همشهری آنلاین - آرش نهاوندی: نتیجه تحقیقات جدید بیانگر آن است که حضور در محیط‌های سبز و آبی با کاهش استرس، بهبود خلق و خو، احساسات مثبت بیشتر و کاهش اضطراب مرتبط است. به نوشته روزنامه گاردین، شواهد فزاینده‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد قرار گرفتن در معرض طبیعت به عملکرد شناختی (تمام فرآیندهای دخیل در کسب دانش و درک، از جمله ادراک، حافظه، استدلال، قضاوت، تخیل و حل مسئله) نیز کمک می‌کند. نتایج یک مطالعه جدید نشان داد که مشارکت کنندگانی که در یک تست آزمایشی شرکت کرده بودند تنها با ۴۰ ثانیه نگاه کردن به یک بام سبز، اشتباهات کمتری نسبت به افرادی داشتند که به یک بام بتنی نگاه می‌کردند.
تفاوت بام سبز با بام بتنی
دکتر مارک برمن، مدیر آزمایشگاه علوم اعصاب محیطی در دانشگاه شیکاگو، توانایی مغز مشارکت کنندگان در آزمایشی موسوم به «تکلیف بازه رقمی به عقب» را مورد ارزیابی قرار داد و از آن‌ها خواست اعداد موجود در تست را به ترتیب معکوس تکرار کنند. سپس آن‌ها را برای یک پیاده روی ۵۰ دقیقه‌ای در یک محیط شهری (مرکز شهر) یا در یک محیط طبیعی (یک پارک) فرستاد. در بازگشت دوباره این تست را تکرار کردند. این متخصص آزمایشگاهی درباره نتایج این تحقیق گفت: عملکرد شرکت‌کنندگان زمانی که در طبیعت قدم می‌زدند، حدود ۲۰ درصد بهبود نشان می‌داد، اما قدم زدن در یک محیط شهری، تفاوتی در عملکردشان ایجاد نکرده بود.
به گفته پروفسور کاترین ویلیامز، روانشناس محیطی در دانشگاه ملبورن، تقویت مغز به دلیل حضور در طبیعت، فراتر از دریافت پاسخ درست در یک آزمون است. او می‌گوید: تحقیقات به طور مداوم نشان داده که پس از حضور افراد در محیط‌های طبیعی خلاقیت آن‌ها افزایش می‌یابد. نتایج یک مطالعه دیگر نیز نشان داده که یک پیاده‌روی چهار روزه (بدون دسترسی به تلفن یا سایر فناوری‌ها) خلاقیت شرکت‌کنندگان را تا ۵۰ درصد افزایش می‌دهد.
معجزه طبیعت
در طبیعت چه اتفاقی رخ می‌دهد که عملکرد مغز را بهبود می‌بخشد؟ بر اساس فرضیه «زیست دوستی» (biophilia hypothesis) که توسط جامعه‌شناسی آمریکایی «ای او ویلسون» رواج پیدا کرده، انسان‌ها در محیط‌های طبیعی بهتر عمل می‌کنند زیرا مغز و بدن در طبیعت و همراه با آن تکامل یافته‌اند. دکتر دیوید استریر، عصب شناس شناختی که سرپرست آزمایشگاه شناخت کاربردی در دانشگاه یوتا است، می‌گوید: زیست دوستی بسیار منطقی است. انسان‌ها در قدیم به عنوان «شکارچی – گردآورنده» (کسانی که بیشتر با محیط طبیعی سازگار بودند)، بیشترین احتمال زنده ماندن را داشتند. اما بعد همه این زیرساخت‌ها را ساختیم. ما سعی می‌کنیم از مغز «شکارچی - گردآورنده» خود برای زندگی در دنیای مدرن و بسیار پر استرس استفاده کنیم.
البته اینطور نیست که زندگی به عنوان یک «شکارچی – گردآورنده» آسان باشد. اما، استریر می‌گوید: واکنش جنگ یا گریز که برای مقابله با آن تکامل یافته‌ایم، با روشی که اکنون زندگی می‌کنیم، مناسب نیست. بسیاری از استرس‌هایی که امروزه با آن مواجه می‌شویم نیازی به پاسخ فیزیکی ندارند، اما همچنان همان واکنش فیزیولوژیکی ( افزایش سطح کورتیزول، افزایش ضربان قلب و هوشیاری ) را برمی‌انگیزند که می‌تواند بر عملکرد سیستم ایمنی و قلبی عروقی و همچنین حافظه، خلق و خو و توجه تأثیر بگذارد.
قرار گرفتن در معرض طبیعت، سیستم عصبی پاراسمپاتیک را فعال می کند ( شاخه ای از سیستم عصبی مربوط به حالت استراحت است). این احساس آرامش و آسایش را القا می‌کند که ما را قادر می‌سازد واضح‌تر و مثبت‌تر فکر کنیم، درست همانطور که من در زمان پیاده‌روی در مسیر کنار بندر تجربه کردم.
برمن نیز با اشاره به تحقیقاتی که نشان می‌دهد قرار گرفتن در معرض طبیعت یا دنیای واقعی بهبود بیشتری در خلق و خو و جنبه‌های عملکرد شناختی به همراه دارد، بر این نکته ناکید دارد که ما سعی نمی‌کنیم یک قرص از طبیعت بسازیم. ما به دنبال پاسخ به این پرسش هستیم که چرا چیزها را به روشی که انجام می دهیم می سازیم. اکنون، همه چیز در مورد کارایی است. اما می‌توانیم به تغییر در یک محیط ساخته‌شده فکر کنیم که بهترین توجه، سطح بالایی از رفاه و همکاری را جلب کند، می‌توانیم عناصر طبیعی را در خیابان‌ها، ادارات، مدارس، خانه‌ها قرار دهیم و فراموش نکنیم که همه به طبیعت دسترسی ندارند.
نهایت استفاده از طبیعت
حداقل ۳۰ دقیقه حضور
دیوید استرایر می‌گوید: حداقل ۳۰ دقیقه حضور در طبیعت را هدف بگیرید. این مدت زمانی است که برای به دست آوردن مزایای قابل اندازه گیری لازم است. استرایر از تجارب طولانی‌مدت صحبت می‌کند و معتقد است که « سه روز» حضور در طبیعت مزایای بیشتری دارد.
کنار گذاشتن فناوری
استرایر با تاکید بر اینکه برای حضور در طبیعت باید فناوری را گنار گذاشت می‌گوید: اگر روی ساعت یا تلفن خود تمرکز می‌کنید یا از هدفون استفاده کنید، با محیط خود درگیر نمی‌شوید.
زمان‌بندی درست
زمان بندی درستی داشته باشید. نتایج یک تحقیق نشان داد که تقویت شناخت تا ۳۰ دقیقه پس از خروج از یک محیط طبیعی طول می‌کشد، آگاهی از این قضیه ممکن است به شما کمک کند بهترین زمان را برای انجام کارهای سخت ذهنی در نظر بگیرید.
طبیعت خود را انتخاب کنید
همه محیط‌های طبیعی از نظر زیبایی، جاذبه، آرامش و پاکیزگی برابر نیستند. پروفسور کاترین ویلیامز، روانشناس محیطی در دانشگاه ملبورن می گوید: شما می‌خواهید جایی دلپذیر و جذاب باشید.احساس ایمنی برای تجربیات مثبت در طبیعت، از جمله بازگرداندن توجه، کاهش استرس و سرگردانی ذهن، بسیار مهم است. احساس دور بودن، احساس فاصله روانی از چیزهایی که شما را باعث ناراحتی یا خستگی شما می‌شود نیز مهم است.
بیشتر بخوانید: