این خانه که در منطقه۱۲ نزدیکی باغ سپهسالار، خیابان هدایت، کوچه نفیسی مقابل کوچه میرزاده عشقی قرار دارد، از اواخر دهه ۳۰، مکان تحقیقات استاد نفیسی بود.
خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید
همین‌جا بود که نفیسی از نماینده پاپ به دلیل تألیف کتاب «تاریخ مسیحیت در ایران» جایزه گرفت و به همین دلایل این خانه که اکنون بنیادی برای نشر آثار استاد سعید نفیسی و مکانی برای حفاظت از مدال‌ها و نشان‌های وی است، تیر ۱۳۹۲ به عنوان خانه یک چهره ملی در فرهنگ و ادب ایران و به درخواست خانواده‌اش ثبت ملی شد.
مهم‌ترین مأخذ تاریخ و ادبیات اینجاست
سعید نفیسی، ادیب، روزنامه‌نگار، نویسنده، مترجم زبان‌های یونانی، لاتین، فرانسه، روسی، اردو، پشتو، عربی و... از بنیانگذاران نشر دانشگاهی ۱۸ خرداد ۱۲۷۴ خورشیدی در تهران به دنیا آمد. او جزو نسل اول استادان دانشکده تاریخ دانشگاه تهران بود. تسلط نفیسی بر تاریخ و ادبیات ایران، باعث شده بود تا آثار تازه و پژوهشی پدید آورد و تعداد بسیاری از متن‌های منثور و منظوم فارسی را به شیوه‌ای علمی منتشر کند و از گمنامی بیرون آورد. کتابخانه شخصی و کم‌مانندی که به مرور زمان فراهم ساخته بود به او این امکان را می‌داد که به مهم‌ترین مأخذ تاریخی و ادبی دسترسی داشته باشد.
استاد نفیسی را بنیانگذار مکتب نثر دانشگاهی و معمار نثر جدید معاصر ایران می‌خوانند که بزرگ‌ترین خدمت وی به زبان و ادب و فرهنگ فارسی، تصحیح و تنقیح متون قدیمی است. استاد نفیسی از سال ١۳١٢ به این خانه نقل مکان کرد و تا پایان عمر در آن سکونت داشت. البته او در سال‌های آخر عمر، خانه کوچکی در پاریس خرید و بیشتر اوقات خود را در آنجا می‌گذراند. استاد نفیسی از بیماری آسم و قولنج رنج می‌برد و هنگامی‌که برای شرکت در نخستین کنگره ایران‌شناسان به ایران آمده بود، در ۲۲ آبان ۱۳۴۵ در تهران درگذشت.
در انتظار خانه‌موزه شدن
در این خانه حدود ۳۵ هزار جلد کتاب موجود است. در میان قفسه‌های کتابخانه آن، کتاب‌های بسیاری موجود است که به دستخط زیبای خود استاد بدون یک خط‌خوردگی نگارش شده و هنوز به چاپ نرسیده است که بی‌شک چاپ، انتشار و معرفی این کتاب‌های نفیس هم ظرفیت علمی و هم ظرفیت گردشگری علمی_فرهنگی و حتی ظرفیت اقتصادی و درآمدزایی دارد و یکایک آنها ثروت‌های این خانه هستند.
این میراث معاصر نیازمند حمایتی درخور است تا با هماهنگی خانواده نفیسی، یک هیئت امنا برای تأسیس و اداره موزه آثار استاد سعید نفیسی تشکیل شود که متشکل از عضو خانواده، نماینده‌ای از مجموعه شهرداری تهران و یک نهاد فرهنگی مثل دانشگاه، میراث فرهنگی و... باشد و پس از مرمت و تبدیل شدن این خانه به خانه‌موزه، می‌تواند زیر نظر هیئت امنا اداره شود.
از این خانه تا سال ١۳۴٩ همچنان به‌عنوان منزل مسکونی استفاده می‌شد و درحالی به مرحله ثبت ملی رسیده که هنوز کاربری آن به‌عنوان موزه قطعی نشده است.