به گزارش همشهری آنلاین این بررسی به‌وسیله دانشمندان آمریکایی در دانشگاه میشیگان که نتایج آن در ژورنال JAMA Network Open منتشر شده است بار دیگر بر طیفی از خطرات بهداشتی تأکید می‌کند که دانشمندان مدت‌ها است هشدار می‌دهند به علت آلودگی هوا رخ می‌دهند. این تحقیق همچنین نشان می‌دهد که هیچ میزان از آلودگی هوا برای مغز بی‌خطر نیست و از طرف دیگر آلاینده‌های ناشی از منابعی معین یعنی آتش‌سوزی‌های جنگلی و کشاورزی ممکن است به‌خصوص خطر بیشتری برای سلامت شناختی افراد ایجاد کنند.
این بررسی جدید نشان می‌دهد که هرسال در آمریکا حدود ۱۸۸۰۰۰ مورد زوال عقل به علت آلودگی هوا رخ می‌دهد. بااینکه بررسی‌ها قبلاً کیفیت بد هوا را با شماری از مشکلات بهداشتی ازجمله خطر دچار شدن به زوال عقل مرتبط کرده‌اند، این بررسی جدید نگاه دقیق‌تری به این موضوع کرده است که چگونه عوامل معین آلاینده هوا رابطه قوی‌تری نسبت به عوامل دیگر در ایجاد زوال عقل دارند.
این یافته‌ها بر اساس تجزیه‌وتحلیل داده‌های گردآوری‌شده از یک تحقیق ده‌ساله است که در آن از هزاران نفر از سالمندان در سراسر آمریکا را هر دو سال یک بار درباره وضعیت سلامتشان پرسش شده است.
سپس پژوهشگران این داده‌ها را با مدل‌سازی‌های مشروح مربوط به کیفیت هوا ترکیب کردند و تخمین زدند افراد متفاوت برحسب ناحیه معینی که در آن زندگی می‌کنند، در معرض چه آلاینده‌هایی قرار گرفته‌اند.
اثر ات زیانبار ناشی از آلودگی هوای ناشی از ذرات معلق کمتر از ۲/۵ میکرومتر
این پژوهشگران بر آنچه دانشمندان آلودگی هوای PM 2.5 می‌نامند، متمرکز شدند- شاخصی برای ذرات کوچک با قطر کمتر از ۲ میکرومتر یا میکرون- یعنی کمتر از قطر موی انسان- که از هوا قابل‌استنشاق هستند. این نوع ذرات ممکن است از منابع گوناگون آمده باشند، ازجمله دود خروجی وسایل نقلیه و دود ناشی از آتش‌سوزی‌های جنگلی و به پیامدهای بهداشتی از سرفه گرفته تا تنگ‌نفس تا بدتر شدن آسم و افزایش خطر مرگ ناشی از بیماری قلبی مربوط شده‌اند.
مدل‌سازی این بررسی ابتدا همه منابع آلاینده شامل نیروگاه‌های زغال‌سنگی، کشاورزی، آتش‌سوزی‌های جنگلی، ترافیک و سایر گازهای خروجی را هم در نظر می‌گرفت و بعد هر بار یکی از منابع آلاینده را حذف می‌کرد و سپس تفاوت‌هایی که را که به وجود می‌آمد، بررسی می‌کردند.
مدل‌سازی در این بررسی نشان داد حتی پس‌ازآنکه اثرات مربوط به طیفی از عوامل بالقوه که می‌توانستند بر نتایج تأثیر بگذارند، ازجمله جنسیت، نژاد و قومیت، وضعیت تحصیلی و ثروت در نظر گرفته می‌شد، خطر بالاتر دچار شدن به زوال عقل همچنان وجود داشت.
این پژوهشگران همچنین توانستند که نتایج را برحسب اینکه افراد قبلاً در مناطق شهری یا روستایی زندگی کرده‌اند، تعدیل کنند.
البته این پژوهشگران می‌گویند بااینکه اطلاعات مربوط نقل مکان افراد در طول تحقیق را داشتند، داده‌های کافی در دست نبود تا هر مورد قرارگیری در معرض مواد آلاینده مدل‌سازی شود یا هر تفاوتی ازلحاظ قرارگیری به مواد آلاینده در طول زندگی افراد - مثلاً با توجه محل تولد افراد در نظر گرفته شود.
به گفته این پژوهشگران، دچار شدن افراد به زوال عقل به گذشت زمان زیادی نیاز دارد و احتمالاً اثرات آسیب‌زای ناشی از آلاینده‌های هوا در طول عمر جمع می‌شوند و درنهایت فرد را دچار بیماری می‌کنند.
دو منبع آلاینده هوا بیشتر به مغز آسیب می‌زنند
این پژوهشگران می‌گویند تجزیه‌وتحلیل آن‌ها علاوه گازهای خروجی مستقیم ناشی از آتش‌سوزی‌های جنگلی و کشاورزی، توانست انواع دیگر آلودگی هوا را که می‌توان آن‌ها را به این منابع مربوط کرد، در نظر بگیرد.
علاوه بر دود ایجادشده به‌وسیله آتش‌سوزی‌های جنگلی، سایر مولکول‌های سمی ممکن است به‌وسیله دود حمل شوند و افراد در معرض آن‌ها قرار گیرند. کشاورزی نیز می‌تواند آلودگی هوا را بدتر کند، ازجمله به علت گاز آمونیاکی یا آمونیوم آزادشده به‌وسیله منابعی مانند کودهای حیوانی و شیمیایی.
این پژوهشگران امیدوارند یافته‌هایشان مداخلاتی هدفمندتر برای کاهش خطر زوال عقل را باعث شود. آن‌ها می‌گویند برخلاف بسیاری از عوامل خطرساز شایع دیگر برای زوال عقل (مانند فشارخون بالا، سکته مغزی و دیابت)، آلودگی هوا در سطح جمعیتی قابل اصلاح است و به‌این‌ترتیب می‌تواند هدف مداخلات بزرگ پیشگیری قرار گیرد.
این دانشمندان می‌گویند یافته‌هایشان نشان می‌دهد که پایین آوردن میزان ذرات معلق آلاینده هوا، حتی در کشوری مانند آمریکا که هوای نسبتاً پاکی دارد، می‌تواند شمار افرادی را که در ادامه زندگی دچار زوال عقل می‌شوند، کاهش دهد.
این بررسی نشان داد که ذرات معلق آلاینده‌ای که از کشاورزی و آتش‌سوزی‌های جنگلی ناشی می‌شوند، ممکن است نسبت به منابع دیگر اثر مسموم‌کننده عصبی بیشتری داشته باشند. البته پژوهش‌های بیشتری لازم است تا اثر آسیب‌رسان مغزی ناشی از آلاینده‌های ایجادشده به‌وسیله این دو منبع ثابت شود.