم، کار دوخت پرچم‌ها به پایان رسید و پس از آن از طریق خانمی که ساکن «کرج» بود، سفارش دوخت لباس‌های ویژه «اتاق رنگ» شرکت «ایران‌خودرو» را گرفتیم که از جنس مخصوصی مانند بادگیرها که دوختن آن بسیار دشوار است. فقط دو سه خانواده از پس انجام این کار برآمدند. هم اکنون هم سفارش دوخت پرچم ایران را داریم. دوخت آن را در ۲ مرحله بین خانواده‌ها توزیع کرده‌ایم. تعداد خانواده‌هایی که تا به امروز توانسته‌ایم برای آنها اشتغالزایی ایجاد کنیم، به حدود ۳۰ خانوار می‌رسد.
برنامه بعدی که یکی از اعضای گروه پیشنهاد داده و در حال بررسی آن هستیم، موضوع «پسماندتر» است که می‌توان از آن «کود» و همچنین «خشکاله» برای غذای «دام» تولید کرد. اگر موفق به صنعتی کردن این طرح شویم، برای ۳۰ خانواده دیگر نیز ایجاد اشتغال می‌شود. این خانواده‌ها فقط از وردآورد نیستند و از نقاط دیگری از جمله «شهر قدس»، «گرمدره»، شهرک «دانشگاه» منطقه ۲۲ و دیگر محله‌های تهران نیز در این کارآفرینی شرکت دارند.»
- راه‌اندازی بازارچه برای عرضه محصولات خانگی
یکی دیگر از کارهای این گروه کارآفرینی راه‌اندازی بازارچه‌های محلی برای عرضه محصولات خانگی است. قربانی درباره این بازارچه‌ها می‌گوید: «در بازارچه‌های محلی‌مان کسانی که محصولات خانگی و صنایع‌دستی تولید می‌کنند، جایی برای عرضه کارهای خود و کسب درآمد دارند. این بازارچه که ۳ روز در ماه دایر است، ابتدا در مدرسه «حضرت زینب» (س) برپا شد و حدود ۱۰ خانواده در آن حضور داشتند. پس از آن بازارچه‌ها در حیاط مسجد «امام حسن عسگری» (ع) که بزرگ‌تر است و دسترسی آسان‌تری دارد، منتقل شد. با استقبال خوب شهروندان، امروز بیش از ۲۵ غرفه در بازارچه داریم. همچنین به پیشنهاد روح‌الله‌عظیمی، دبیر محله، در روزهای پنجشنبه با توجه به شلوغی این محدوده به دلیل همجواری با گلزار شهدای وردآورد، مقابل سرای محله تعدادی از غرفه‌ها دایر می‌شوند.»
- ایجاد اشتغال برای بانوان خانه دار
فاطمه کلامی، عضو شورایاری محله وردآورد که همراه با همسرش مدیریت و کارهای اجرایی مربوط به این گروه کارآفرینی را انجام می‌دهد، می‌گوید: «هدف ما از انجام این برنامه‌ها اشتغالزایی برای بانوان خانه‌دار است تا هم درآمدی کسب کنند و هم توانایی‌های‌شان در زمینه تولید شکوفا شود. بسیاری از خانم‌ها هنرهای مختلفی دارند، از هنرهای دستی گرفته تا تولید و تهیه انواع ترشی، مربا، شیرینی و نان‌های خانگی. اما گاهی نمی‌دانند که این هنرها و توانایی‌ها را کجا عرضه کنند تا بتوانند در قبال آنها درآمدزایی داشته باشند. بنابراین شرایطی را فراهم کردیم که بانوان توانمند استعدادها و هنرهای خودشان را بتوانند بروز دهند. خوشبختانه استقبال خوبی هم از این برنامه شد و از اینکه به جای مصرف‌کننده بودن صرف، اکنون خودشان تولیدکننده هستند، انگار روح تازه‌ای در کالبد آنها دمیده شده است.»
- اندیشه‌ورز به جای اتاق فکر
خانم کلامی درباره اسم این گروه یعنی هیئت اندیشه‌ورز کارآفرینی وردآورد نیز این‌گونه توضیح می‌دهد: «دلیل انتخاب اسم هیئت اندیشه‌ورز به سبب صحبت‌های حضرت آقا است که فرمودند به جای «اتاق فکر» بگویید «هیئت اندیشه‌ورز». ما هم با توجه به این موضوع اسم این هیئت کارآفرینی را اندیشه‌ورز گذاشتیم. گروهی تشکیل داده‌ایم و باتوجه به اینکه هرکسی فکر و دیدگاهی دارد، از نظرات همه اعضا برای بهتر شدن و پیشرفت کارها استفاده می‌کنیم. گاهی از سوی آنها نظراتی ارائه می‌شود که شاید هیچ‌گاه به ذهن من نرسیده است. حتی بارها شده پسر ۱۲ ساله یکی از خانم‌ها نکاتی را می‌گوید و پیشنهادهایی را مطرح می‌کند که بسیار خوب است.»
- هدف، ایجاد کارگاه بزرگ تولید پوشاک اسلامی‌ـ ایرانی
در کنار اشتغالزایی و کارآفرینی، اعضای گروه هیئت اندیشه‌ورز کارآفرینی، هدف بزرگ‌تر و بلند مدتی نیز دارند که آن راه‌اندازی کارگاه بزرگ «تولید لباس‌های اسلامی و ایرانی» است. به باور فاطمه کلامی، این نوع لباس در بازار پوشاک بسیار اندک است و اگر هم باشد یا کیفیت نازلی دارد یا قیمت آنها بسیار زیاد است: «کارمان را بدون هیچ بودجه و امکاناتی آغاز کردیم و توکل‌مان به خدا بود. از همان ابتدا هدف و نیت‌مان به هیچ عنوان کسب سود و درآمد نبود. همه فکر و هدف‌مان این است که در این شرایط سخت اقتصادی بتوانیم سود و منفعتی به اهالی محله و مردم برسانیم و همین که دعای خیر آنها پشت سرمان باشد و سبب حل شدن مشکلات آنها بشویم، بیش از هرچیزی ارزش و اهمیت دارد. ما همچنان به کارمان ادامه خواهیم داد و هدف نهایی‌مان این است که بتوانیم در زمینه تولید و ترویج پوشاک اسلامی و ایرانی محله وردآورد به پایگاه بزرگی در تهران تبدیل شویم.
اگر زیرساخت‌های لازم در اختیارمان قرار گیرد و کمک‌هایی به ما شود، شاید زودتر به این نتیجه دلخواه برسیم. اما اگر هیچ کمکی هم دریافت نکنیم، همچنان به تلاش‌مان ادامه خواهیم داد و به مدد الهی امیدوار و خوشبین هستیم که روزی به این هدف بزرگ و مقدس، از دیدگاه خودمان، یعنی تولید و ترویج پوشش اسلامی و ایرانی دست پیدا کنیم.»
- سرای محله در خدمت کارآفرینی و اشتغال وردآوردی‌هاست
روح‌الله‌عظیمی، مدیر محله وردآورد، درباره هیئت اندیشه‌ورزان کارآفرینی وردآورد و نقش‌آفرینی خود در این گروه مردم‌نهاد به همشهری محله می‌گوید: «این گروه با هدف کمک به اشتغال و معیشت محله و همچنین شهرهای اطراف مانند «شهر قدس» و
«قلعه حسن خان» تشکیل شده است. سفارش دوخت لباس و پرچم را از این سو و آن سو می‌گیرند و با اطلاع‌رسانی در فضای مجازی و کانال‌های محلی از افراد علاقه‌مند دعوت می‌کنند تا دوخت ودوز انجام دهند و با کار در خانه برای خودشان درآمدزایی داشته باشند. علاوه بر این یکی دیگر از برنامه‌های هیئت اندیشه‌ورز کارآفرینی وردآورد ایجاد بازارچه‌های محلی برای بانوانی است که تولیدات خانگی مانند محصولات غذایی و صنایع‌دستی دارند. ما در سرای محله برای پیش برد کارها، تسهیلاتی ارائه می‌دهیم. برای تهیه لوازمی مانند میز، صندلی، لوازم مورد نیاز برای برپایی بازارچه‌های محلی و همچنین ارتباط گرفتن گروه با دیگر گروه‌ها، افراد و سازمان‌ها از جمله سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران، نقش واسطه و تسهیل‌کننده داریم. اگر برای انجام‌کاری به همفکری و مشورت نیاز باشد، در خدمتگزاری آماده‌ایم. به هرحال یکی از وظایف و اهداف‌سراهای محله کمک به اشتغال و توسعه محله‌ها است.»
- هدف، کمک و خدمت‌رسانی به مردم است
«علی کیومرثی» از رزمندگان دوران «دفاع مقدس» که خود گروه جهادی «شهدای وردآورد» را اداره می‌کند، یکی دیگر از افرادی است که در هیئت اندیشه‌ورز کارآفرین وردآورد فعالیت و مشارکت دارد. کیومرثی درباره این گروه و مشارکت در انجام کارها می‌گوید: «این گروه با هدف ایجاد اشتغال برای مردم و به‌ویژه بانوان در خانه، آغاز به کار کرد که نخستین برنامه آنها دوخت پرچم بود. پس از آن سفارش دوخت لباس گرفته شد. همه هیئت‌ها، خیریه‌ها و گروه‌های جهادی محله با هم مشارکت دارند و همدل هستند و هر کار و کمکی که از دستشان بر بیاید، دریغ نمی‌کنند چون هدف همه یکی است و آنهم خدمت به مردم است تا مشکلاتشان برطرف شود. در این شرایط ایجاد کار خانگی می‌تواند بسیار مؤثر باشد. چون افرادی هستند که با وجود نیاز به کسب درآمد به دلیل داشتن فرزند کوچک یا بیمار و معلول نمی‌توانند بیرون از منزل کار کنند.»
- تعمیر کار چرخ خیاطی محله/ کاری بهتر از گره‌گشایی از مردم سراغ ندارم
«علی جامی»، تعمیر کار چرخ خیاطی محله، درباره همکاری با هیئت اندیشه‌ورز کارآفرینی وردآورد و تعمیر رایگان چرخ‌های خیاطی خانواده‌های نیازمند می‌گوید: «این کارها خیلی خوب است و ثواب زیادی دارد. خانواده‌هایی هستند که مشکل مالی دارند و در این گرانی‌ها وسع و توان‌شان به مخارج زندگی نمی‌رسد. با این قبیل کارها می‌توان به آنها کمک کرد تا مشکلاتشان کمتر شود. در گذشته به حاج آقا «اریسیان»، امام جماعت مسجد محله، اعلام کرده بودم که اگر کسی هست که توان مالی خوبی ندارد تا پول تعمیرات چرخ خیاطی را پرداخت کند، اگر نیاز به تعویض قطعه باشد آن قطعه را تهیه کند و من بدون اینکه دستمزدی بگیرم حاضرم رایگان این کار را انجام دهم. برای همکاری با گروه هیئت اندیشه‌ورز کارآفرینی وردآورد اعلام آمادگی کردم تا چرخ‌های خیاطی خانواده‌هایی را که برای دوخت ودوز پرچم و لباس‌ها خراب است، رایگان تعمیر کنم.
تاکنون ۳ چرخ خیاطی را تعمیر کرده‌ام. فرقی نمی‌کند تعمیر چرخ خیاطی در وردآورد باشد یا خارج از محله، خودم به منزلشان مراجعه می‌کنم. ایجاد اشتغال خانگی برای مردم و نان رساندن به دیگران، واقعاً کار بزرگ و ارزشمندی است. به‌ویژه آنهایی که نمی‌توانند از خانه خارج شوند. خانوادهایی را می‌شناسم که مرد خانه زمینگیر است و ۲ بچه کوچک دارد، مستأجر نیز هست و هیچ درآمدی ندارد. چه چیزی بهتر و پر ثواب‌تر از اینکه بتوانی برای چنین خانواده‌هایی‌کاری انجام دهی و گره از زندگی‌شان باز کنی. وقتی این گروه وکاری را که انجام می‌دهند شناختم، قبول کردم به آنها کمک کنم و به قول معروف گوشه‌ای از کار را بگیرم.»