پیمان ورشو که نام اصلی آن پیمان کمک متقابل کشورهای اروپای شرقی است در ۱۵ مه سال ۱۹۵۵ به عنوان پاسخی به توسعۀ سازمان پیمان آتلانتیک شمالی و پیوستن آلمان‌غربی به آن، بین اتحاد جماهیر شوروی و ۷ کشور دیگر اروپای شرقی (جمهوری دمکراتیک آلمان (آلمان شرقی)، لهستان، مجارستان، چکسلواکی، رومانی، بلغارستان و آلبانی) در ورشو امضاء شد.
از کشورهای کمونیست اروپای شرقی فقط یوگسلاوی در آن شرکت نکرد و آلبانی که از سال ۱۹۶۱ عملاً از فعالیت‌های پیمان کناره گرفته بود، در سال ۱۹۶۸ رسماً از آن خارج شد.
پیمان ورشو، که به مدت ۲۰ سال منعقد شده بود، برای دفاع از کشورهای سوسیالیست اروپای شرقی در برابر یک تهاجم احتمالی از غرب به وجود آمده بود.
اعضاء پیمان ورشو متعهد شدند تا در صورت بروز حمله به یک یا چند کشور عضو، به دفاع از آنها بپردازند.
همچنین طبق این قرارداد روابط بین امضاء کنندگان قرارداد مستلزم عدم دخالت در امور داخلی و احترام به استقلال و حاکمیت ملی آنها بود.
نیروهای این پیمان در نخستین دورۀ حیات آن ۲ بار برای سرکوبی نهضت‌های استقلال‌طلبانۀ دو کشور عضو (مجارستان در سال ۱۹۵۶ و چکسلواکی در سال ۱۹۶۸) وارد عمل شدند.
با دخالت شوروی در انقلاب مجارستان در سال ۱۹۵۶ و چکسلواکی در ۱۹۶۸، قانون عدم دخالت نقض شد. در هر دو مورد شوروی ادعا کرد که از او دعوت شده است و بنابراین رسما این قانون نقض شده محسوب نشد.
پیمان ورشو در سال ۱۹۷۵ برای مدت ۲۰ سال دیگر تمدید شد.
لغو پیمان:
پیمان ورشو از اوائل دهۀ ۱۹۹۰ به دنبال سقوط رژیم‌های کمونیست اروپای شرقی و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی از میان رفت و بعضی از اعضای آن از سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) درخواست عضویت کردند.
پس از سال ۱۹۸۹، حکومت‌های جدید اروپای مرکزی و شرقی تمایلی به پشتیبانی از پیمان ورشو نداشتند.
در ژانویه ۱۹۹۱ کشورهای چکسلواکی، لهستان و مجارستان اعلام کردند تا تاریخ اول ژوئیه سال ۱۹۹۱ از این پیمان کاملاً کناره‌گیری خواهند کرد. در فوریه ۱۹۹۱، بلغارستان نیز به آنها پیوست.
سرانجام پیمان ورشو در دیداری در شهر پراگ در ۱ ژوئیه سال ۱۹۹۱ رسماً منحل شد.
آخرین بروزرسانی Oct ۱۸, ۲۰۲۳ - چهارشنبه ۲۶ مهر ۱۴۰۲