همشهری آنلاین – حسن حسنزاده: روایتهای مختلفی درباره این عمارت وجود دارد. مشهورترین آن تعلق داشتن این خانه به صدراعظم قاجار، امیرکبیر است. اهالی قدیمی و آنها که با تاریخ و هویت این عمارت آشنا هستند اما این روایت را تأیید نمیکنند و این خانه را متعلق به فردی به نام ویکتوریا مســعود میدانند.
قصههای خواندنی تهران را اینجا ببینید
پژوهشگران تاریخ و هویت تهران هم معتقدند امیرکبیر هرگز در این عمارت زندگی نکرده است. این روایتها حکایت از آن دارند که عمارت ویکتوریا قبل از اینکه به ویکتوریا مسعود برسد، مدتی در اختیار میرزا علیاصغر خان امین السلطان، صدر اعظم مظفرالدین شاه بود. زیرا هم به کاخ صاحبقرانیه و هم به کاخ نیاوران نزدیک بود. امین السلطان به دست عباس تبریزی تیر میخورد و کشته میشود و اینجا آخرین اقامتگاه او به حساب میآید. عمارت قیطریه به ویکتوریا مسعود میرسد اما او هم مانند پدرش به فرانسه بسیار علاقه داشت و بیشتر اوقات خود را در نیس فرانسه میگذراند تا در عمارت قیطریه. مادر ویکتوریا مسعود، افتخاراعظم، دختر علیاصغرخان امینالسلطان (اتابک اعظم) بود.
از تاریخچه این عمارت که بگذریم معماری آن توجه را جلب میکند. معماری دورگه ایرانی، فرنگی که هم طبق معماری فرنگی در دل باغ ساخته شده و هم مانند معماری ایرانی درونگراست و اندرونی دارد. این عمارت چهار ایوانی، نمای آجر دارد. مانند همه خانههای آن روزگار شیروانی هم دارد تا آب باران را از طریق ناودان به داخل باغچه هدایت کند و هم فاصله شیروانی و سقف خانه، تابستانها باعث خنک شدن و زمستانها سبب گرم شدن خانه شود. ستونهای عمارت با گل فرنگی زینت یافته است. داخل عمارت هم اندرونی با حوض ۸ گوشه و اتاقهای دورتادور به چشم میآید که دقیقاً یادآور معماری ایرانی است. از قناتی که از وسط باغ مظهر مییافت همچنان آب زلال و شفاف جاری است. شهرداری این ساختمان را سال ۱۳۷۳ خریداری کرده که با عنوان فرهنگسرای ملل با برنامههای فرهنگی و هنری میزبان شهروندان است.