این دانشگاه پس از تأسیس، با پذیرش اولین گروه دانشجویی خود در ۵ رشته تحصیلی و در ۲۸ مرکز باقیمانده از دانشگاه ابوریحان بیرونی و دانشگاه آزاد ایران از مهرماه سال تحصیلی ۶۸-۱۳۶۷ فعالیت آموزشی خود را آغاز کرد.
توسعه دانشگاه و تأسیس شعب جدید از محل کمک‌های مردمی و محلی و امکانات مهیا شده از سوی هیأت مؤسس انجام می‌شود. یکی از ارکان توسعه علمی کشور گسترش آموزش است که رشد اجتماعی و شکوفایی استعدادها را به همراه دارد و زمینهساز خلاقیت‌های انسانی است.
آموزش‌های متعارف و جاری به تنهایی برای برقراری این رکن مهم کافی نیست. توجه به روش‌های جدید آموزشی و اجرای برنامههایی از قبیل آموزش نیمه حضوری آموزش باز و از راه دور و آموزش مجازی برای دستیابی به هدف‌های توسعه بسیار ضروری است.
آموزش نیمه حضوری، نظامی آموزشی است که با بهره‌گیری از فناوری آموزشی، استفاده از کتاب‌های درسی خودآموز و دانشجو محوری در یادگیری، ضرورت حضور دانشجو در کلاسهای درسی را کاهش می‌دهد. در واقع، در این نوع آموزش عملاٌ می‌توان کلاسهای تدریس را به کلاسهای مرور درس و رفع اشکال گروهی تبدیل کرد.
مزایای این نظام آموزشی عبارت است از: دانشجو محوری، امکان مطالعه مستقل، پوشش فراگیر، ارائه دروس در وقت کمتر از لحاظ حضور ضروری دانشجو و در نتیجه، کاهش هزینه‌ها و وابستگی کمتر به الزامات آموزشی نسبت به روش‌های مرسوم، و در عین حال، اثربخشی آموزش.
مهم‌ترین هدف و معنای آموزش باز، کاهش موانع زمانی و مکانی و محدودیت‌های مربوط به برخی مقررات نظام آموزشی متعارف است. به گونه‌ای که زمینههای ارائة آموزش عالی به افرادی فراهم آید که به علت دوری یا دسترسی نداشتن به مراکز آموزشی و محدودیت‌های زمانی و شغلی و اقلیمی برای بهره‌مندی از آموزش متعارف امکان کمتری دارند.
آموزش نیمه حضوری عبارت است از: سازماندهی به فرایند یاددهی ـ یادگیری، به گونه‌ای که هر مرکز آموزشی در انتخاب و کاربرد راهکارهایی برای استفاده از یک یا چند نوع مواد آموزشی، رسانه و سایر وسایل ارتباط جمعی توانا باشد.
در این نوع آموزش، بهره‌گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) فرایند یادگیری را با مشارکت خود یادگیرندگان تسهیل می‌کند.
دانشگاه پیام نور بزرگترین شبکه آموزش عالی دولتی در کشور است که در میان دانشگاه‌های باز دنیا رتبه ششم و در آسیا رتبه دوم را دارد.
آموزش باز
این اصطلاح بیشتر نوعی نگرش به نظام آموزشی است که مطابق نیازهای یادگیرنده طراحی می‌شود و سعی می‌کند موانع را از سر راه آموزش یادگیری بردارد. هم نظام آموزش از راه دور و هم نظام سنتی و رسوم می‌تواند براین تعریف باز یا بسته باشد.
- جدایی یاددهنده و یادگیرنده (معلم و شاگرد) از یکدیگر، هم از نظر مکانی و هم از نظر زمانی
- ارایه آموزش به وسیله سازمان نه معلم
- استفاده از فناوری در آموزش، با به کارگیری ابزارهای ارتباطی جدید برای آموزش
- تأمین ارتباط دو سویه میان سازمان یاددهنده (معلم) و یادگیرنده
- ارائه و تشکیل کلاسهای رفع اشکال فردی و گروهی و ممنوعیت تشکیل کلاسهای آموزشی صرفا حضوری
- مشارکت معلم در شکل صنعتی شده فرایند یادگیری ـ یاددهی به عنوان عامل اصلی
- فردی و خصوصی کردن یادگیری ( در این نظام یادگیرنده تعیین کننده زمان ومکان یادگیری متناسب با استعدادها و علایق و به طور کلی توانایی ها و ویژگی¬های فردی خود می باشد).
آموزش از راه دور، نظام آموزش نوینی برای سازمان دادن به فرآیند یادگیری ـ یاددهی است که یک مرکز آموزشی را، به منظور انتخاب و کاربرد راه کارهایی برای استفاده از یک یا چند نوع مواد آموزشی، رسانه‌ها و سایر وسایل ارتباط جمعی، یاری می‌دهد.
همچنین با بکارگیری این نوع آموزش و با بهره‌مندی از فناوری‌های جدید در ارائه خدمات آموزشی از راه دور، فرآیند یادگیری با مشارکت خود یادگیرندگان سهل‌تر می‌شود.